یادداشت روز دوشنبه شرق آداب سالمندی وقتی بیمار از اتاق بیرون | یادداشت‌هایِ دکتر بابک زمانی
یادداشت روز دوشنبه شرق آداب سالمندی وقتی بیمار از اتاق بیرون رفت، می‌ماند و می‌گوید: «آقای دکتر تو رو خدا کمکم کنین، نصفه‌شب فریاد می‌زنه، از اتاق، از خونه می‌زنه بیرون، یکهو همه‌جا رو کثیف می‌کنه، خونه فقط 60 متره. شوهرم بیچاره کارگره، چیزی نمی‌گه، ولی بچه‌ها آروم ندارن، صاحب‌خونه ممکنه بیرون‌مون کنه. خونه‌ش اجاره بود، مامان که مُرد، تحویل دادیم، فقط منو داره، کارگر بازنشسته با همین دفترچه... .» سالمندی جامعه یک واقعیت انکارناپذیر است، اما دلیل آن اجازه سقط جنین بر اساس غربالگری نیست. باعث‌وبانی اصلی آن وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و کلیه دانشگاه‌های علوم پزشکی به‌علاوه ناوگان بزرگ دانش پزشکی در تمام دنیاست که بنا بر وظیفه خود، با وجود مشکلات بسیار به کار خود ادامه می‌دهند. وقتی اکثریت نوزادان زنده می‌مانند و رشد می‌کنند و مثل یکصد سال پیش از هر سه نوزاد، یکی فوت نمی‌کند، وقتی بهداشت و واکسیناسیون سلامت مادران و نوزادان را تأمین می‌کند، وقتی عفونت‌ها مثل عفونت‌های ادراری و ریوی (قاتلان سالمندان) روزبه‌روز با آنتی‌بیوتیک‌های بهتر و درک بالاتر درمان می‌شوند، وقتی تمام ریسک فاکتورهای بیماری‌های قلبی-عروقی درمان می‌شوند، وقتی امکان درمان سکته مغزی و قلبی در آستانه بسیاری از بیمارستان‌ها امکان‌پذیر شده، وقتی افزایش دانش عمومی با وجود تبلیغات دولتی اجازه نفوذ به تفکراتی مثل طب سنتی و طب ایرانی را نمی‌دهد، همه و همه به این معناست که با وجود تمام مشکلات موجود در سیستم سلامت که سر به بحران می‌زنند، حتی در واپس‌گراترین حکومت‌ها، در بخش‌های عقب‌افتاده دنیا و در همان زمانی که بسیاری از مردم در حال شکوه و شکایت از افزایش قرص‌ها در کیسه دوایشان هستند، جامعه در حال ماندن و سالمند شدن است. این یادداشت با اشاره به این بدیهیات می‌خواهد تأکید کند فناوری مدرنی که حاصل آن تطویل حیات است، همپای آن، مستلزم بستر و فرهنگی مناسب است؛ فرهنگی که مسئولیت این محصول خود، یعنی سالمندی را به جامعه و نه فرد و خانواده می‌سپارد. همین‌جا گفته باشم؛ سپردن مسئولیت سالمندی به جامعه لزوماً به معنای نگهداری سالمندان و بیماران دچار زوال عقل در خارج از خانه نیست، بلکه برعکس به معنای ارزیابی شرایط خاص هر سالمند و هر بیمار و اداره وضعیت و بیماری او در بهترین فضای ممکن است. اینها آداب پرهزینه‌ای است که هر دولتی باید تقبل کند. به‌خصوص ادارات بیمه‌ای که از هر مستخدم یا کارگر یک عمر حق بیمه دریافت کرده‌اند. آنها نه‌تنها مسئولیت حقوقی دارند، بلکه تک‌تک‌شان مسئولیت اخلاقی سنگینی را نیز بر عهده دارند. اخیراً اداره جوانی در یکی از معاونت‌های وزارت بهداشت شروع به کار کرد. ان‌شاءالله هدفش یاری‌رساندن به افزایش امید به آینده در کشور و از این طریق افزایش زادوولد و باقی‌ماندن جوانان در کشور باشد، نه مقابله با ادارات دیگری که فی‌الذات به سالمندی جمعیت مشغول‌اند! حال اگر اداره‌ای به نام سالمندی هم وجود داشته باشد، امیدوارم چنین اداره‌ای به فرض وجود، خود را منحصر به موضوع محدودی به نام طب سالمندی نکند و تمام موضوع را با وسعت و عمقی که تلاش کردم نشان دهم، ببیند.
