@zhuanchannel اقتصاد لهستان قبل از فروپاشی بلوک شرق اقتصاد ل | مجله هنرى ژوان
@zhuanchannel
اقتصاد لهستان قبل از فروپاشی بلوک شرق
اقتصاد لهستان بعد از ۴۵ سال سلطه کمونیسم اصلا اوضاع خوبی نداشت، تورم به ۶۴۵ درصد رسید و شرکت‌ها و کارخانجات دولتی رسما زیان‌ده و از تکنولوژی روز دنیا هم بسیار عقب مانده بودند. اما لهستان یک پیامبر اقتصادی داشت که به معنای واقعی معجزه کرد، بعد از فروپاشی بلوک شرق (که لهستان هم جزیی از آن بود) در دهه ۹۰ میلادی «لچک بالچروویتس» وزیر اقتصاد شد و یک جراحی اقتصادی جسورانه انجام داد.
طرح بالچروییتس بالچروویتس متوجه شد که ارگان‌های دولتی تعداد زیادی کارمند دارند، در حالی که رسما زیان‌ده و بدون بازده هستند، این جا یک جسارت عجیب به خرج داد و ریسک خیلی بزرگی کرد، چه کار کرد؟
۱. تعدیل گسترده کارکنان شرکت‌ها و ادارات دولتی ۲. توقف افزایش سالیانه حقوق و دستمزد
بالچروویتس چون می‌دانست که این کار باعث اعتراض شدید مردم می‌شود، برای جلوگیری از تبعات گسترده اجتماعی طرحش، مقرر کرد که کارگران و کارکنان شرکت‌ها و ادارات دولتی با دریافت پایه حقوق حداقلی خانه‌نشین بشوند و تا زمانی‌که برای خودشان شغلی در چرخه تولید پیدا نکنند، مقرری محدودی از دولت دریافت خواهند کرد.
دولت را کوچک کردند هدف اصلی طرح این بود که دولت را تا حد ممکن کوچک و در عین حال کارآمد کند. به عبارتی افراد به‌جای این که استخدام دولت باشند، جذب بخش خصوصی شوند. افراد زیادی که بیکار شده بودند، اما حداقل حقوق را از دولت دریافت می‌کردند، کم کم جذب شغل‌های مولد در بخش خصوصی شدند. با استخدام در بخش خصوصی دولت مستمری‌شان را قطع کرد. دولت متوجه شد که هزینه‌های جاری مثل حامل‌های انرژی در سازمان‌ها و کارخانه‌های دولتی خیلی بالاست، چون مصرف بالایی داشتند، بر همین اساس تصمیم گرفت علاوه بر کاهش تعداد کارکنان، این هزینه‌ها را هم کم کند. این طرح تا جایی پیش رفت که برخی از ادارات دولتی مجبور شدند با یک دهم کارکنان قبلی به کار ادامه دهند.
نتیجه چه شد؟ در طی اجرای این طرح ۱.۱ میلیون نفر در ادارات و شرکت‌های دولتی شغل‌های غیرضروری خودشان را از دست دادند و دولت تصدی‌گری خودش در اقتصاد را رها کرد. فقط ۳ سال بعد از اجرای این طرح ۶۰۰ هزار شرکت خصوصی در لهستان تاسیس شد و برای ۱.۵ میلیون نفر شغل ایجاد شد و افراد زیادی که تا قبل از آن در شرکت و ادارات دولتی به کارهای غیرمولد و وقت‌گذرانی مشغول بودند، وارد چرخه واقعی اقتصاد شدند. در نتیجه این طرح در بین سال های ۱۹۸۹ تا ۲۰۰۰ اقتصاد لهستان به شکوفایی رسید و به بالاترین نرخ رشد اقتصادی در شرق اروپا رسید. اقتصاد لهستان امروز با تولید ناخاص داخلی ۵۹۴ میلیارد دلار و سرانه تولید ناخالص ۱۵۶۵۰ دلار تقریبا ۷ برابر اقتصاد ایران تولید سرانه دارد.
