مبانی درک ابعاد سه‌گانه محمد حسینی نژاد تا قبل از کشف و تدو | شاقول اندیشه
مبانی درک ابعاد سه‌گانه محمد حسینی نژاد
تا قبل از کشف و تدوین قوانین جاذبه توسط نیوتون، بالا و پایین امری بدیهی به نظر می‌رسید. "پایین" یعنی شیء به زمین نزدیک باشد و "بالا" یعنی شیء دور از زمین. زمین به عنوان یک شئ عینی و ابژکتیو مبنای درک بالا و پایین است.
تا وقتی که جاذبه زمین بر ما موثر باشد این مبنای سنجش همچنان برقرار است حتی وقتی که وضعیت بدنی ما دگرگون شود مثلا دراز کشیده باشیم یا در یک وضعیت یوگایی سر روی زمین و پاها معلق در هوا باشد، همچنان پایین را رو به زمین و بالا را دور از زمین تعریف می‌کنیم.
در جاذبه صفر و بی‌وزنی کامل، بالا و پایین مفاهیمی بی‌معنا می‌شوند. این احساس را فقط فضانوردان یا کسانی که در یک محفظه در حال سقوط هستند، درک می‌کنند.
اما برای تشخیص راست - چپ و جلو - عقب هیچ نیازی به مبنای جاذبه نیست. حتی بدون آنکه از کودکی چپ و راست را به ما آموزش دهند ما درکی ابتدایی از آن داریم.
نکته جالب این است که بر خلاف بالا - پایین، راست - چپ و جلو - عقب کاملا نسبی و بستگی به وضعیت فرد دارد:
وقتی روبروی دیگری قرار بگیرید راست شما، چپ او و راست او، چپ شماست. جلو در راستای افق چشم و عقب برخلاف آن معنا دارد.
زمین و جاذبه آن در این دو بُعد اخیر دیگر یک مبنای همگانی نیست و کاملا وابستگی به وضعیت یا موقعیت سوژه دارد.
در حالی که برای سوژه چپ و راست و جلو و عقب در حالت‌های مختلف ایستاده، درازکش، به پهلو و .... در امتدادهای متفاوتی قرار دارد، بالا و پایین در مجاورت جاذبه برای سوژه و ابژه همواره یکسان است.
باور مرسوم این است که قواعد فیزیکی حاکم بر ما فقط در این سه بُعد محصور است. وقتی در حال رانندگی یا راه رفتن روی سطح زمین هستیم عملا فقط از دو بُعد استفاده می‌کنیم. فرمان ماشین چپ و راست را هدایت می‌کند و پدال گاز و جعبه دنده جلو و عقب. ما در رانندگی از بعد بالا و پایین استفاده نمی‌کنیم. تمامی قواعد رانندگی در سطح زمین فقط بر مبنای این دو بعد است. جهان حرکتی ما در هنگام رانندگی و راه رفتن، کاملا دو بعدی است.
اما پس از اختراع هواپیما و هلی‌کوپتر بود که جهان حرکتی‌مان، بُعد بالا و پایین را هم به خود پذیرفت و ابزار دیگری در اینها اضافه شد تا بتواند حرکت به سمت بالا و پایین را هم هدایت کند.
