سیاست مجازی امیرحسین علی بخشی توییتر امروز به عرصه یک هیپ | انکار
سیاست مجازی
امیرحسین علی بخشی
توییتر امروز به عرصه یک هیپنوتیزم جمعی تبدیل شده است. بسیاری از افرادی که در خلوت متشخص و عقلانی به نظر میآیند در توییتر به بخشی از پیادهنظام لشکرکشیهای فرقهای تبدیل شدهاند. اینجا دیگر هیپنوتیزمکننده نه یک فرد بلکه یک فضا، موقعیت یا راحتتر بگوییم خود مناسبات درونی شبکههای مجازی است. میدانیم در فرد هیپنوتیزمشده در عین حال که بخشی از قوای ذهنیاش مانند قوه قضاوت و داوری از دست میرود ممکن است بخشهای دیگر مانند قدرت جسمانی و زور فرد به بیشترین حد توانمندی و تعالی برسند. در توییتر نیز سازوکاری اینچنینی به نظر در کار است. همراه با کمرنگ و ناتوان شدن قوه قضاوت و داوریِ فرد، میل به خشونت در توییتریِ هیپنوتیزمشده بیشتر و بیشتر میشود
نباید فراموش کرد که این ذهنیت تودهای-توییتری، ذهنیتی به شدت چندپاره، چندلایه و حتی متناقض است و به همین دلیل تلاش برای درک و فهم یکپارچه و منسجم آن کاری دشوار و شاید حتی بیهوده باشد.
در شعار ما از شما بیزاریم، مساله این نیست که آیا فرد باید از کسی که به او ظلم میکند بیزار باشد یا نه و همچنین مساله نوعی لفاظی ادبی-عارفانه در باب آن دستور اخلاقی «دشمن خود را دوست بدار» هم نیست. به نظر میرسد طبیعیست که هر مظلومی از ظالم کینه یا نفرتی در دل داشته باشد اما مساله آنجاست که این کینه و بیزاری به یگانه محرک عمل فرد تبدیل شود و در نمودی الهیاتی تنها پاسخ مطلوب به آن هم در شکل انتقام بروز یابد. لحظهای به ناتوانی و انفعال پنهان شده در بطن این شعار توجه کنید. همین شعار خود به تنهایی آشکارکننده ناخودآگاه الکن و ناتوان سیاست مجازی در این روزهاست. شعار میخواهد به صدای بلند بگوید که من توان هیچ کنشی در جهت تغییر را ندارم و از اینرو به آخرین پناهگاه آدمِ ناتوان یعنی نفرت ورزیدن پناه میبرم.
البته درباره خود مفهوم براندازی نیز میتوان سوالها و پرسشهای مهمی را به میان آورد؛ مثلا میتوان پرسید چرا این افراد خود را برانداز مینامند و نه انقلابی؟ آیا دلیل این تمایز این نیست که اگر واژه انقلاب به سبب غنای تاریخیاش یادآور ارادهای جمعی در جهت درانداختن طرحی نو در جهان است و به همین دلیل همسایه دیوار به دیوار آری گویی نیچهای است مفهوم برانداز اما دلالت دارد بر آنکه هویت فرد یکسره در منفیتی محض حل شده است و از قضا او هیچ توانی برای تغییری مثبت در جهان ندارد؟