سخنرانی مهندس محمد توسلی: *مهندس بازرگان و رویکرد اصلاحی او* | فردای بهتر (مصطفی تاجزاده)
سخنرانی مهندس محمد توسلی: *مهندس بازرگان و رویکرد اصلاحی او*
با توجه به این تجربیات، مهندس بازرگان دو مشکل اصلی را در جامعه ما تشخیص داده بودند. یکی مشکل استبداد سیاسی دیرین ۲۵۰۰ ساله و دیگری استبداد دینی ناشی از پیرایه‌ها و خرافات هزار ساله است که از زمان بنی امیه، عباسی و در دوران بعد به ویژه از دوران صفویه به فرهنگ مذهبی جامعه اضافه شده و آموزه های رحمانی قرآن را تحت تاثیر قرار داده و فرهنگ جامعه ما را متاثر ساخته است.
آماری که اخیرا منتشر شده حاکی است که از جمعیت امروز ایران کمتر از ۱۰ میلیون نفر جمعیت مربوط به قبل از انقلاب ۵۷ هستند. پس اکثریت جامعه در رویدادهای قبل از انقلاب ۵۷ نبوده‌اند و بنابراین خالی‌الذهن از شرایط دوران قبل از ۵۷ و تحت تاثیر رسانه‌ها هستند و طبیعی هم هست که تحت تاثیر رسانه‌ها قرار می‌گیرند. این سوال برایشان مطرح می‌شود که اگر شرایط قبل از انقلاب برای نسل جوان و جامعه ما بهتر بود و ما زندگی بهتری داشتیم چرا انقلاب کردیم؟
برای نشان دادن رسالت پیامبران به یکی از آیات اکتفا می‌کنم: «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ» این آیه ۲۵ سوره حدید است، آیه محکم قرآنی است؛ ما تمام پیامبران را با آیات و با نشانه‌ها و راهکارهایی که برای آگاهی جامعه لازم است و راه را نشان می دهد، فرستاده ایم؛ برای چی؟ «لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ»؛ دقت کنید فاعل «النَّاس» یعنی شهروندان است؛ نگفته لِیَقُومَ المومنین! نگفته که حتی پیامبران بیایند و خود عدالت را حاکم کنند. بنابراین نقش پیامبران و همه کسانی که راه پیامبران را دنبال می‌کنند رسالتشان آگاهی بخشی است تا خود مردم آگاه بشوند و ارزشها را در جامعه پیاده کنند. بنابراین مهندس بازرگان نیز در همین راستا رسالت اصلی‌شان را آگاهی بخشی انتخاب کرده بودند.
آخرین جمله‌ای که مهندس بازرگان در آن جلسه مطرح می‌کند را عینا از کتاب خاطرات آقای نواب نقل می‌کنم: «حکومت اسلامی بدین نحوی که شما در طلب آن هستید، حکومت روحانیت منتهی می‌شود و استبداد حکومت روحانیت به مراتب خشن تر و بدتر از استبداد شاهنشاهی خواهد بود، مضاف بر اینکه دین شما را هم از شما خواهد ربود».
مهندس بازرگان از همان شهریور ۱۳۲۰ با شناختی که از مسائل فرهنگی و اجتماعی جامعه ما داشتند، با چالش های استبداد سیاسی و استبداددینی آشنا بودند و در هر مقطع متناسب با شرایط اظهار نظر می‌کردند. مرور این سوابق تاریخی برای آگاهی نسل جوان امروز ما بسیار مهم است.
بطورخلاصه، راهبرد و رسالت اصلی مهندس بازرگان بعد از انقلاب، آگاهی بخشی بوده که در ابتدا توضیح دادم با استناد به آموزه های قرآنی«إِنَّ اللهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّی یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ» تلاشهای انجام دادند تا مردم با ریشه مشکلات جامعه خود: استبداد سیاسی و استبداد دینی ناشی از خرافات و پیرایه‌های هزار ساله،آشنا بشوند. @MostafaTajzadeh @anjoman_eslami_fanni
