«شاخص برابری قدرت خرید»: چه کسی ارزان‌تر تولید می‌کند؟ با ای | اقتصاد به زبان ساده
«شاخص برابری قدرت خرید»: چه کسی ارزان‌تر تولید می‌کند؟
با این همه، «تولید ناخالص داخلی» شاخص دقیقی نیست و بسیاری واقعیت‌ها را به درستی نشان نمی‌دهد. مثلا اینکه کارِ بدونِ مزد (توسط زنان خانه‌دار یا در فعالیت‌های داوطلبانه) را بازتاب نمی‌دهد و کاری هم به قیمت‌های واقعیِ کالاها و خدمات در اقتصادها ندارد. جایگاه کشورها در مقایسه میانِ تولید ناخالص داخلی آنها با جمعیت‌شان همخوانی دارد. یعنی اگر قدرت همه اقتصادهای جهان را یکسان فرض کنیم، چین باید نخستن اقتصاد بزرگ جهان باشد؛ هند باید در جایگاه دوم بایستد و آمریکا هم باید جایگاه سوم را اشغال کند. ایران هم باید هفدهمین اقتصاد بزرگ جهان باشد. شاخص دیگری که می‌تواند به کمک توضیح بهتر مقایسه‌ها بر مبنای «تولید ناخالص داخلی» بیاید، «شاخص برابری قدرت خرید» (موسوم به PPP) است. این در واقع همان شاخص GDP است که با در نظر گرفتن قیمت‌ها، به نحوی اصلاح شده است.
به عنوان نمونه، ممکن است یک بطری نوشابه در اقتصاد «الف»، ارزان‌تر از همین کالا در اقتصاد «ب» تولید شود، حال آنکه این موضوع در محاسبه تولید ناخالص داخلی به صورت اسمی (nominal) منعکس نمی‌شود. به این ترتیب، ارزش تولید شده در اقتصادهای مختلف جهان با استفاده از «شاخص برابری قدرت خرید» در واقع «یک دست» می‌شود. از طرفی، تقسیم «تولید ناخالص داخلی» بر جمعیت یک کشور، «درآمد سرانه» شهروندان آن کشور را نشان می‌دهد و اگر از «شاخص برابری قدرت خرید» استفاده کنیم، «درآمد سرانه بر اساس شاخص برابری قدرت خرید» به دست می‌آید.
با در نظر گرفتن «شاخص برابری قدرت خرید» به جای «شاخص تولید ناخالص داخلی»، جایگاه اقتصاد ایران بهبود پیدا می‌کند. بر این اساس، برآوردهای صندوق بین‌المللی پول در سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که چین با تولید حدود ۲۷ تریلیون دلار کالا و خدمات در این سال بر حسب «شاخص برابری قدرت خرید»، از آمریکا با حدود ۲۰ تریلیون دلار پیشی گرفته است.
در این رتبه‌بندی هند سوم است وکره‌جنوبی و ترکیه، به ترتیب با ۲٫۳ تریلیون دلار و ۲٫۲ تریلیون دلار، در جایگاه‌های دوازدهم و سیزدهم قرار گرفته‌اند. عربستان سعودی با تولید حدود ۱٫۸ تریلیون دلار در جایگاه پانزدهم و ایران نیز با تولید حدود ۱٫۴ تریلیون دلار در جایگاه نوزدهم جهان قرار می‌گیرد. در واقع، ایران به جایگاه واقعی خود بر اساس جمعیتش نزدیک می‌شود، در حالی که همچنان ضعیف‌تر از کشورهایی با جمعیت مشابه و گاه کمتر (کره‌جنوبی، ترکیه و عربستان سعودی) عمل کرده است.
