بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار

2022-08-02 07:29:00 ⁠⁣برابرنهاد شاهنامۀ فردوسی و غررالسیر ثعالبی

محمد روشن

گزارش میراث، دورۀ دوم، شمارۀ یکم و دوم، فروردین-تیر ۱۳۹۱، ص ۹۱-۹۶

بنیاد عالی‌نهاد موقوفات دکتر محمود افشار یزدی شمارۀ ۱۳۸ منشورات خود را به کتابی شایسته و پژوهشی اختصاص داد به نام برابرنهاد شاهنامۀ فردوسی و غررالسیر ثعالبی، تألیف ارزنده و محققانه و بسیار سودمند آقای عباس پریش‌روی، دانشور شایستۀ گیلانی. چنان‌که از عنوان دقیق و گویای آن برمی‌آید، سنجشی عالمانه از بزرگترین اثر حماسی ملّی ما ایرانیان، شاهنامۀ فردوسی و غرر اخبار ملوک الفرس و سیرهم است.
پژوهندۀ دانشور ما در تحقیق و بررسی هوشمندانۀ خود تمام آثاری را که به گونه‌ای با «شاهنامه= خدای‌نامه» مربوط است بررسی کرده است.
«نگاهی به همسانی‌های برگردان ثعالبی و بنداری» از بخش‌های سودمند کتاب آقای پریش‌روی است.
بخش «برآمد پژوهش» نتیجه‌های برگرفتۀ پژوهندۀ گرامی است که به‌درستی می‌نویسد:
کتاب ثعالبی نمی‌تواند پایۀ سنجش و شناخت کاستی‌ها و یا افزودنی‌های شاهنامه باشد.
کتاب برابرنهاد شاهنامۀ فردوسی و غررالسیر ثعالبی اثر شایسته‌ای است که خواندن آن به تمام دوستداران کتاب و فرهنگ ایرانی و شاهنامه‌دوستان سفارش می‌شود.

[برابرنهاد شاهنامۀ فردوسی و غرر السیر ثعالبی، عباس پریش‌روی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۳۹۷]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملّی

@AfsharFoundation باز کردن / نظر دهید

2022-08-01 06:40:27 ⁠⁣انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار منتشر کرد:

هشت بهشت

تذکرۂ مجالس النفائس (تألیف ۸۹۶ق) امیر علی‌شیر نوائی یکی از منابع اصلی شعر و شاعری در قرن نهم و اوایل قرن دهم هجری، خصوصاً در کانون ادبی هرات عهد تیموری است. اصل این کتاب به زبان ترکی جغتایی است، اما با توجه به اهمیتش چند بار به زبان فارسی ترجمه شده است.
هشت بهشت نخستین ترجمۀ فارسی این تذکره است که محمد بن مبارک، ملقب به حکیم قزوینی، در صفر ۹۲۹ق آن را به اتمام رسانده است. قزوینی در ترجمۀ خود مطالبی را به اصل کتاب افزوده و بسیار در متن آن دخل و تصرّف کرده است. او بسیاری از شاعران فارسی‌سرای ممالک عثمانی را در بهشت ششم و روضۀ دوم بهشت هشتم معرفی کرده که در تذکره‌های دیگر به‌ندرت یافت می‌شود.

[هشت بهشت: ترجمۀ مجالس النفائس امیر علی‌شیر نوائی، محمد بن مبارک قزوینی، تصحیح و تحقیق دکتر هادی بیدکی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، تهران: ۱۴۰۱]

علاقه‌مندان می‌توانند از دهم تا بیست و پنجم مردادماه، این کتاب را با ۳۰٪ تخفیف از دفتر مرکزی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار تهیه کنند.

برای سفارش‌های بیش از سیصد هزار تومان ارسال رایگان است.

قیمت با تخفیف: ۱۷۵۰۰۰ تومان
تلفن مرکز پخش و فروش: ۲۲۷۱۷۱۱۴-۲۲۷۱۶۸۳۲

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملّی

@AfsharFoundation باز کردن / نظر دهید

2022-07-31 07:08:28 ⁠⁣ایران را چرا باید دوست داشت؟

به عقیدۀ من ایرانی از آن قوم است که استعداد ادای وظایف انسانیّت را دارد. چنان‌که امروز هم با آنکه تازه از یکی از دوره‌های تاریکی تاریخ ایران بیرون آمده‌ایم، مع‌هذا آثار استعداد ایرانی ظاهر است و می‌توان امیدوار بود که باز با کاروان ترقّی نوع بشر هم‌قدم شود و در این موقع که به نظر می‌رسد تمدّن‌های مختلف شرق و غرب به یکدیگر برخورده و با هم اختلاط و امتزاج یافته و یک یا چند تمدّن دیگر باید ایجاد گردد، ذوق و هوش و فکر ایرانی هم مثل ایّام گذشته یک عنصر مفید باقیمت واقع شود. پس ما ایرانی‌ها حق داریم که وطن‌پرست و ملّت‌دوست باشیم، چنان‌که از خارجیان هر کس درست به احوال این قوم برخورده، تصدیق کرده است که وجودش در عالم انسانیّت مفید بوده و هست و نسبت به ملّت و مملکت ما اظهار مهر و ملاطفت نموده و ما قدر آن مهربانی‌ها را می‌شناسیم و منظور می‌داریم.
آخرین عقیده‌ای که می‌خواهم اظهار کنم، این است که چون وطن‌پرستی و ملّت‌دوستی البتّه لوازمی دارد که هر کس باید به قدر قوّه به آن قیام نماید، در نظر من نخستین لوازم آن این است که شخص در ادای آن وظایف انسانیّت که موجب عزّت و حرمت ملّتش می‌شود، کوتاهی ننماید و اگر استعدادش در انجام این وظیفه سرشار نباشد، لااقل در تجلیل و تکریم کسانی که استعداد را داشته و به کار انداخته‌اند، بکوشد.

[سیاست‌نامۀ ذکاء‌الملک: مقاله‌ها، نامه‌ها و سخنرانی‌های سیاسی محمّدعلی فروغی، به‌کوشش ایرج افشار، هرمز همایون‌پور، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۴۰۰، ص ۲۵۵]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملّی

@AfsharFoundation باز کردن / نظر دهید

2022-07-30 06:48:03 ⁠⁣تهمتن‌نامه به چاپ دوم رسید.

تهمتن‌نامه عنوان منظومه‌ای است پهلوانی که به گزارش شماری از دلاوری‌های دورهٔ کودکی رستم می‌پردازد. اگرچه این روایات تازگی دارند، امّا ساختار آنها اغلب تقلیدی از داستان‌های مشهور شاهنامه و یا روایات کهن الحاق‌شده به آن است. در این کتاب، گذشته از منظومهٔ تهمتن‌نامه، دو منظومهٔ پهلوانی زال و مقاتل دیو و قصّهٔ کوه دماوند نیز آمده است که یکی دربارهٔ یکی از نبردهای زال در آغاز جوانی با پتیاره‌ای سهمناک به نام مقاتل می‌باشد و دیگری هم گزارش نبرد ایرانیان با تورانیان و متّحدان افراسیاب در کنار کوه دماوند است که با شکست دشمنان ایران و گریز افراسیاب خاتمه می‌یابد.

[تهمتن‌نامه: به همراه منظومه‌های زال و مقاتل دیو و کوه دماوند، تصحیح و تحقیق دکتر رضا غفوری، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم، ۱۴۰۱]

علاقه‌مندان می‌توانند از هشتم تا بیست و سوم مردادماه، این کتاب را با ۳۰٪ تخفیف از دفتر مرکزی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار تهیه کنند.

برای سفارش‌های بیش از سیصد هزار تومان ارسال رایگان است.

قیمت با تخفیف: ۱۳۳۰۰۰ تومان
تلفن مرکز پخش و فروش: ۲۲۷۱۷۱۱۴-۲۲۷۱۶۸۳۲

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملّی

@AfsharFoundation باز کردن / نظر دهید

2022-07-29 08:21:51 ⁠⁣هفتم مرداد، سالروز درگذشت دکتر بدرالزّمان قریب، منتخب هفدهمین جایزۀ تاریخی و ادبی دکتر محمود افشار

رستم در روایات سغدی

من تصور می‌کنم که پهلوانی دلاور به نام رستم در میان اقوام ایرانی‌تبار قبل از انشعاب آن‌ها به شرق و غرب وجود داشته و رستم کهن‌نمود (archetype) پهلوانی تمام اقوام ایرانی است. از این جهت است که هم سکاها او را می‌شناختند و هم سغدی‌ها داستانش را به روایت کشیده و نقشش را به تصویر درآورده‌اند و هم در میان ایرانیان غربی (مقصود آنهاست که با زبان ایرانی غربی تکلّم می‌کردند) محبوبیت داشته است. حال اگر بعضی از نمادهای خدایان هند و ایرانی یا حتی هندی در شخصیت رستم بازتاب پیدا کرده باشد، احتمالاً تأثیر آمیزش فرهنگی و نیروی تلفیق و جذب عناصر اسطوره‌ای توسط چهر‌ه‌های مشهور جهان، چه تاریخی و چه غیر تاریخی است.
موضوع دیگری که در زمینۀ ریشه‌یابی داستان رستم باید مورد بررسی قرار گیرد، موضوع مهاجرت‌هاست. ما می‌دانیم که در نیمۀ دوم قرن سوم میلادی ایرانیانی که بیشتر گرایش مانوی و مسیحی داشتند، به آسیای مرکزی و چین مهاجرت کردند و علّت آن شاید سختگیری‌های موبدان زردشتی بود. این مهاجران با خود سنّت‌های دینی، فرهنگی و هنری ایران را بدان سامان بردند.
تأثیر عمیق هنر ساسانی در آثار تورفان مخصوصاً در نقّاشی‌ها و کتاب‌نگاره‌های مانویان و سبک معماری ویرانه‌های شهر خوچو (چینانچکتت سغدی) نظریۀ مهاجرت جدید را تأیید می‌کند. امکان دارد که این مهاجران داستان‌هایی را نیز که در زمان ساسانیان از دوران اشکانیان شناخته شده و محبوب عامه بود، با خود به فرهنگ سغدیان آسیای مرکزی منتقل کرده باشند. در این مورد مانویان بیشترین سهم را داشتند، چه تعدادی داستان با ریشه‌های هندی، ایرانی و یونانی و حتّی آرامی- سامی در میان متون سغدی پیدا شده است که بیشتر آنها اصل مانوی دارد.
اگر ما می‌توانیم فرض کنیم که داستان رستم و سهراب همراه با مهاجرت سکاها از آسیای مرکزی به سیستان آمده است، یا از روایات بومی زرنگان که آمیزه‌ای از فرهنگ باستان شرق ایران است، پیش از آمدن سکاها الهام گرفته است، می‌توانیم در جهت عکس آن نیز نظر دهیم که داستان رستم که از زمان گوسانان و نقّالان اشکانی در میان مردم ایران محبوب و شناخته‌شده بود، با مهاجرت ایرانیان به آسیای مرکزی و چین منتقل شده و در آنجا با روایات بومی عامیانۀ دیگری تلفیق شده است.
آنچه بدین نظریه رنگ تأييد می‌بخشد، نام رستم در متن سغدی است که صورت آوایی ایرانی غربی دارد و بیشتر به فارسی میانه و پارتی است تا سغدی.

دکتر بدرالزّمان قریب

به نقل از:
[دفترچۀ هفدهمین جایزۀ تاریخی و ادبی دکتر محمود افشار، اهداشده به دکتر بدرالزّمان قریب، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۳۸۷، ص ۲۹-۳۰]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملّی

@AfsharFoundation باز کردن / نظر دهید

2022-07-27 06:39:44 ⁠⁣انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار منتشر کرد:

مفتاح الفضلا
فرهنگ فارسی از سدۀ نهم

مفتاح‌ الفضلا یکی از قدیمی‌ترین فرهنگ‌‌های فارسی است که محمّد بن داود بن محمّد بن محمود شادی‌آبادی آن را در سدهٔ نهم در شبه‌قارّهٔ هند تألیف کرده است. مدخل‌های این فرهنگ بر اساس حرف اوّل و آخر کلمه در دو قسم ترتیب داده شده است: قسم واژه‌های مفرد و قسم واژه‌های مرکّب و اصطلاحات شعری. مؤلف کوشیده است هم اصول تدوین «فرهنگ شعری» را رعایت کند و هم با ارائۀ تعریف‌های گسترده‌تر و کاربر‌دی‌تر، اوّلین قدم‌ها را به سوی تدوین فرهنگ عمومی زبان فارسی بردارد.

[مفتاح الفضلا: فرهنگ فارسی از سدۀ نهم، محمّد بن داود شادی‌آبادی، تصحیح و تحقیق دکتر داینا بوشسکایته، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۴۰۱]

علاقه‌مندان می‌توانند از پنجم تا بیست و دوم مردادماه، این کتاب را با ۳۰٪ تخفیف از دفتر مرکزی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار تهیه کنند.

برای سفارش‌های بیش از سیصد هزار تومان ارسال رایگان است.

قیمت با تخفیف: ۱۷۵۰۰۰ تومان
تلفن مرکز پخش و فروش: ۲۲۷۱۷۱۱۴-۲۲۷۱۶۸۳۲

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملّی

@AfsharFoundation باز کردن / نظر دهید

2022-07-26 13:11:21 ⁠⁣‍ جنگنامۀ رستم و زنون در یک نگاه

داستان رستم و زنون از بن‌مایه‌های اساطیری و ساختارهای حماسی استواری برخوردار است تا آنجا که ریشۀ برخی از این بن‌مایه‌ها به فرهنگ و تمدن ایلام و در مواردی به فرهنگ و ادبیات بین‌النهرین بازمی‌گردد. اگرچه متن ساختاری روایی و گفتاری دارد، اما صحنه‌های ناب و بی‌نظیر حماسی در این روایت ما را به سرچشمه‌های مکتوب آن راهنمایی می‌کند. حضور نامهای یونانی چون زنون و غورس- دو شخصیت اصلی داستان- و نیز نامهای بسیاری که احتمالاً یونانی هستند، بیانگر سرچشمۀ تاریخی داستان یعنی نبردهای ایرانیان و یونانیان در پایان روزگار هخامنشی است. کاربرد این نامهای ناشناخته و دور از ذهن نشانه‌ای از اصالت روایت و پای‌بندی راویان به حفظ این نامهاست. همسانیهای ساختاری و روایی این داستان یادآور داستان کاموس کشانی در شاهنامه است.
به نظر می‌رسد که سرچشمۀ هر دو روایت به یک داستان یا رویداد مشترک می‌رسد یا اینکه یکی از آن دو برگرفته از دیگری است. در این صورت گویا داستان کاموس کشانی در شاهنامه برگرفته از رستم و زنون است؛ زیرا داستان رستم و زنون از روایتی ساختارمند با بنیادهای ژرف اساطیری برخوردار است.
این دو ویژگی در داستان کاموس کشانی کمتر دیده می‌شود. علاوه بر این حضور نامهای یونانی بیانگر اصالت روایت رستم و زنون است؛ زیرا نامهای یونانی این داستان در انتقال از غرب به شرق ایران با نامهای تورانی آشنا در حماسۀ ملی جایگزین شده است، اما جایگزینی نامهای آشنا در حماسۀ ملی با نامهای یونانی ناشناخته بعید به نظر می‌رسد. در مجموع و گذشته از همۀ این مباحث داستان رستم و زنون از شاهکارهای جاودان ادب حماسی ایران‌زمین است که می‌تواند در کنار حماسۀ جاودان شاهنامۀ فردوسی و دیگر متون حماسی یکی از منابع مهم مطالعاتی در حماسه‌پژوهی باشد.

[جنگنامۀ رستم و زنون، به کوشش دکتر آرش اکبری مفاخر، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ص ۵۳۵-۵۳۶]

به نقل از کانال تلگرام آرخش؛ کلبۀ پژوهش حماسه‌های ایرانی

https://t.me/Arakhsha96/8125

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملّی

@AfsharFoundation باز کردن / نظر دهید

2022-07-25 07:44:00 الملخّص فی اللّغة به چاپ دوم رسید.

الملخّص فی اللّغة نوشتۀ حمد بن احمد بن حسین بادی مشهور به کافی، از کهن‌ترین فرهنگ‌های عربی به فارسی است که واژه‌ها و ترکیبات فارسی کمیاب و نایاب فراوانی را دربردارد و به همین جهت برای پژوهشگران بسیار مهم است.
ویژگی‌های زبانی این کتاب که گویا در حدود سدهٔ ششم هجری نگاشته شده، به گویش‌های مرکزی ایران نزدیک است.

[الملخّص فی اللّغة، ابوالفتح حمد بن احمد بن حسین بادی (کافی)، تصحیح و تحقیق غلامرضا دادخواه، عباس گودرزنیا، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم ۱۴۰۱]

برای سفارش‌های بیش از سیصد هزار تومان ارسال رایگان است.

علاقه‌مندان می‌توانند از سوم تا هجدهم مرداد، این کتاب را با ۳۰٪ تخفیف از دفتر مرکزی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار تهیه کنند.

قیمت با تخفیف: ۹۱۰۰۰ تومان
تلفن مرکز پخش و فروش: ۲۲۷۱۷۱۱۴-۲۲۷۱۶۸۳۲

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملی

@AfsharFoundation باز کردن / نظر دهید

2022-07-24 06:20:36 ⁠⁣⁠⁠دوم مرداد سالروز درگذشت احمد شاملو

شاعر، روزنامه‌نگار، مترجم و پژوهشگر حوزۀ زبان و ادب و فرهنگ عامیانه
از آثار شعری شاملو می‌توان به هوای تازه، آیدا در آینه، مرثیه‌های خاک، شکفتن در مه و ابراهیم در آتش اشاره کرد. شعری که می‌خوانید از سروده‌های اوست:

شبگیر

مرغی از اقصای ظلمت پر گرفت
شب، چرایی گفت و خواب از سر گرفت

مرغ، وایی کرد، پر بگشود و بست
راه شب نشناخت، در ظلمت نشست

من همان مرغم به ظلمت باژگون
نغمه‌اش وای، آب‌خوردش جوی خون

دانه‌اش در دام تزویر فلک
لانه بر گهوارۀ جنبان شک

لانه می‌جنبد وزو ارکان مرغ،
ژیغ ژیغش می‌خراشد جان مرغ

ای خدا! گر شک نبودی در میان
کی چنین تاریک بود این خاکدان؟

گر نه تن زندان تردید آمدی
شب پُر از فانوس خورشید آمدی

من همان مرغم که وای آواز او
سوز مأیوسان همه از ساز او

او ز شب در وای و شب دل‌شاد ازوست
شب، خوش از مرغی که در فریاد ازوست،

گاه بالی می‌زند در قعر آن
گاه وایی می‌کشد از سوز جان

خود اگر شب سرخوش از وایَش نبود
لاجرم این بند بر پایش نبود

وای اگر تابد به زندانبان ریش
آفتاب عشقی از محبوس خویش

من همان مرغم، نه افزونم نه کم
قایقی سرگشته بر دریای غم:

گر امیدم پیش رانَد یک نفس
روح دریایم کشانَد بازپس

گر امیدم وانهد با خویشتن
مدفن دریای بی‌پایان و من!

ورنه خود بازم نهد دریای پیر
گو بیا، امّید! و پارویی بگیر!

خود نه از امّید رَستم نی‌ ز غم
وین میان خوش دست و پایی می‌زنم

من همان مرغم که پر بگشود و بست
ره ز شب نشناخت، در ظلمت نشست

نه‌ش غم جان است و نه‌ش پروای نام
می‌زند وایی به ظلمت، والسّلام

۱۳۳۸

@AfsharFoundation باز کردن / نظر دهید

2022-07-23 08:22:32 ⁠⁣گنجینۀ مقالات به چاپ دوم رسید.

این کتاب برگزیده‌ای است از مقالاتی که دکتر محمود افشار طی هفتاد سال به رشتۀ تحریر درآورده و اینک در دو جلد به چاپ رسیده است:

جلد اول: مقالات ادبی، تاریخی و اجتماعی

این جلد مربوط به مسائل سیاسی روز کشور، پاسخ به شبهاتی دربارۀ نام و حدود ایران، انتقاد از برخی سیاست‌های دولت و اعمال ضدّ ایرانی روس و انگلیس است.

جلد دوم: مقالات سیاسی یا سیاستنامۀ جدید

جلد دوم این مجموعه به مقاله‌های ادبی، تاریخی و اجتماعی اختصاص یافته و غالباً حاوی روشنگری‌های نویسنده دربارۀ سیاست روسیه در ایران، نقد برخی مسائل اجتماعی، چند مقاله در موضوعاتی چون اقتصاد و وقف و نیز چند اقتراح و انتقاد ادبی و سیاسی است.

[گنجینۀ مقالات، دکتر محمود افشار، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۲ جلد، چاپ دوم ۱۴۰۰]

علاقه‌مندان می‌توانند از یکم تا دوازدهم مرداد، این کتاب را با ۳۰٪ تخفیف از دفتر مرکزی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار تهیه کنند.

برای سفارش‌های بیش از سیصد هزار تومان ارسال رایگان است.

قیمت دورۀ دوجلدی با تخفیف: ۲۵۹۰۰۰ تومان
تلفن مرکز پخش و فروش: ۲۲۷۱۷۱۱۴-۲۲۷۱۶۸۳۲

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملّی

@AfsharFoundation باز کردن / نظر دهید