2022-04-09 19:05:54
اوبلموفیسم تاریخی!
از علی دائی تا جواد عزتی
وجد و سرور ملی و نگاه قهرمانانه ناشی از چند ثانیه قدم زدن علی دائی بر روی استیج مراسم قرعه‌کشی مسابقات جام جهانی فوتبال نزد بخش کثیری از ایرانیان اکت تکراری از فکت قدیمی «نیل و نیاز» قهرمان‌خواهانه اقشاری را دلالت کرد که همواره کوشیده‌ان فتور‌اراده و رخوت عمل و بی‌عزمی تاریخی و بی‌جزمی اجتماعی و بی‌حمیتی فرهنگی مبتلابه‌شان را از طریق قهرمان‌سازی و قهرمان‌پناهی‌های اسطوره‌ای پنهان و استتار کنند.
سال ۷۷ نیز وقتی در مقاله «سمفونی خاتمی» پیروزی ماکزیممی محمد خاتمی در انتخابات ۷۶ را محصول نیاز قهرمان‌خواهانه جماعت قهرمان‌خواهی توصیف کردم که در فقدان اعتماد بنفس مبتلابه‌شان خاتمی را بیرون اندازه و بیرون از ادعاهایش و بزرگ‌تر از واقعیت، فهم کردن و قهرمانش فرض کردن و به ایشان اقبال کردن فردای انتشار آن مقاله در «هفته‌نامه راه نو» داریوش شایگان ضمن صحه گذاشتن بر پیش‌فرض مزبور در مقاله مذکور این رویکرد را واکنشی روان‌نژندانه و مسبوق به سابقه در تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران توصیف کرد.
ماجرای نیل قهرمان‌خواهانه این بخش از ایرانیان یادآور روایت معروف «آندره آ» در ماجرای دادگاه گالیله است که بعد از کنار کشیدن گالیله از ادعایش خشمگینانه خطاب به گالیله فریاد زند:
بدبخت ملتی كه قهرمان ندارد
و آنگاه گالیله آنگونه پاسخش داد که:
دبخت ملتی كه به قهرمان نیاز دارد.
هر چند و برخلاف گالیله نمی‌بایست نقش مثبت و موثر و لازم قهرمان در تاریخ را انکار کرد. اما محل نزاع «قهرمان» نیست و قهرمانان خلعت‌های قهرمانی خود را مدیون صفوت و سطوت شخصی خودند.
موضوع مناقشه اقشار فشل و درمانده‌ای است که به قهرمان نیاز دارند تا از آن طریق بتوانند اوبلموفیزم تاریخی و شُل‌وارگی اجتماعی‌شان را در قفای قهرمان پنهان کنند تا از آن طریق قهرمان بجای آنها فکر کند بجای آنها تصمیم بگیرد بجای آنها عمل کند بجای آنها مبارزه کند بجای آنها بجنگد و در صورت اقتضا بجای آنها بمیرد و سهم این جماعت تنها از سر وجد نگریستن به قهرمان‌شان و به ضرورت کف زدن برای قهرمان‌شان باشد.
اقشاری بدین منوال به تعبیر علی حاتمی جماعت خواب و اجتماع خوابزده جامعه چُرتی را می‌مانند که حکومت بر اینان افتخار نیست.
#داریوش_سجادی
1.6K viewsداریوش سجادی, 16:05
د
