FactNameh | فکت‌نامه

2021-10-06 07:33:08 آیا واکسیناسیون کرونا باعث سقط جنین یا تولد نوزاد ناقص می‌شود؟

در یک پست تلگرامی در کانال «#کرونا فریب قرن» ادعا شده تحقیقات دانشگاهی در مجله پزشکی نیوانگلند (NEJM) نشان می‌دهد ۸۲ درصد از زنان بارداری که با واکسن‌های ساخته‌شده توسط فناوری mRNA واکسینه شده‌اند، دچار سقط جنین شده‌اند.

در این کانال لینکی از یک وب‌سایت ضد واکسن vaccinedamage.new به عنوان منبع معرفی شده که خود به گزارشی دیگر از وب‌سایت lifesitenews.com استناد کرده‌ که این سایت هم در زمینه انتشار اخبار نادرست و جعلی درباره کووید ۱۹ سابقه‌دار است. اما همین سایت هم این مطلب را نهایتا از خروجی خود حذف کرد و از مخاطبانش عذرخواهی کرد!

گزارش مذکور یک گزارش مخدوش است که با عددسازی و دستکاری در اطلاعات یک مقاله علمی در ژورنال پزشکی نیوانگلند نوشته شده است.

برخلاف ادعاهای مطرح شده، در مقاله اصلی ژورنال پزشکی نیوانگلند (NEJM) تایید شده که واکسن‌های mRNA کووید۱۹ هیچ تاثیری بر بارداری ندارند.

تاکنون هیچ گزارش معتبری در هیچ نشریه معتبری درباره آثار منفی واکسن‌های mRNA کووید۱۹ روی بارداری منتشر نشده‌است، در عوض شواهدی هست که نشان می‌دهد ابتلا به کووید۱۹ در زمان بارداری می‌تواند برای سلامتی مادر و جنین خطرناک باشد.

با این اوصاف فکت‌نامه به این ادعا که «۸۲ درصد زنان بارداری که در سه‌ماهه اول و دوم واکسن زدند، دچار سقط جنین شدند»، نشان «نادرست» می‌دهد.

توضیحات بیشتر همراه با منابع را در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-10-05 00:55:07 آنچه توسط بعضی رسانه‌ها و حساب‌ها در شبکه‌های اجتماعی به نقل از رویترز مبنی بر هک شدن فیسبوک و واتس‌اپ توسط یک هکر ۱۳ساله چینی منتشر شده است، واقعیت ندارد.
کارشناسان، تنظیم پروتکل دروازه‌ای مرزی (BGP) را دلیل این اختلال دانسته‌اند و فعلا سندی برای ادعای حمله هکرها وجود ندارد.

شرح ماجرا به نقل از شبکه نظر:
اختلال #فیسبوک #ینستاگرام و #واتساپ بعد از آپدیت اشتباه شبکه رخ داد و منجر به قطع DNS و سرور شد
کارمندان محدود حاضر در دیتاسنتر مجوز اصلاح مشکل را ندارند.
مهندسان زیرساخت فیسبوک نیز به دلیل قطع شدن تمام اتصال‌ها، ارتباط آنلاین برای برگرداندن شبکه به وضعیت قبل را ندارند.
طبق گفته یکی از مهندسان فیسبوک در ردیت، در اشتباهی بزرگ، اپدیتی که مهندسان فیسبوک امروز برای تجهیزات شبکه فیسبوک ارسال کردن باعث مشکلی در تنظیمات این تجهیزات شده، بنابراین این تجهیزات نمیتونن IP سرورهای فیسبوک رو به بقیه BGP ها مخابره کنند.
آپدیت اشتباه فیسبوک باعث شد مهندسان نتوانند از راه دور تجهیزات شبکه فیسبوک را اصلاح کنند. در نتیجه تنها کسانی که دسترسی فیزیکی به این تجهیزات دارند امکان تغییر در تنظیمات و اصلاح دارند. اما همین افراد نیز دارای مجوز لازم برای دسترسی نرم افزاری به شبکه نیستند.
علاوه بر این که به خاطر پاندمی، تعداد افراد حاضر در دیتاسنترهای فیسبوک کم هست که این قضیه رو بیش از پیش بدتر میکنه. وضعیت فیسبوک به قدری خراب است که ابزارهای ارتباط داخلی که کارمندان این شرکت برای ارتباط و‌ چت بین خودشون استفاده میکنند هم از کار افتاده.

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-10-04 08:31:15 ویتامین D، درمان #کرونا؟

موضوع اصلی قسمت ۲۷ پادکست فکت‌نامه، بررسی تاثیر ویتامین D بر درمان بیماری کووید۱۹ است. در این اپیزود بررسی می‌کنیم که چرا برخلاف نظر دکتر سید حمید سجادی، چشم‌پزشک ایرانی که در صداوسیما می‌گوید ویتامین D می‌تواند جایگزین واکسن کرونا شود، نهادهای معتبر علمی چنین نظری ندارند.

فکت‌چک دیگری که به آن خواهیم پرداخت درباره تعداد مخاطبانی است که در ایران پای تلویزیون عزاداری کرده‌اند. اما در ادامه به سراغ پاسخ به سوال‌های مخاطبان فکت‌نامه می‌رویم؛ مخاطبانی که در تلگرام از ما درباره درستی عکس‌ها و خبرها سوال می‌کنند. همچنین مروری می‌کنیم بر نظرات شما شنوندگان پادکست که در کست‌باکس برای ما نظر می‌نویسید.

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

در کست‌باکس بشنوید

در گوگل پادکست بشنوید

در اپل پادکست بشنوید

در اسپاتیفای بشنوید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-10-02 08:32:02 مجموعه مقالات «مروجان نظریه‌های توطئه در ایران»

حسین شریعتمداری از بانفوذترین انتشاردهندگان اخبار ساختگی در فضای رسانه‌ای ایران به شمار می‌آید. او سرتیپ سپاه پاسداران جمهوری اسلامی است و در فاصله سال‌های ۶۸ تا ۷۲ معاون اجتماعی وزارت اطلاعات بوده است.

نفوذ #شریعتمداری، به ویژه از این جهت است که در بیش از ربع قرن اخیر، نمایندگی آیت‌الله خامنه‌ای در موسسه مطبوعاتی کیهان و مدیرمسئولی روزنامه کیهان را بر عهده داشته است. درنتیجه، مواضع و ادعاهای او در این روزنامه، به نوعی موضع رهبر جمهوری اسلامی تلقی شده است.

یکی از ویژگی‌های مهم آقای شریعتمداری این است که محور بخش مهمی از اخبار ساختگی او را، اتهامات امنیتی علیه چهره‌های مختلف سیاسی و فرهنگی تشکیل می‌دهد. بسیاری از این چهره‌ها، بعد از متهم شدن از سوی شریعتمداری و روزنامه‌اش، هدف برخورد دستگاه‌های امنیتی قرار گرفته‌اند یا دستگیر - بعضا حتی کشته - شده‌اند.

در این مقاله به برخی از ادعاهای او از اتهامات امنیتی ساختگی علیه افراد تا جعل حدیث در کیهان می‌پردازیم!

در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-10-01 23:09:10 میانگین رشد اقتصادی کشور در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹ چقدر است؟

محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی می‌گوید: «میانگین رشد اقتصادی کشور در ۸ سال گذشته، صفر بوده است.»

فکت‌نامه پارسال هم ادعای مشابهی را بررسی کرده بود و با استناد به آمارهای موجود در آن زمان به آن نشان «نیمه‌درست» داده بود. آن موقع آمار رشد اقتصادی سال ۱۳۹۹ هنوز در دست نبودند، حالا اما هم بانک مرکزی و هم مرکز آمار گزارش‌های حساب‌های مالی سال ۹۹ را منتشر کرده‌اند.

بر اساس داده‌های آماری بانک مرکزی از نرخ رشد اقتصادی ایران در دوره ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹، میانگین حسابی نرخ رشد اقتصادی در این دوره ۸ ساله ۱.۱۵ درصد و میانگین هندسی آن کمی کمتر از یک درصد (۰/۹۹درصد) است.

با احتساب داده‌های مرکز آمار نیز، میانگین حسابی نرخ رشد اقتصادی ایران در این بازه زمانی ۱.۶۸ درصد و میانگین هندسی آن ۱/۵۲ درصد محاسبه می‌شود.

با اینکه گفته آقای پورابراهیمی دقیق نیست و یک تا ۱/۵ واحد درصد کمتر از آمار رسمی است، اما اختلاف فاحش و چشمگیری با واقعیت ندارد. البته یک واحد درصد در مقیاس حجم تولید ناخالص داخلی ایران رقم قابل توجهی است، اما وقتی آن را در کنار اختلاف میان محاسبات دو مرجع آماری، یعنی بانک مرکزی و مرکز آمار بگذاریم، چندان بزرگ به نظر نمی‌رسد.

با این اوصاف فکت‌نامه ضمن تاکید بر اینکه گفته آقای پورابراهیمی دقیق نیست، به آن نشان «نیمه‌درست» می‌دهد.

پست قبلی حذف شده است. بعد از تذکر یکی از مخاطبان، بخش‌هایی از متن را بازنگری کردیم و نشان را به «نیمه‌درست» تغییر دادیم.

توضیحات بیشتر همراه با منابع را در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-10-01 07:33:02 ویتامین D، درمان #کرونا؟

موضوع اصلی قسمت ۲۷ پادکست فکت‌نامه، بررسی تاثیر ویتامین D بر درمان بیماری کووید۱۹ است. در این اپیزود بررسی می‌کنیم که چرا برخلاف نظر دکتر سید حمید سجادی، چشم‌پزشک ایرانی که در صداوسیما می‌گوید ویتامین D می‌تواند جایگزین واکسن کرونا شود، نهادهای معتبر علمی چنین نظری ندارند.

فکت‌چک دیگری که به آن خواهیم پرداخت درباره تعداد مخاطبانی است که در ایران پای تلویزیون عزاداری کرده‌اند. اما در ادامه به سراغ پاسخ به سوال‌های مخاطبان فکت‌نامه می‌رویم؛ مخاطبانی که در تلگرام از ما درباره درستی عکس‌ها و خبرها سوال می‌کنند. همچنین مروری می‌کنیم بر نظرات شما شنوندگان پادکست که در کست‌باکس برای ما نظر می‌نویسید.

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

در کست‌باکس بشنوید

در گوگل پادکست بشنوید

در اپل پادکست بشنوید

در اسپاتیفای بشنوید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-09-30 07:32:15 آیا ویتامین D راه درمان #کووید۱۹ است و مانند واکسن عمل می‌کند؟

دکتر حمیدرضا سجادی، متخصص چشم‌پزشکی در گفت‌وگو با خبرگزاری #صداوسیما مدعی شده میزان ویتامین D در بدن مبتلایان به #کرونا موضوعی تعیین‌کننده است، کسانی که سطح بالای ویتامین D داشته باشند کرونای خفیف می‌گیرند، کسانی که ویتامین D کم داشته باشند حتی در صورت واکسن‌زدن هم ایمن نمی‌شوند و ویتامین D مانند واکسن کرونا عمل می‌کند.

نگاهی به پژوهش‌ها و مطالعات نهادهای علمی، بین‌المللی و همچنین ژورنال‌های معتبر پزشکی نشان می‌دهد که تا کنون رابطه معناداری بین مصرف ویتامین D و کووید۱۹ مشاهده نشده است. هر چند توصیه همه نهادهای معتبر این است که افراد باید برای بالا بردن سیستم ایمنی بدن و حفظ سلامت عمومی خود، میزان استاندارد ویتامین D را دریافت کنند. این اما به معنای تاثیر داشتن ویتامین D بر ابتلا یا درمان کرونا نیست.

پژوهشگران دانشگاه مک‌گیل در کانادا در یکی از تازه‌ترین پژوهش‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که بین افرادی که به بیماری کووید ۱۹ مبتلا شده‌اند میزان ویتامین D هیچ تفاوتی در بستری‌شدن یا شدت بیماری ایجاد نمی‌کند. ژورنال معتبر پزشکی Lancet ضمن اشاره به اینکه ممکن است در زمانه کرونا، افراد بخاطر خانه‌نشینی و دوری از آفتاب با کمبود ویتامین D روبرو شوند تاکید می‌کند شواهد علمی درباره رابطه ویتامین D با کاهش ابتلا به کووید۱۹ یا تاثیر خاص آن بر این بیماری وجود ندارد. نهادهای علمی در ایران مثل «انجمن متخصصین غدد درون‌ریز و متابولیسم ایران» نیز در سال ۹۸ اعلام کردند نقش ویتامین D در مقابله با ویروس کرونا اثبات نشده است و در دستورالعملی هشدار داده‌اند استفاده بیش از حد از این ویتامین، ممکن است باعث ایجاد مسمومیت شود.

دکتر سجادی در سخنان خود به مقاله‌ای استناد می‌کند که سال گذشته منتشر کرده و در یک ژورنال عراقی منتشر شده است. نخستین شماره این ژورنال در سال ۲۰۱۵ منتشر شده است.

از آنجایی که نهادهای معتبر علمی، کارشناسان و متخصصان اعلام کرده‌اند شواهدی وجود ندارد که رابطه‌ای میان مصرف ویتامین D و درمان کویید۱۹ وجود داشته باشد و توصیه آنها واکسیناسیون کروناست، فکت‌نامه به ادعای دکتر حمیدرضا سجادی درباره نقش ویتامین D در درمان بیماری کووید ۱۹، نشان «نادرست» می‌دهد.

توضیحات بیشتر همراه با منابع را در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-09-28 11:01:13 مدیرمسئول روزنامه جوان می‌گوید بین توسعه‌یافتگی و خودکشی رابطه مستقیم وجود دارد.

این طور نیست. رابطه مستقیمی میان بالا بودن نرخ خودکشی در کشورها و میزان توسعه‌یافتگی آن‌ها وجود ندارد. خودکشی پدیده‌ای پیچیده و متاثر از عوامل گوناگون فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است.

توضیحات بیشتر همراه با منابع را در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-09-28 08:32:06 حسین خیراندیش، مروج طب سنتی: واکسن‌های #کرونا می‌توانند عوارض خطرناک داشته باشند که با حجامت رفع می‌شوند. شاخ‌دار!

مطالعات معتبر علمی نشان می‌دهد واکسن‌های تاییدشده کرونا ایمن و موثرند.

توضیحات بیشتر همراه با منابع را در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-09-27 22:23:12 وزیر بهداشت ایران مدعی است ایران با تزریق ۷/۵ میلیون دوز واکسن #کرونا رکورد واکسیناسیون هفتگی در دنیا را شکسته است.

این ادعا قطعا نادرست است. بالاترین رکورد دنیا در هفته منتهی به ۷تیر در چین ثبت شده: ۱۵۷میلیون دوز در یک هفته.

توضیحات بیشتر همراه با منابع را در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید