تصویری از دوردستها تیرماه ۱۴۰۱ امروز همه‌ی وبگاه‌های خبری پر | گربار
تصویری از دوردستها تیرماه ۱۴۰۱
امروز همه‌ی وبگاه‌های خبری پر شده از این خبر که تلکسوپ فضایی جیمز وب اولین تصویر خود را منتشر می‌کند. در توصیف اولین تصویری که دیده شده دو اصطلاح دائم شنیده می‌شود یکی کهکشانهای دوردست و دیگریهمگرایی گرانشی .
دیدن کهکشان‌ها و اجرام آسمانی دوردست ساده نیست. چون هرچه جسمی دورتر باشد شدت نور دریافتی از آن کم می‌شود و آنقدر کم‌سو می‌شود که نمی‌توان آن را رصد کرد. از طرفی هر چه جرمی دورتر باشد یعنی نور آن جسم مدت بیشتری در راه بوده تا به ما برسد. بله برای نور هم طول می‌کشد تا مسیری را طی کند. مثلا هشت دقیقه طول می‌کشد تا نور از خورشید به زمین برسد. برای دورترین کهکشانهای این تصویر سیزده میلیارد سال طول کشیده است تا نورشان به ما برسد! توجه کنید که کل عالم سیزده میلیارد و هشتصد میلیون سال سن دارد!! رصدهای تلسکوپ جیمز وب از کهکشانهای دوردست به‌زودی کمک می‌کند تا کیهان‌شناسان شناخت کاملتری از چگونگی پیدایش و تحول کهکشان‌ها پیدا کنند. @garbaar اما همگرایی گرانشی یا عدسی گرانشی چیست؟ پدیده‌ی جالبی درباره‌ی گرانش وجود دارد که دهه‌هاست شناخته شده است ولی رصدهای دقیق و دقیق‌تری نیاز است تا در تصاویر هم این پدیده به خوبی ثبت شود. آن پدیده‌ی جالب این است گرانش (جاذبه‌ی حاصل از جرم اجسام) هم می‌تواند مسیر نور را خم کند. شما تغییر مسیر نور را به سادگی در یک ذره‌بین ساده دیده‌اید. تجربه کرده‌اید که از پشت یک ذره‌بین تصویر اجسام معمولی، بزرگ یا کشیده می‌شود و تغییر شکل پیدا می‌کند. در اصطلاح می‌گوییم نوری که از آن جسم به چشم ما می‌رسد در مسیر خود و هنگام عبور از عدسی مسیرش تغییر کرده است. این اتفاق در اثر گرانش هم می‌افتد. منتها اثرهمگرایی گرانشی اثر ضعیفی است و برای دیدن آن به گرانش بسیار بزرگ نیاز داریم. نور کهکشانی در دوردست وقتی به سمت ما می‌آید اگر از کنار کهکشان‌هایی یا خوشه‌های کهکشانی رد شود در اثر گرانش تغییر مسیر می‌دهد و ما این تغییر مسیر را به شکل‌های مختلف مانند تغییر شکل کهکشان‌ها می‌بینیم. پدیده‌ای که در این تصویر به دست آمده از تلکسوپ فضایی جیمز وب هم به‌خوبی دیده می‌شود. البته پیش‌تر هم تصاویر حاصل از همگرایی گرانشی فراوان دیده شده بود ولی به دلیل بالا بودن کیفیت تصاویر تلسکوپ جیمز وب و با کمک همگرایی گرانشی می‌توانیم تصاویری با جزییات از کهکشانهای دوردست به دست آوریم. به اجسام تغییر‌شکل یافته در تصویر زیر توجه کنید.
@garbaar #جیمزـوب‌ـتلسکوپ #همگرایی‌ـ‌گرانشی #جیمز تلسکوپ فضایی چیمز وب که در اواخر سال ۲۰۲۱ میلادی به فضا فرستاده شد متعلق است به سازمان‌های فضایی اروپا، ایالات متحده و کانادا. این تصویر با دوربین فروسرخ‌نزدیک جیمز وب گرفته شده است. گرفتن تصاویری که تجمیع آنها منجر به تصویر زیر شده، دوازده و نیم ساعت از این تلکسوپ وقت گرفته است در حالی که به دست آوردن چنین تصویری هفته‌ها وقت از تلسکوپ فضایی هابل می‌گرفت.
