سنگ بنای اصلاحات اقتصادی علیرضا توکلیکاشی قیمت یک نوشابه | اقتصاد بازار
سنگ بنای اصلاحات اقتصادی
علیرضا توکلیکاشی قیمت یک نوشابه در عربستان سعودی برای بیش از ۵۰ سال، یک ریال سعودی بوده است! قیمت آخرین مدل خودروی تویوتا برای بیش از ۱۰ سال طی سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰، کمتر از ۱۰درصد نوسان داشته است. البته در همین حال قیمت گوشت مرغ در اروپا ظرف یکسال اخیر (۲۰۲۱) در حدود ۳۲درصد و قیمت بنزین نیز ظرف همین مدت در حدود ۱۵۰درصد نوسان داشتهاند!
همانطور که میبینیم تقریبا قیمت هیچ کالایی ثابت نیست (بهجز قیمت نوشابه در عربستان!) و البته همانطور که قابل مشاهده است، نوسان قیمت کالاها و خدمات مختلف، با هم متفاوت است.
هر چه عوامل تاثیرگذار در قیمت تمامشده کالا یا خدمتی، نوسان بیشتری داشته باشد، طبیعتا قیمت محصول نهایی نیز دچار نوسان بیشتری خواهد شد. و هرچقدر نرخ اقلام قیمت تمامشده نوسان کمتری داشته باشد، قیمت محصول نهایی نیز با ثباتتر خواهد بود.
در مثال قبلی، از آنجا که در عربستان سعودی نرخ تبدیل دلار به ریال سعودی برای مدت طولانی ثابت بوده و از طرفی، نوشابه یک کالای وارداتی از ایالات متحده به عربستان سعودی بوده که اتفاقا قیمت جهانی آن هم ثابت بوده، طبیعتا قیمت یک نوشابه برای بیش از ۵۰ سال در عربستان، ثابت مانده است.
قیمت هر کالا، نقطه پایان یک فرآیند بسیار طولانی و پیچیده از نخستین حلقه زنجیره هر یک از اقلام قیمت تمامشده آن کالاست که نهایتا در قالب برچسب قیمت مصرفکننده روی بدنه آن کالا متبلور میشود.
رمز ثابت ماندن نسبی قیمتها یا به بیان بهتر، نوسان اندک قیمتها در همه دنیا، وجود بازارهای بزرگ و رقابتی، تولیدکنندههای متعدد با تولید انبوه، تیراژ بالا و با صرفه اقتصادی، وجود انبارها و مکانیزمهای ذخیرهسازی پیشرفته برای خنثی کردن اثرات فصلی در زنجیره تولید یک کالا و از همه مهمتر ثبات اقتصادی و سیاسی کشور است.
در صورت وجود رقابت کافی در تمام بخشهای زنجیره تولید یک کالا یا خدمت، بازارها بهطور طبیعی و بهصورت خودکار به سمتی حرکت میکنند که قیمت انتهایی که به دست مصرفکننده میرسد نه تنها پایینترین قیمت ممکن، بلکه کمنوسانترین حلقه زنجیر باشد.
اما چرا قیمت برخی از این کالاها یا خدمات یا اوراق بهادار در بسیاری از کشورها ثابت است یا حداقل ثابت به نظر میرسد؟ زیرا خانوارها و مشتریان در هیچ جای دنیا دوست ندارند قیمت کالاها و خدمات مصرفیشان دائما تغییر کند. و علت این موضوع هم ثابت بودن نسبی دستمزدها در طول حداقل یکسال است.
خانوارها دوست دارند بر اساس درآمد خود، سبد مصرفی و حتی پس انداز خود را در طول سال تنظیم کنند. هرگونه نوسان قیمت محصول نهایی، بهویژه اگر فزاینده باشد باعث خواهد شد تا خانوارها میزان مصرف آن کالایا خدمات را کاهش دهند و همین مساله سبب کاهش رضایت ایشان خواهد شد.
البته مصرفکنندگان راههای دیگری نیز برای جبران این موضوع دارند، تغییر ترکیب مصرف و استفاده از کالاها یا خدمات جایگزین، تا حدی پاسخ منطقی مصرفکنندگان به نوسان فزاینده قیمتهاست.
با وجود این در تمام دنیا، بازارها تلاش میکنند برای ایجاد رضایت بیشتر در مشتری، قیمت نهایی کالاها و خدمات را تا حد امکان با ثبات نگه دارند.
در بسیاری از بازارها مشاهده میشود که تولیدکنندگان در هر مرحله زنجیره تولید و بهویژه در حلقههای انتهایی این زنجیره تلاش میکنند تا با جذب نوسانات قیمت تمامشده محصول و قبول نوسان در میزان سود و زیان که گاهی اوقات منجر به صفر شدن و حتی ایجاد زیان برای آنها میشود (البته برای مدت محدود)، کمترین نوسان قیمت را در محصول نهایی خود ایجاد کنند. . پیج اینستاگرام ما را دنبال کنید: https://instagram.com/navasanonline