فلسفه‌‌ ورزی

2022-05-09 20:23:34 ضروری‌ترین و فوری‌ترین وظیفۀ متفکران و نخبگان جوامع تحت استبداد/ #دکتر_حمیدرضا_سعادت_نیاکی

به نظر می‌رسد غالب مردم، نخبگان و اندیشمندان جامعه‌ای که تحت سیطرۀ یک نظام استبدادی به سر می‌برند، آنچنان در تنگنا و فشار قرار دارند که خواستۀ آنها صرفاً جنبه‌ای سلبی می‌یابد، بی‌آنکه اندیشۀ ایجابی برای دوران پسااستبداد داشته باشند. در چنین حالتی، پس از نفی وضع موجود نیز از بازتولید استبداد مفرّی نخواهد ماند؛ همان‌گونه که #هگل در مورد رخدادهای مربوط به انقلاب فرانسه معتقد بود انقلاب با خود، حکومتِ وحشتی را مستقر کرده است که شکلی مستبدانه به خود گرفته و شبیه به حکومتی شده که جایگزینش گردیده و تنها تفاوت در این است که شاه به هیئتی پنج ‌نفره تبدیل شده است.
(The Philosophy of History, 470- 471).
با لحاظِ ضرورت توجه به جنبۀ ایجابی، به نظر می‌رسد حیاتی‌ترین و فوری‌ترین وظیفۀ متفکران و نخبگان جوامع تحت استبداد، زمینه‌سازی فکری برای تهیۀ پیش‌نویس قانون اساسی باشد؛ برای نمونه، آنچه موجب ثبات و انسجام قانون اساسی ایالات متحدۀ امریکا از 1789 تا کنون شده و در طول بیش از ۲۳۰ سالی که از آن گذشته، جز افزوده‌شدن اصلاحیه‌هایی به آن، تغییر خاصی نکرده، پشتوانۀ محکمی‌ست که به‌میانجیِ 85 مقالۀ فدرالیست در 1787 و 1788 به قلم الکساندر همیلتون، جیمز مدیسون و جان جِی صورت گرفت. هدف از نوشتن این مقالات تأثیرگذاری بر مردم با نیتِ انتخاب نمایندگان خود در کنوانسیون قانون اساسی 1788 بود که مسئول تدوین پیش‌نویس قانون اساسی ایالات متحده به شمار می‌آمد.
بنابراین، اولویت مهمی که باید از طرف متفکران جوامع تحت استبداد جدی انگاشته شود، عبارت است از تولید، انتشار و هم‌رسانی نوشته‌هایی که مقدماتِ تدوینِ پیش‌نویسِ قانون اساسی با ویژگی‌های زیر را دارا باشد: همه‌جانبه‌نگری، حفظ استقلال کشور، مهار قدرت فردی و گروهی، تضمین‌ آزادی در ابعاد گوناگون آن و اشتمال بر تبعیض مثبت به‌منظور توانمندسازی کسانی که به‌لحاظ تاریخی مورد تبعیض قرار گرفته‌اند.
https://t.me/DoingPhilosophy باز کردن / نظر دهید

2022-03-15 19:27:22 ترجمۀ دکتر کاوه لاجوردی از کتاب #جان_لاک با عنوان جستاری در خصوص فاهمۀ بشری، در سی‌ونهمین دورۀ جایزۀ کتاب سال جمهوری اسلامی، در حوزۀ روانشناسی و فلسفه، کتاب سال شد؛ با این حال، وی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد در اعتراض به آنچه «روال بسیار شایع، کاملاً غیر‌عقلانی و احتمالا غیر‌قانونی سانسور» در ایران توصیف کرده است، این جایزه را نمی‌پذیرد و در مراسمی که با حضور ابراهیم رئیسی - رئیس‌جمهور حکومت اسلامی- برگزار شد، شرکت نکرد.
در بخشی از این بیانیه آمده است: «من معتقدم که اصولاً انتشارِ‌ کتاب و مجله نباید نیاز به مجوّزِ حکومت داشته باشد -الزام به عرضۀ پیش‌ازانتشارِ اثر به دولت را ناعادلانه و نامعقول می‌یابم، حتی اگر فرض کنیم که قانونِ روشن و صریحی در موردش وجود داشته باشد که به طرزی دمکراتیک تصویب شده باشد».

لینک بیانیه:

https://blog.kaavelajevardi.com/2022/03/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%87/

@DoingPhilosophy باز کردن / نظر دهید

2022-03-08 16:14:02 8 مارس، روز جهانی زن مبارک

در طول قرن 19و اوایل قرن 20، جنبش زنان بر رفع نابرابری در حقوق قانونی و عمدتاً به دست آوردنِ حق رأی متمرکز بود. از نیمۀ دوم قرن 20 تا دهۀ پایانی آن، جنبش زنان طیف گسترده‌ای از نابرابری‌ها را هدف قرار داد و فقط محدود به نابرابری‌های قانونی نشد و بیشتر متوجه مقابله با فرهنگ مردمی و افزایش آگاهی زنان از ظلمی بود که بر آنان می‌رفت.
اگر بگوییم جنبش زنان تا پیش از قرن 21 جنبۀ حقوقی داشت (اعم از حقوق قانونی و حقوق اخلاقی)، وجه متمایز این جنبش در قرن جدید و زمانه‌ای که در آن قرار داریم، ادعای فلسفی آن است: «نگرش زنانه». این رویکرد تمامی ابعاد زندگی از هنر گرفته تا اخلاق، سیاست، حقوق، وسایر وجوه زندگی را تحت تأثیر خود قرار داده است.
متأسفانه در کشور ما فعالان مجبورند درگیر منعطف‌ساختن قوانین باشند، آن‌هم نه برای به رسمیت شناختن حقوق زنان در قانون- که دغدغۀ دو قرن پیش کنشگران مدافع زن بوده است-، بلکه برای کم‌کردن ظلم‌هایی که بر آنان می‌رود. تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل
#دکتر_حمیدرضا_سعادت_نیاکی

https://t.me/DoingPhilosophy باز کردن / نظر دهید

2022-02-28 21:15:58 ترجمه فارسی متن آهنگ 《master of wars》:
#دکتر_حمیدرضا_سعادت_نیاکی

@DoingPhilosophy باز کردن / نظر دهید

2022-02-28 21:14:51 قطعۀ 《master of wars》 آهنگی است که #باب_دیلن آن را در زمستان 1962- 1963 نوشت. اعتراض دیلن در این آهنگ به جنگ سرد و اثرات خانمان‌سوزی بود که بر زندگی مردم عادی می گذاشت.




@DoingPhilosophy باز کردن / نظر دهید

2022-02-25 13:31:21 این فایل صوتی منسوب به شخصی به اسم هادی پناهیان است.
وقتی بی‌سوادی در کنار اعتمادبه‌نفس کاذب و توهمی، وقاحت، جزم‌اندیشی، جمود و تعصب ایدئولوژیک قرار می‌گیرد، خروجی آن در یک نمونه و مثال، یعنی اظهارِنظر دربارۀ فلسفۀ #کانت، می‌شود یاوه‌هایی که در این فایل صوتی می‌شنوید.
وای به حال ملتی که زمام امورشان در دست چنین افرادی است.

https://t.me/DoingPhilosophy باز کردن / نظر دهید

2022-02-20 22:09:57 چاپ یادداشت فوق با عنوان «تأملی در نسبت حکومت‌های توتالیتر با حکومت‌های دیکتاتوری و استبدادی در دیدگاه هانا آرنت»در روزنامۀ مردمسالاری

https://www.mardomsalari.ir/images/magazine/0001/files/atfl00005658-0002.pdf باز کردن / نظر دهید

2022-02-06 07:54:16 تأملی در نسبت حکومت‌های توتالیتر با حکومت‌های دیکتاتوری و استبدادی در دیدگاه هانا آرنت/ #دکتر_حمیدرضا_سعادت_نیاکی /قسمت چهارم (پایانی)

6. ششمین وجه مایز رژیم‌های توتالیتر و تمامیت‌خواه با اقسام حکومت‌های خودکامه این است که در رژیم‌های توتالیتر مفاهیم به‌صورت آنچه نزد آنها ایدئال و تراز دانسته می‌شود، بازتعریف می‌شوند. در واقع، هر تعریفی از یک مفهوم و ایده و هر مصداقی از آن که با تعریف رژیم توتالیتر همخوانی نداشته باشد و در زمرۀ آن نگنجد، موضوع جُرم و عامل آن مجرم و محکوم به نابودی است؛ به‌گونه‌ای‌که هیچ رد و نشانی از او باقی نماند. #آرنت در این زمینه می‌نویسد: «دگرگونی در مفهوم جرم و مجرم‌ها شیوۀ نوینی است که پلیس مخفی در نظام توتالیتر به کار می‌بندد. مجرمان مجازات می‌شوند و عناصر نامطلوب از زمین پاک می‌شوند. آنها نه‌تنها ردّ و نشانی از خودشان پشت سر و در یاد و خاطرۀ عزیزان باقی می‌گذارند. یکی از سخت‌ترین وظیفه‌های پلیس مخفی آن است که با اخذ جان محکوم، حتی آن ردّ و نشان‌ها را نیز نابود می‌سازد» (The Origin of Totalitarism).

7. هفتمین ویژگی خاص رژیم‌های تمامیت‌خواه در این است که به قول #آرنت «انگارۀ مرکزی توتالیتاریسم بر ممکن‌بودن همه‌چیز استوار است. در نتیجه، با حذف سیستماتیک تمامیِ موانع واقعی به فقدان معنا و سرانجامی وحشتناک می‌انجامد؛ حاکمان می‌توانند هر جرمی را مستحق مجازات تشخیص دهند، جدا از آنکه آن جرم را مرتکب شده است یا نه». با چنین انگاره‌ای مبنی بر امکان هر چیزی، خشونت‌ها و قساو‌ت‌هایی از رژیم‌های توتالیتر سر می‌زند که بی‌سابقه است و نشان می‌دهد انسان‌ها تا چه حد می‌توانند شر باشند؛ حدی که تا پیش از بروز آن از مخیّلۀ کسی عبور نکرده بود.

#هانا_آرنت در جلد سوم ریشه‌های توتالیتاریسم به این حقیقت اشاره می‌کند که توتالیتاریسم فقط قِسمی از اقسام و شکلی از اشکال خودکامگی و استبداد نیست؛ بلکه اگر استبداد شبیه برهوت و واجد شرایطی باشد که زندگی انسان را سخت و طاقت‌فرسا می‌کند، توتالیتاریسم «توفان شن» است که همۀ زندگی را مدفون و جهان را نابود و محو می‌سازد.
https://t.me/DoingPhilosophy

لینک قسمت اول: https://t.me/DoingPhilosophy/527
لینک قسمت دوم: https://t.me/DoingPhilosophy/530
لینک قسمت سوم: https://t.me/DoingPhilosophy/532 باز کردن / نظر دهید

2022-01-27 11:38:46 تأملی در نسبت حکومت‌های توتالیتر با حکومت‌های دیکتاتوری و استبدادی در دیدگاه هانا آرنت/ #دکتر_حمیدرضا_سعادت_نیاکی /قسمت سوم

4. شاخصۀ چهارمی که از نوشته‌های #هانا_آرنت برای حکومت‌های توتالیتر می‌توان دریافت و آن را از فرم‌های گوناگون حکومت خودکامه بازشناساند، این است که در نظام‌های استبدادی، دیکتاتوری و اقتدارگرا ارادۀ جدی برای جلب حمایت توده‌ای و پرورش جماعت فداییِ حاکم مستبد وجود ندارد؛ اما رژیم‌های توتالیتر هم به‌دنبال برخورداری از حمایت توده‌ای هستند و از این‌رو، نمایش افراطی و اغراق آمیزِ به‌اصطلاح «تودۀ ملت» در پروپاگاندای دولتی امری حیاتی است، و هم وفاداری بی‌قیدوشرط و تغییرناپذیر ازسویِ فداییانی که هویت مستقل و متفرّدی ندارند، بی‌خویشتن‌ شده‌اند و با ذهنی خیال‌باف و بریده از واقعیت، از پیشوا اسطوره می‌سازند، مطلوبِ بی‌چون‌وچرای این نوع رژیم‌های تبهکار به شمار می‌رود.

5. پنجمین تفاوت مهمی که می‌شود به آن اشاره کرد، این است که در حکومت‌های خودکامه حاکمان پس از بیان سخنان دروغین، بر جلوه‌دادن تحقق آن نزد جماعتِ تحت سلطه اصراری ندارند؛ اما در رژیم‌های توتالیتر تمام امکانات برای اینکه نشان دهند سخنان دروغین شخص حاکمِ توتالیتر عین واقعیت است، به کار گرفته می‌شود و به‌اصطلاح، دست به «واقعیت‌سازی» می‌زنند.

ادامه دارد...
https://t.me/DoingPhilosophy

لینک قسمت اول: https://t.me/DoingPhilosophy/527

لینک قسمت دوم: https://t.me/DoingPhilosophy/530 باز کردن / نظر دهید

2022-01-23 12:56:05 تأملی در نسبت حکومت‌های توتالیتر با حکومت‌های دیکتاتوری و استبدادی در دیدگاه هانا آرنت/ #دکتر_حمیدرضا_سعادت_نیاکی /قسمت اول 1. فیلسوف سیاست، دولاکامپانی، #هانا_آرنت را اولین متفکری می‌داند که ویژگی‌های ذاتی دولت توتالیتر را به‌دقت تشریح کرده است. وی… باز کردن / نظر دهید