آموزش فن بیان در اردبیل محمد زینالی اُناری به تازگی در اردبیل | یاداشت
آموزش فن بیان در اردبیل
محمد زینالی اُناری
به تازگی در اردبیل رسم رایج شده است که افرادی تحت عنوان معلم های سخنرانی یا مروجان فن بیان پدید آمده و به برگزاری کلاس های درس در مورد خوش صحبتی و مذاکره می پردازند. البته این برنامه ها مختص اردبیل نبوده و مدتی است که در کل کشور به رسم رایجی تبدیل شده و در قالب کلاس های فنون مذاکره و گفتگو اجرا می شود، اما مدتی است که در اردبیل هم گل کرده و ما هر روز شاهد تبلیغات این برنامه ها هستیم.
اینجا یک سوال پدید می‌آید و آن این است که: اصلاً فن بیان به چه دردی میخورد؟ فرضاً کسی که دردی در دل و حرفی در ذهن ندارد و ابتکاری ندارد، فن بیان چه دردی از او و طرف مقابلش دوا می‌کند؟ اگر در جامعه ای افراد غیر خلاقی وجود داشته باشند که از درون خود هیچ چیزی نداشته و در تحصیلات خود به بن بست رسیده باشند و نتوانسته باشند کار خوبی راه بیاندازند - و اصلاً اقتصاد این شهر چنین اجازه ای را به آن ها نمی دهد - اگر بتوانند خوش سخن بوده و خوب و نازک و دلنواز صحبت کنند قصد دارند چه چیزی بگویند؟
اساساً این فن بیان در گذشته هم در مناطق ما رایج بود که در اصطلاح به چنان افرادی می گفتند چاپلوس و بادمجان دور قاب چین که بلد بودند چگونه نوکر شاه باشند و نوکر بادمجان نباشند! اینجا سوال دیگری به ذهن می آید این تبلیغات های جدید برای آموزش فن بیان آیا ابتکار تازه‌ای است یا دنباله همان آموزش های ارگانیک چاپلوسی و بادمجان دور قاب دیدن هستند؟
مشهور است و معروف است و محقق گشته است که جامعه ایران یک جامعه تجاری و نه صنعتی است کما این که شهر اردبیل از دیرباز یک بازار روستایی بوده و بیش از اینکه افراد خلاق و تولیدکنندگان صنعتی در آن جایگاه داشته باشند دلالان و بازرگانان می توانند تجارت و در نتیجه فرهنگ بیافریند. در جامعه ما بیش از آنکه تخیل های صنعتی و کارگاه ها و آموزشهای کار صنعتی رایج باشد حتی نهاد علم و فناوری هم مشغول یاد دادن زبان تجارت و کارآفرینی شده است. چیزی که بیشتر در بازار نمود دارد و البته صنایع ما هم چیزی بیش از بازرگانی تکنولوژی و مونتاژ کاری و تولید انواع و اقسام لپ لپ نیست. در نتیجه افراد خلاق مجبورند در شهرهای بزرگ کشور های خارجه کار کنند.
حال با توصیف وضعیت جامعه، سوال ذکر شده پاسخ خود را به تدریج روشن تر می کند اساساً در جایی که صنعت و خلاقیت که بیشتر به کنج و انزوای ریاضت کشی نیاز داشته و با درس و بحث سخت و سنگین و مستدل و محاسباتی می‌تواند خود را نشان بدهد و به جهت سیطره ی امور تجارتی بر شهر نخبگانش فراری می شوند، طبیعی است که بازرگانان، دلالان، نوکیسه ها و رمالان پول بتوانند میدان داری کنند. آن ها به شدت چه در شهرک‌های صنعتی مشغول مونتاژ باشند چه پشت میز و چه در حجره ی بازار، به شدت نیازمند زبان بازی و فن بیان هستند. این هم نتیجه ی همیشگی ایجاد کسب و کار در کارزار ادبیات و شاعرانگی اردبیل!
@ardabilnote
