2022-06-13 12:37:26
محمدحسن خان امیرافشار (زادهٔ۱۲۲۰ خورشیدی در کرسف، درگذشت ۱۳۰۷ خورشیدی در نجف) معروف به جهانشاه خان، از تیره قاسملو ایل افشار و از مالکین بزرگ و فئودالهای مقتدر زنجان بود. املاک او بخشهایی از گروس، زنجان، همدان ، اردبیل را در بر میگرفت.
وی مردی عاقل و باهوش بود. او در محدوده املاکش حکومتی مستقل ترتیب دادهبود و به حکام دولتی و فرامین حکومتی اعتنایی نمیکرد.
پدرش حسنعلیخان سردارفاتح رئیس ایل افشار بود که ریاست او به تأیید محمد شاه قاجار و سپس ناصرالدین شاه رسیدهبود. جهانشاهخان پس از وفات پدرش در ۱۲۸۱ به ریاست ایل افشار رسید و پس از او این مقام به نوادهاش، محمدحسینخان، منتقل شد.
جهانشاهخان با حمایت آقا ابراهیمخان امینالسلطان و بعدها علیاصغرخان اتابک، قدرت یافت.
او به فرمانهای دولتی بیتوجه بود و از حاکمان منصوب دولت اطاعت نمیکرد و عاقبت بر اثر اقدامات مستقلانه خود با عبدالعلی میرزا احتشامالدوله (پسر فرهاد میرزا معتمدالدوله و حاکم زنجان در سال ۱۳۰۶ (قمری)) طرفیت یافت.
کار به درگیری میان نیروهای دو طرف کشید که در پی آن جهانشاهخان پیروز و احتشامالدوله دستگیر و زندانی شد. چون خبر به ناصرالدین شاه رسید، عدهای را برای دستگیری جهانشاهخان به زنجان فرستاد. جهانشاهخان شبانه عبدالعلی میرزا را آزاد کرد و به تهران فرستاد و خود به تبریز رفت و در خانه آقا میرزا جواد مجتهد تبریزی بست نشست. ولی پس از چند ماه با وساطت علیاصغرخان اتابک مورد بخشش شاه قرار گرفت و به زنجان بازگشت.
امیرافشار نسبت به حجةالاسلام آخوند ملا قربانعلی زنجانی اعتقاد کامل داشت و او را پس از سقوط محمد علی شاه تحت حمایت خود قرار داد و تحت حراست نیروی نظامی شخصی خود به عراق عرب برد.
جهانشاهخان در سال ۱۳۰۵ به حکم رضا شاه که برای محو معارضین سلطنت و گردنکشان محلی تلاش میکرد توسط یدالله خان بیگدلی دستگیر شد. اما با تقدیم مقدار زیادی وجه نقد و بخشی از اموال ارزشمندش به شاه، آزادی خود را به دست آورد.
ولی از روی دوراندیشی و از بیم تکرار اتفاقات مشابه، در زنجان و زادگاه خود کرسف نماند و رهسپار عراق شد.
او پس از دو سال اقامت در نجف در شب پنجشنه ۱۵ رجب ۱۳۴۷ (برابر ۱۳۰۷ خورشیدی) در سن هشتادوهفت سالگی درگذشت. پیکرش را در یکی از حجرههای رواق بالای سر علی بن ابیطالب دفن کردند.
گرد اوری شده در مجموعه خبری «اخبار زرین رود» شهر زرین رود
کپی فقط با ذکر منبع مجاز هست!
@zarinrod3
560 views09:37