جوایز غیر دولتی و توسعه علوم انسانی محمدرضا معینی بع | البساتین | محمدرضا معینی
جوایز غیر دولتی و توسعه علوم انسانی محمدرضا معینی
بعید است کسی فضای علوم انسانی در ایران را بشناسد و نداند که حال «علوم انسانی» در ایران خوب نیست. شاید در یک تقسیمبندی ساده بتوان ادعا کرد که علوم انسانی در ایران، در دو بُعد «معرفتی» و «نهادی» بیمار است؛ در بُعد معرفتی، عدم پویایی و روزآمدی پژوهشگران و اساتید و در بُعد نهادی ناکارآمدی نهادهای آموزشی، پژوهشی و سیاستگذار در شناخت شرائط، برنامهریزی و دستیابی به اهدافشان از نشانههای این بیماری است. در شرائطی که ساختار رسمی و حکومتی ایران در اصلاح و توسعه علوم انسانی ناتوان است، نهادهای مدنی و غیر دولتی میتوانند ابتکار عمل را به دست گرفته و تلاشهای مؤثری برای بهبود وضعیت داشته باشند.
در تجربه جهانی، یکی از ابزارهای مؤثر برای ترویج و توسعه پژوهشهای ارزشمند و اصیل و تقدیر و تشویق پژوهشگران پرمایه و دغدغهمند و توانمند و به تبع پویاسازی فضای آکادمیک، اعطای جوایز متنوع مادی و معنوی بر اساس شایستگیهای علمی است. در کشورهای توسعهیافته، نهادهای دولتی و غیر دولتی جوایز آکادمیک بسیار متنوعی در موضوعات مختلف طراحی کردهاند و دانشجویان و پژوهشگران میدانند که چنانچه اهلیت و شایستگی خود را ثابت کنند، به نحوی از این مشوقها بهرهمند خواهند شد (دو نمونه از این جوایز را بنگرید: «جایزه فرزانه» برای بهترین مقاله در زمینه ادبیات فارسی و «جایزه شبکه مطالعات علم و باور دانشگاه برمینگام» برای بهترین پژوهشها درباره رابطه علم و دین).
در ایران، جوایز غیر دولتی بسیار اندکی برای پژوهشهای علوم انسانی تعریف شده است (یک نمونه موفق: «جایزه بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار») و تقریبا هیچ جایزه مهمی برای دانشجویان و پژوهشگران جوان علوم انسانی وجود ندارد، در حالی که این گروه بیش از سایر فعالان علوم انسانی نیازمند حمایت هستند.
جایزه سالانه «حامی-انعکاس» تلاشی است برای پر کردن خلاء فوق و حرکت به سمت ارتقاء مطالعات اسلامی در آکادمیای ایران. این جایزه از یک پژوهشگر برای انتشار یک مقاله به زبان انگلیسی در زمینه مطالعات اسلامی برای مدت شش ماه حمایت مادی و معنوی خواهد کرد. اطلاعات بیشتر پیرامون این جایزه را میتوانید از کانال تلگرام و سایت انعکاس کسب کنید.
امید است که با توسعه کمی و کیفی این جایزه و جایزههای مشابه، علوم انسانی در ایران قوت بگیرد و به تدریج خود را به کاروان جهانی و در حال پیشرفت علم برساند و همگام با آن حرکت کند.