براي تشخيص اقدامات زير ممكن است انجام شوند: نمونه‌برداري از تومور؛ عكس‌برداري از دستگاه گوارش فوقاني (از جمله مري)؛ سي‌تي اسكن؛ ازوفاگوسكوپي (با استفاده از يك نوع وسيله براي ديدن داخل مري كه سر آن يك منبع نوري قرار دارد). درمان سرطان مري عبارت است از جراحي، اشعه‌درماني، شيمي‌درماني، يا تركيبي از آنها داروها امكان دارد داروهاي ضد درد يا مخدرها براي رفع درد تجويز شوند. آرام‌بخش‌ها براي كم كردن اضطراب گاهي داروهاي ضد سرطان آنتي‌كولينرژيك‌ها يا مسدودكننده‌هاي كانال كلسيم براي اسپاسم (گرفتگي) مري فعاليت تا آنجا كه مي‌توانيد فعاليت خود را حفظ كنيد. رژيم غذايي غذاهاي نرم تا مايعات. از خوردن شكلات، الكل، و چربي پرهيز كنيد. پيش از جراحي امكان دارد نياز به حمايت مخصوص تغذيه‌اي وجود داشته باشد (گذاشتن لوله تغذيه در معده و دادن رژيم اختصاصي از اين راه). در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده‌تان علايم سرطان مري را داريد، خصوصاً مشكل در بلع اگر علي‌رغم درمان، درد بدتر و غيرقابل تحمل شود. اگر دچارعلايم جديد وغيرقابل توجيه شده ايد. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي به‌همراه داشته باشند. براساس يافته هاي علمي دربروز بيماري سرطان مري با ميزان مرگ و مير بالا و سرطان معده به علت شيوع بسيار در دنيا عوامل زمينه ساز متعددي از قبيل تغذيه، ژنتيک و عوامل محيطي در اتيولوژي اين بيماري ها مطرح مي باشد. از سوي ديگر کاهش ميزان کلي ابتلا به اين بيماري ها در طي سالهاي اخير اين اميدواري را در جامعه پژشکي و تحقيقاتي ايجاد کرده که بتوان عوامل محيطي موثر در ايجاد آنها را اصلاح کرده و موارد ابتلا را نيز کاهش داد. در اين زمينه استان گلستان درخصوص سرطان مري رتبه اول کشور و جهان را دارد و به گفته مسوول پروژه تحقيقات سرطان مري در استان اين درحالي است که طي 30سال اخير اين روند کاهش داشته است. دکتر “رضا ملک زاده” با بيان اينکه شيوع سرطان مري در گلستان و بخصوص در شرق اين استان نسبت به غرب آن بيشتر است، اضافه کرد: در شرق استان ميزان شيوع به حدود 45 در هر صد هزار نفر و در غرب استان به 20 در هر صد هزار نفر در سال مي رسد. به گفته وزير پيشين بهداشت کشور، در استان گلستان به طور متوسط هر سال 300 مورد ابتلا به سرطان مري داريم. از سوي ديگر از نظر بروز سرطان هاي مري و معده طبق گزارش ثبت سرطان مبتني بر جمعيت استان گلستان طي سال 1385بروز استاندارد شده سني سرطان مري 40/9در صدهزار نفر و در سرطان معده 21/7در صد هزار نفر بود که در دو جنس به عنوان دو سرطان اول منطقه شناخته شده اند. به گفته پزشکان عوامل خطر متعددي در ايجاد سرطان هاي مري و معده نقش دارند که مصرف تنباکو، نوشيدن مشروبات الکلي، کمبود ويتامين ها و عناصر کمياب، نوشيدني هاي داغ و آلودگي فراورده هاي خوراکي با مواد سرطان زايي از قبيل نيتروزآمين ها و سموم قارچي در ايجاد سرطان مري بسيار مورد توجه است. همچنين در سرطان معده دخالت عواملي مانند رژيم غذايي، مواد شيميايي برونزاد، عوامل سرطان زاي توليد شده در دستگاه گوارش، عوامل ژنتيکي و عوامل عفوني مشخص شده است. در اين زمينه دکتر”شهريار سمناني” رييس دانشگاه علوم پزشکي گلستان با بيان اينکه گلستان از ديرباز به عنوان قطب سرطان مري در دنيا و کشور مطرح بوده است، به خبرنگار ايرنا مي گويد: 30 سال پيش شيوع سرطان مري در استان به 150 در هر صد هزار نفر مي رسيد اما اکنون اين ميزان به 25 در هر صد هزار نفر کاهش يافته است. به گفته وي با اين حال و با وجود کاهش چشمگير شيوع سرطان مري در استان گلستان اما باز هم اين نوع سرطان در استان بيشترين ميزان شيوع را در دنيا و کشور دارد. وي همچنين با هشدار نسبت به افزايش شيوع سرطان هاي روده بزرگ ، لنفاوي و پستان در استان تصريح مي کند: اين نوع سرطان ها در استان رو به افزايش است. به گفته دکتر سمناني يکي از علت هاي افزايش اين بيماري ها استفاده از غذاهاي آماده ، مصرف زياد غذاهاي سرخ شده و کباب شده و عدم تحرک است. گفتني است شيوع بالاي اين نوع سرطان ها در استان گلستان جمعي از اساتيد و محققان دانشگاه علوم پزشکي را بر آن داشت تا مطالعه اي در زمينه عوامل موثر در ابتلاي به اين بيماري انجام دهند. پژوهشگران اين طرح مطالعات خود را به نقش سختي آب آشاميدني در کاهش خطر مرگ ناشي از سرطان هاي مري و معده متمرکز کردند. برمبناي اين کار مطالعاتي که در مجله علمي دانشگاه علوم پزشکي گرگان نتايج آن بيان شده است، سختي آب مربوط به کاتيون هاي منيزيم، کلسيم، استرانسيوم، آهن و يون هاي ديگر مي باشد که با آنيون هاي بي کربنات، کربنات، سولفات و کروز به صورت محلول در آب وجود دارند.
