2023-05-03 09:32:58
#ریاست_طلبی (۸)
بیان #علامه_مجلسی
(ره) پیرامون ریاست و انواع آن
┄┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄┄
این روایات انسان را از طلب ریاست بر حذر می‌دارد. ریاست انواع مختلفی دارد؛ بخشی از آن ممدوح و بخشی از آن مذموم است:
ریاست انبیاء و اوصیاء:پس
ریاست ممدوح آن ریاستی است که خدای متعال به خواص از خلق خود یعنی انبیاء و اوصیا علیهم السلام عطا فرموده تا خلق را هدایت و ارشاد کنند و فساد را از آن باز دارند و چون معصوم بودند با عنایات ربانی تأیید می‌شدند. پس اینان ایمنی دارند از این که قصدشان به دست آوردن اغراض پست و اهداف دنیوی باشد. پس وقتی اینان طلب ریاست می‌کنند، غرضشان تنها دلسوزی بر خلق خدا و نجات آنان از مهالک دنیوی و اخروی است، چنانچه یوسف علیه السلام به پادشاه مصر فرمود: «مرا سرپرست خزائن سرزمین (مصر) قرار ده، که نگهدارنده و آگاهم! » (یوسف/۵۵)
ریاست سایر مردم:اما سایر مردم ریاسات به حق و ریاسات باطلی دارند و این به حسب نیت‌های آنان و اختلاف احوالشان متفاوت می‌شود.
قضاوت و داوری:از جمله این نیت‌ها،
قضاوت و داوری بین مردم است و این امری خطیر است و شیطان در آن آراستن‌های زیادی دارد و به همین خاطر در بسیاری از احادیث از آن بر حذر داشته‌اند، اما کسی که خود را از فریب شیطان ایمن می‌داند، و می‌داند که فریب شیطان را نمی خورد،
اگر در زمان حضور امام علیه السلام و باز بودن دست حضرت باشد و حضرت امر قضاوت را بر عهده آن شخص بگذرد، واجب است که قبول نماید و اما در زمان غیبت، مشهور آن است که
بر فقیه جامع الشرایط که حق قضاوت کردن و فتوا دادن دارد، واجب است که قضاوت نماید و این وجوب یا عینی است و یا کفایی.پس اگر غرض شخص از این امر اطاعت امامش و دلسوزی بر بندگان خدا و احقاق حقوق خلق و حفظ فروج و اموال و آبروی مردم از تلف شدن باشد، و غرض او برتر شدن نسبت به مردم و تسلط بر ایشان و جلب قلوبشان و کسب ستایش آنان نباشد، ریاست او ریاست باطل نیست بلکه ریاست به حق است که خدا را در آن اطاعت نموده و خیر امام خویش را خواسته است.
اما اگر غرض او کسب مال حرام و جلب قلوب خواص و عوام مردم و مانند اینها باشد، این همان ریاست باطلی است که از آن بر حذر داشته شده.
(*) ادعای امامت و خلافت:
و بدتر از آن کسی است که ادعای امری را کند که برای او نیست، مانند امامت و خلافت و معارضه با امامان حق که در حد شرک به خداست. و نزدیک به این عمل، فعل دروغگویان و بازیگرانی است که در اعصار امامان علیهم السلام بودند و مردم را از رجوع به ائمه علیهم السلام باز می‌داشتند، مثل #حسن_بصری و سفیان ثوری و #ابوحنیفه و امثال اینان.
بیان احکام و تدریس و ارشاد مردم:و از جمله ریاست‌هایی که به حق و باطل تقسیم می‌گردد، تصدّی فتوا و تدریس و ارشاد مردم است؛ پس هر کس
اهل این امور باشد و عالم به آنچه می‌گوید باشد، و تابع کتاب و سنت باشد و غرض او هدایت مردم و تعلیم مسائل دینی به مردم باشد، از قبیل ریاست حق است و احتمال دارد به صورت عینی یا کفائی واجب باشد؛ و
کسی که اهل آن نباشد، و آیات قرآن را تفسیر به رأی کند و احادیث را با عدم فهم خود، به رأی تفسیر کند و برای مردم فتوای بدون علم بدهد، از جمله کسانی است که خدای سبحان در حق او فرمود: «بگو: «آیا به شما خبر دهیم که زیانکارترین (مردم) در کارها، چه کسانی هستند؟ آنها که تلاش‌هایشان در زندگی دنیا گم (و نابود) شده؛ با این حال، می‌پندارند کار نیک انجام می‌دهند! » (کهف/ ۱۰۳ - ۱۰۴)
ریاست به جهت ریا و شهرت طلبی و کسب مناصب و مال:و (از جمله دیگر ریاست‌های باطل) کسانی هستند که از جهت علم و دانش اهل این امور هستند،
اما اهل ریا و ظاهرسازی هستند و سخنان را از جای آن تحریف می‌کنند و بر خلاف آنچه می‌دانند برای مردم فتوا می‌دهند، یا غرض آنان صرفِ شهرت طلبی است و جلب قلوب مردم و یا تحصیل اموال و مناصب، این دسته نیز از هلاک شوندگانند.
امامت جماعت و جمعه:و نیز از این قبیل است
امامت جماعت و جمعه که در این مورد نیز اگر شخص اهل آن بوده و نیتش صحیح باشد، از ریاسات حق است و گرنه، او نیز از اهل فساد است.
نتیجه‌گیری:و نتیجه آنکه
ریاست اگر به جهت شرعی و برای غرض صحیحی باشد، ممدوح است وگرنه، اگر بر غیر جهات شرعیه بوده یا مقرون به اهداف فاسد باشد، مذموم است و این اخبار حمل می‌شود بر یکی از این وجوه باطل یا بر فرضی که هدف، نفسِ ریاست و تسلط باشد.
بحارالانوار، ج۷۰، ص۱۴۶-۱۴۷
پی‌نوشت مهم و شرح تکمیلی قسمت ستاره دار (*) را در ادامه مطالعه بفرمایید!
@
borrhan
661 viewsedited 06:32
ک
