شیلات سیستان‌وبلوچستان، رتبه‌دار بی‌هیاهوی بین‌المللی عباس نور | مهندس عباس نورزائی
شیلات سیستان‌وبلوچستان، رتبه‌دار بی‌هیاهوی بین‌المللی عباس نورزائی / ۱۲ اسفند ۱۴۰۰
اشتغال بخش کشاورزی استان سیستان‌وبلوچستان به دلیل محدودیت‌های منابع آبی، در قیاس با نقاط دیگر کشور، پایین و حدود ۱۶ درصد افراد شاغل استان و ۲۲ درصد از تولیدناخالص‌داخلی را تشکیل می‌دهد. در عین حال این بخش، دارای مزیت‌های اقتصادی قابل توجهی است که در ترکیب با بخش‌های خدمات و صنعت، می‌تواند هم سهم بیش‌تری از اشتغال و هم سهم بیش‌تری از تولیدناخالص‌داخلی را به خود اختصاص دهد. جمهوري اسلامي ايران در صيد تون‌ماهيان در محدوده‌ی صيدگاهي غرب اقيانوس هند رتبه‌ی اول، در كل اقيانوس هند رتبه‌ی دوم و در جهان رتبه‌ی دوازدهم را به خود اختصاص داده است. جالب‌تر این‌که بدون هیچ هیاهوی رسانه‌ای، نزدیک به ۶۰ درصد تون‌ماهیان ایران، توسط صیادان استان سیستان‌وبلوچستان صید می‌شود. ۲۴ هزار صیاد در یازده بندر ماهی‌گیری و جای‌گاه تخلیه‌ی صید این استان مشغول به‌کار هستند. تقریباً همه‌ی صیادان فراساحل ایران در این استان زندگی می‌کنند و با لنج‌های برودتی با هزاران مایل دریارَوی وارد آب‌های بین‌المللی کمیسیون تون‌ماهیان اقیانوس هند(IOTC) در نزدیکی کشورهای سودان، سومالی، یمن و عمان می‌شوند و به صید می‌پردازند. ۲۸۴۴ فروند لنج صیادی داریم که ۴۲۶۶۰ نفر به‌صورت مستقیم در ان‌ها مشغول به‌کار هستند. نزدیک به ۱۱۵ واحد صنايع شيلاتي به فرآوری و پشتیبانی از محصولات شیلاتی می‌پردازند. وجود ۳۰۰ کیلومتر نوار ساحلی و ۴۲ هزار هکتار از اراضی مستعد پرورش میگو و هم‌چنین امکان ۳ بار پرورش میگو در سال از جمله ظرفیت‌های سیستان و بلوچستان در حوزه‌ی شیلات آب‌های دور است. به‌رغم داشتن این ظرفیت عظیم، شش‌هزار صیاد استان، دو دهه است با توجیه محدود بودن منابع آب‌زی از مجوز صید محروم مانده‌اند، اما به امر صیادی مشغول هستند. چه باید کرد: ۱. در سواحل ۳۰۰ کیلومتری دریای عمان از غرب به شرق، نقاط فراوانی برای ایجاد اسکله وجود دارد که با عمق کم‌تر می‌تواند پناه‌گاهی برای قایق‌های صیادی باشد، با احداث این اسکله‌ها و پخش قایق‌ها در طول سواحل، امکان اشتغال زیادی به‌وجود می‌آید و قایق‌داران صیادی نیز مورد حمایت دولت قرار می‌گیرند. ۲. از ظرفیت ۴۲ هزار هکتاری مستعد برای پرورش میگو، زیرساخت‌های ۷ هزار هکتار آن در حال حاضر برای این فعالیت سودآور اقتصادی فراهم است، اما در میدان عمل شاید ۳۰۰ هکتار از مزارع آن، زیر کشت میگو می‌رود. این بدان معنی است که شیلات استان، به‌رغم داشتن رتبه‌ی بین‌المللی در صید تون‌ماهیان، توان کم‌تر فنی و مشارکتی روی این مزیت مهم گذاشته است. ۳. سرگرم شدن نیروهای شیلات استان به توزیع سوخت، بلیه‌ای است که این سازمان را از ریل اصلی فعالیت‌های هدف، خارج کرده و می‌بایست در این رویه، تجدید نظر شود. ۴. هنوز در نوآوری و تنوع‌بخشی به تولید آب‌زیانی چون خیاردریایی و جلبک دریایی، در خم کوچه‌ی اول هستیم، باید آن را چون پرورش ماهی و میگو، وارد تولید انبوه کنیم.
