نقد اقتصاد سیاسی

2021-04-07 18:33:18 درس‌های یک قرن:
______
نهاد کانون وکلا که خود یکی از ارکان ساختار نظام‌های مبتنی بر دموکراسی و برآمده از آرا و اراده‌ی مردم است همانند تمامی دیگر وجوه و الگوهای تجدد و مدرنیته که به صورت نصفه-نیمه و ناکامل به ایران وارد شد از ابتدای شکل‌گیری آن تاکنون، جز دو سال آخر منتهی به سال 57، هرگز نتوانست وظیفه‌ی ذاتی خود را به‌عنوان یک نهاد مدنی حافظ دفاع از حقوق شهروندان به انجام برساند.
______
https://wp.me/p2GDHh-4Tx باز کردن / نظر دهید

2021-04-07 17:38:02 «نقد اقتصاد سیاسی» را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:
______
توییتر:
https://twitter.com/pecritique
فیس‌بوک:
https://www.facebook.com/pecritique
اینستاگرام:
https://www.instagram.com/pecritique/
تلگرام:
t.me/pecritique باز کردن / نظر دهید

2021-04-06 19:05:07 سرمایه‌داری امریکا تداوم یافت چرا‌که راه‌حلی برای مشکل اساسی بی‌ثباتی خود که همانا چرخه‌ی ادواری کسب‌وکار است، پیدا کرد. به دلیل این‌که سرمایه‌داری هیچ گاه نتوانست به رکودهای چرخه‌ای و نتایج وحشتناک ‌آن پایان دهد، برای تداوم نیاز داشت که آن نتایج را از لحاظ اجتماعی تا اندازه‌ای قابل‌تحمل کند. بعد از دوران جنگ داخلی، نژادپرستی نظام‌مند در ایالات متحده امریکا دوام یافت، تا اندازه‌ای به این دلیل که به این تحمل‌پذیری کمک کرد. سرمایه‌داری شرایطی فراهم کرد برای بازتولید نژادپرستیِ نظام‌مند و برعکس.
_________
https://wp.me/p2GDHh-4Tk باز کردن / نظر دهید

2021-04-06 07:43:37 مشکل نه همکاری با چین بلکه رویکرد جمهوری اسلامی است
_________
بخش‌هایی از گفت‌وگوی محمد مالجو با اخبار روز
_________
گفته‌اند وضعیت حقوقی این سند نه قرارداد بلکه تفاهم‌نامه است. اگر حقیقتاً نیز فقط تفاهم‌نامه باشد پس تعهدآور نیز نیست. درعین‌حال گویا نمی‌خواهند مفاد سند را نیز منتشر کنند، دست‌کم تا اطلاع ثانوی که نمی‌دانیم یعنی تا کی. هم توان چانه‌زنی نازل ایران و هم موقعیت انحصاری چین در خلال رسیدن به این تفاهم‌نامه به احتمال قوی مفادی را در این سند رقم زده است که اطلاع افکار عمومی از آن چه‌بسا شرایطی را فراهم بیاورد که در مسیر ارتقای این تفاهم‌نامه‌ی غیرتعهدآور به سطح قرارداد تعهدآور بیش از اکنون سنگ‌اندازی شود. در غیر این صورت بعید بود اسناد این همکاری غرورآفرین در پستوهای سیاست رسمی مخفی بماند، ولو به درخواست چین.

می‌توان شرایطی را متصور شد که گسترش همکاری‌ها بین ایران و چین به سیاست برد-برد برای هر دو کشور بینجامد اما برای این که چنین تصوری در عمل هم تحقق یابد باید مسیر بسیار دشواری را پیمود. چنین شرایطی مستلزم دگرگونی بنیادی در سیاست داخلی و سیاست خارجی نظام جمهوری اسلامی است.
باید بسیار محتاط بود که در دنیای آینده که چین از اصلی‌ترین و چه‎‌ افکار عمومی ایرانیان به سمت چین‌ستیزی سوق نیابد. چین یا امریکا یا هر کشور دیگری همواره به دنبال منافع خود بوده است توأم با بسیاری از سیاه‌کاری‌ها که ملت ایران به‌وفور طعم تلخ‌شان را چشیده است. بی‌آن‌که بخواهم میزان عظیم تأثیرگذاری نیروهای خارجی بر مسائل داخلی طی تاریخ معاصر ایران را انکار کنم، معتقدم مسئله‌ی اصلی ما همیشه در داخل کشور بوده است.
_________
متن کامل گفت‌وگو:
https://akhbar-rooz.com/?p=109240 باز کردن / نظر دهید

2021-04-05 19:10:37 هدف اصلی سوسیال‌دموکراسی این بود که با مداخله در بازار تصویری «انسانی» و حتی «انسان‌دوستانه» به سرمایه‌داری بدهد. یکی از عواملی که موجب عدم توفیق سوسیال‌دموکراسی شد این بود که با حفظ منطق سرمایه و منطق مناسبات سرمایه‌داری کوشیده بود تا پی‌آمدهایش را انسانی بکند. از سوی دیگر، به باور من عامل دیگر عدم‌توفیق سوسیال‌دموکراسی این بود که نظامی جهانی نبود. شماری از کشورها در حالی که بخشی از سرمایه‌داری جهانی بودند کوشیدند پی‌آمدهای این نظام اقتصادی در محدوده‌ی ملی‌شان، ‌اندکی متفاوت باشد، ولی منطق بازار جهانی سرمایه‌داری بسیاری از این دولتمردان و دولت‌ها را به بازنگری مجبور کرد و سرانجام درعمل به جایی رسیدیم که سوسیال‌دموکرات‌ها هم کوشیدند سرمایه‌داری را به تنها صورتی که قابل‌مدیریت است- یعنی به زیان طبقه‌ی کارگر- مدیریت کنند.
________
https://wp.me/p2GDHh-4Ta باز کردن / نظر دهید

2021-04-04 16:53:31 حساسیت افکار عمومی نسبت به سند همکاری با چین درست و منطقی است
_________
بخش‌هایی از گفت‌وگوی اخبار روز با پرویز صداقت
_________

در کشوری مثل ایران که رشد اقتصادی یک دهه‌ی گذشته نزدیک به صفر بوده است، و ارقام تشکیل سرمایه ثابت از سال ۱۳۹۰ به قیمت‌های ثابت رو به کاهش بوده و در تمام سال‌های بعد از انقلاب کارنامه‌ای قابل‌اعتنا در جذب سرمایه‌ی خارجی نداشته، در اسناد همکاری از این دست برای جذب مشارکت طرف مقابل ناگزیر به اعطای امتیازاتی غیرمتعارف خواهد بود.
ایران نخستین کشوری نیست که با چین سند همکاری جامع و بلندمدت امضا کرده است، در سال‌های اخیر امارات متحده عربی و عربستان هم اسناد همکاری‌های استراتژیک با چین انعقاد کرده‌اند. اما ما کشوری هستیم که با کم‌ترین قدرت مانور و چانه‌زنی وارد مذاکره و انعقاد چنین قراردادی با یک ابرقدرت اقتصادی شده‌ایم... امضای این سند همکاری توسط ایران در شرایطی انجام شده که ایران قدرت چانه‌زنی چندانی در برابر طرف‌های خارجی ندارد پس می‌تواند با اعطای امتیازات غیرمتعارف به طرف مذاکره همراه بوده باشد.
چین و هر کشور دیگری در نظم اقتصادی و حقوقی جهانی تابع قواعد بازی این نظام جهانی هستند. هرکدام از این قدرت‌های اقتصادی سرمایه‌داری، براساس منطق سودآوری و انباشت سرمایه عمل می‌کنند و ملاحظات ژئوپلتیک هم در نهایت و در افق تاریخی با چنین منطقی شکل می‌گیرد.
خاورمیانه از سویی منبع مهم تأمین انرژی برای اقتصاد چین است و از سوی دیگر بزرگراه ارتباطی با اروپا در ابتکار «یک کمربند - یک راه»، چین امروز احتمالاً بیش از هر کشور دیگری از بحران و تنش در خاورمیانه آسیب می‌بیند چراکه به طور مستقیم این امر منافع اقتصادی و ژئوپلتیک چین را متأثر می‌کند. به همین دلیل است که چین همکاری‌های استراتژیکی با کشورهایی مثل عربستان و امارات دارد. روابطش با مصر در دوران سیسی و دیگر کشورهای عربی در سال‌های اخیر به سطوح جدیدی رسیده و با اسراییل همکاری‌های تجاری استراتژیک دارد. پس در رقابت استراتژیک چین و امریکا، چین هم مدافع نظم سیاسی موجود در خاورمیانه، به‌ویژه در کشورهای نفتی حاشیه‌ی جنوبی خلیج فارس است. استقبال چین از توافق ابراهیم میان برخی کشورهای عربی و اسراییل مثال دیگری در تأیید این ادعاست.
تا زمانی که انسدادهای ساختاری موجود در ایران باقی است اسناد همکاری از این دست به پیمان‌های پایدار اقتصادی منتهی نخواهد شد. باید دید مسائل اصلی کجاست؟ گره‌های کور ساختاری کجاست؟
والرشتاین در یکی از آخرین نوشته‌هایش پیش از مرگ نوشت که چین و امریکا ناگزیرند که در نهایت با یکدیگر مشارکت کنند. چین به اتکای نیروی تولیدی‌اش و امریکا هم به اتکای قدرت مالی و نظامی‌اش. پس بهتر است پیچیدگی‌های تحلیلی وضع موجود جهانی را در نظر بگیریم و از تحلیل‌های ساده‌انگارانه دست برداریم.
متأسفانه گرایشی در برخی مدعیان چپ در ایران وجود دارد که تمامی تضادهای طبقاتی و غیرطبقاتی و زیست‌محیطی را کنار گذاشته و صرفاً چسبیده‌اند به تضاد بین قدرت‌های جهانی. و بر این اساس به سبب ذهنیت تک‌بعدی و روش‌شناسی نادرست در طرح مسائل که ناشی از همان دیدگاه‌های چپ اردوگاهی زمان جنگ سرد است، در مورد تضادهای چین و امریکا و سرشت و ماهیت اقتصاد چین اغراق‌های شگفت‌انگیزی می‌کند. برای ایران امروز که قبل از هرچیز و مهم‌تر از هرچیز نیازمند صدایی از چپ است که همزمان بر دموکراسی و عدالت اجتماعی و ارزش‌های زیست‌محیطی پای فشارد این گرایش همچون سمّی عمل می‌کند که مهلک‌تر از هر سرکوبی امکان برآمد دوباره‌ی دیدگاه‌های چپ مترقی در افکار عمومی ایرانیان را از بین می‌برد.
ممکن است برخی که شیفته‌ی غرب هستند به همین دلیل با این قرارداد مخالفت کنند. اما اگر بدون تعصب به موضوع نگاه کنیم در شرایطی که ایران در نازل‌ترین شرایط چانه‌زنی بین‌المللی برای جذب سرمایه‌ی خارجی است انعقاد این همکاری با هر کشوری در جهان مستلزم اعطای امتیازات بسیار است و نمی‌تواند مورد پذیرش هر انسان منصفی قرار بگیرد.
اگر واقع‌بین باشیم راهی بسیار طولانی برای تبدیل این سندهای همکاری به قراردادهای مشخص باید طی شود و برای این که چنین امری محقق شود باید قبل از هر چیز تحریم‌های امریکا لغو شود که امکان نقل‌وانتقال مالی با ایران از مجاری بانکی و مالی رسمی فراهم باشد. این امر هم پیش‌نیازهایی دارد که احتمال تحقق آن فعلاً چندان زیاد نیست.
_________
متن کامل گفت‌وگو:
https://bit.ly/3t29exS باز کردن / نظر دهید

2021-04-03 19:05:03 «قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده» با دکترینی منسجم مجموعه‌ای از سازوکارهای انضباطی شدید و سخت‌گرایانه را به‌منظور سلب اختیار زنان بر بدن‌شان و انقیاد تن‌های زنانه، مرحله‌ی جدیدی در اجرای طرح‌های زن‌ستیزانه در سال‌های بعد از انقلاب است. در یادداشت جاری تلاش می‌کنم به اتکای مبانی نظری برگرفته از آثار فوکو و دلوز منطق طرح‌هایی از این دست را واشکافی کنم و نشان دهم که بدن زنانه نه تنها بستری برای قدرت‌ورزی بلکه مهم‌تر از آن می‌تواند کالبدی باشد برای مقاومت در برابر سیاست‌هایی از این دست.
_______
https://wp.me/p2GDHh-4T1 باز کردن / نظر دهید