دو روز قبل، کنفرانسی در دانشگاه هلسینکی با عنوان animality، | دلمشغولیهای فلسفی-اخلاقی
دو روز قبل، کنفرانسی در دانشگاه هلسینکی با عنوان animality، با موضوع حیوان به مدت دو روز برگزار شد و میهمان ویژه این گردهمایی پروفسور مارتا نوسباوم از دانشگاه شیکاگو بود. نوسباوم که در ایران هم بیشتر به واسطه آثارش در حوزه ارسطوشناسی شناخته میشود خود نیز در حوزه اخلاق ارتباط با حیوانات صاحب نظریهای است بنام رویکرد توانمندیها یا capability approach، که به نحو بسیار خلاصه، مطابق نظر او هر حیوان باید توانمندیهای ذاتی و مهمش در مقام یک غایت به شمار آورده شده و در سپهر اخلاقی به عنوان متعلقی برای عدالت مورد توجه قرار گیرد. نوسباوم تلاش میکند دیدگاه خود را با نقد نظریه فایدهباورانه سینگر و حقوق حیوانات ریگان ارائه کند.
اما نکته تاسفبار این کنفرانس، مرگ یکی از اساتید در همان شب پس از روز اول کنفرانس بود که در نقد مقاله نوسباوم سخنانی ایراد کرد!
مجموعه مقالات این کنفرانس قرار است در مجموعهای در آینده به چاپ برسد. احتمالا مقاله کوتاهی هم از من که ترجمه یکی از رسالههای مختصر اما بسیار جالب توجه قابوس بن ووشمگیر، پادشاه، متفکر، نویسنده و شاعر از خاندان زیاریان هم عصر ابن سینا و ابوریحان است که در نقد مفهوم اشرف مخلوقات بودن انسان در مقابل جانوران دیگر است در این مجموعه چاپ گردد. این قابوس پدربزرگ عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر نویسنده معروف کتاب قابوسنامه است که نام اثر خود را نیز ظاهرن از نام پدربزرگش گرفته است! این رساله سه صفحهای همچون مانیفستی در تفکر فلسفی اسلامی در نقد یکی از محوریترین مفاهیم آن یعنی محوریت انسان به شمار میرود که تاکنون مورد غفلت بوده است. من این متن را به همراه مقدمهای درباره نویسنده، خاندان زیاریان، سبک نوشتاری متن که سبکی آهنگین و مسجع است، نسخه متن و ویراستار آن، یعنی عبدالرحمان بن علی یزدادی از عربی به انگلیسی برگرداندم و سعی کردم در این برگردان، به اندازه ممکن سجع و آهنگ متن اصلی هم منتقل گردد.