کار عاطفی چیست، و چرا مهم است؟ کار عاطفی چیز بدی نیست. برعکس، | محافظ کانال زن امروزی
کار عاطفی چیست، و چرا مهم است؟
کار عاطفی چیز بدی نیست. برعکس، چیز فوق‌العاده‌ای‌ست. کاری‌ست که به‌طور ایده‌ال هر کسی باید انجام دهد. ولی عمدتا بر دوش زنان و گروه‌های محروم است. از طرفی، هر کاری که زنانه محسوب شود، ارزش کمی برایش در نظر گرفته می‌شود… _خدمتکاری لبخند می‌زند و مشتریِ عصبانی را که از غذایش ناراضی است آرام می‌کند. _مادری با نوازشْ کودکِ نوپایش را از بدخلقی درمی‌آورد. _ زنی به عیادتِ پدرشوهرش در بیمارستان می‌رود چون شوهرش نمی‌تواند بدون ناراحتی این کار را بکند.
هر کدام از این‌ها نمونه‌ای از کار عاطفی است. کار عاطفی یعنی اولویت دادن به یا مقدم شمردن عواطفِ دیگران بر احساسات خودتان. این نوع کار مهم و ضروری است، اما معمولا دیده نمی‌شود. اصطلاحِ کار عاطفی را اولین بار جامعه‌شناس آمریکایی آرلی هوکشیلد در کتابِ مدیریت قلب (۱۹۸۳) ابداع کرد، و در ابتدا برای اشاره به نوع خاصی از کار که از کارکنان صنعت خدمات انتظار می‌رود به کار برده می‌شد. در دهه‌های بعد، این اصطلاح توسعه پیدا کرد و در سال ۲۰۱۵ وارد رسانه‌های کثیرالانتشار شد و برای همه جور کارِ نامرئی که در خانه و اجتماع رخ می‌دهد به کار رفت. همان‌طور که بین کارِ بدنیِ شخصی با کار یدی در ازای پول، تفاوتِ ماهوی قائل نمی‌شویم، کار عاطفی هم در خانه و هم در محیط کار و اجتماع اساسا شبیه هم‌اند. کار عاطفی به نوعی یعنی ویرایش کردنِ احساساتْ طوری که بر احساسِ فرد دیگر تاثیر بگذارد. این کار هم در محیط‌های رسمی و هم غیررسمی رخ می‌دهد، ولی معمولا زنان یا گروه‌های محرومِ جامعه آن را انجام می‌دهند. این نوع کار حتی اگر تشخیص داده شود هم بدون مزد است. و اگر به آن بی‌توجهی شود و کم‌ارزش قلمداد شود، نابرابری را تشدید می‌کند.
هرچند اندازه‌گیریِ کار عاطفی دشوار است، گروهی از اقتصاددانانِ فمنیست که در باب اوغات فراغت تحقیق کرده‌اند، در سال ۲۰۱۸ دریافتند مردان به‌طور متوسط در روز ۴۹ دقیقه بیشتر از زنان اوقات فراغت دارند. و این‌که اوقات فراغتِ مردان افزایش داشته در حالی که برای زنان کمتر شده است. مطابق پژوهش‌ها، زنان در کلْ فعالیت‌های خانواده را برنامه‌ریزی می‌کنند و همین‌طور کار ذهنی خانه را انجام می‌دهند، یعنی چیزهایی مثل تهیهٔ لیستِ خرید و یادآوری به شوهر برای داخل آوردنِ ماشین و تعویض روغن. هیچ یک از این‌ها کار عاطفیِ محض نیست، ولی همهٔ آن‌ها مستلزم اولویت‌دهی به احساسات و نیازهای فرد دیگر به عواطف خود است. و هرچند این در زندگی مشترک ضروری‌ست، زنان بسیار بیشتر از مردان این کار را می‌کنند.
کار عاطفی به نظام مردسالار پیوند خورده است. اما در حالی که این نوع کار به راحتی نادیده گرفته می‌شود، کم اهمیت جلوه دادنِ آن به مردان هم ضرر می‌زند. در واقع کار عاطفی در اقتصاد هم نقش مهمی دارد. واقعیت این است که زنان به این دلیل در کارهای عاطفی مهارت دارند که از سنین کودکی به انجام این نوع کارهای مراقبتی تشویق شده‌اند. از زن، به عنوان یک جنس، توقع می‌رود که دیگرمدار باشد. اگر دیگرمدار نباشد، مجازات می‌شود. زنان نه فقط از طرف خودشان، که همین‌طور والدین‌شان و افراد خانواده‌شان مدام کنترل می‌شوند. در دنیای بیرون هم قرار است تحت کنترل باشند. زنی که بلندپرواز باشد، تهدید محسوب می‌شود. گستاخ و سلطه‌جو قلمداد می‌شود. و هر چه قدر هم که پشتکار داشته باشد ممکن است اجازهٔ پیشرفت شغلی به او داده نشود. از زنان انتظار می‌رود رفتار مهربانی داشته باشند و مطیع باشند؛ هرچه‌قدر هم که باکفایت باشند.
حالا اگر قرار بود مردان را تشویق کنند که همدلانه و مهربان رفتار کنند ــ یعنی اگر رسیدن به مقام بالاتر مستلزم کار عاطفی بود ــ آن‌وقت تعداد زیادی پژوهش روان‌شناسی و علوم اعصاب تولید می‌شد که نشان دهد مردان هم می‌توانند به اندازه زنان در کار عاطفی مهارت داشته باشند. یعنی مردان مثل زنان تشویق به این کار نمی‌شوند.
