«ایوان هشتم، پاییز نود و نه» صدسالگی مطب دکتر کالیگاری | فصل‌نامه «ایوان»
«ایوان هشتم، پاییز نود و نه»
صدسالگی مطب دکتر کالیگاری
رضا صومی
پیش از این‌که وارد بررسی این فیلم شویم باید خاطر نشان کرد که این فیلم اولین فیلم با درون مایه‌های اکسپرسیونیسم نیست ولی می‌توان آن را مهم‌ترین فیلم در نظر گرفت. این در نوع خود انقلابی در صنعت فیلم سازی بود. فیلمی که بجز سرگرم کردن تماشاچی حرف‌های دیگری نیز داشت و طعنه‌هایی به فضای آن زمان می‌زد. در این فیلم دکتری که تازه وارد شهر شده با استفاده از خواب‌گردی بدبخت شروع به کشتن افرادی از شهر می‌کند و این جوان عروسکی است در دست دکتر کالیگاری. اما در سکانس‌های پایانی فیلم متوجه می‌شویم فرانسیس (خواب‌گرد بدبخت) دیوانه‌ای است در دیوانه‌خانه و درآن‌جا به هرکس نقشی را داده و همۀ این اتفاقات در ذهن آشفته او صورت می‌گیرد. اما وقتی در آخر فیلم صورت دکتر کالیگاری نمایش داده می‌شود بیننده تصور می‌کند که شاید دکتر تمام شهر را مانند عروسک خود کرده و این اتفاقات خاطرات فرانسیس از وقایع بارز شاید طعنه‌ای باشد به هیتلر که انگار مردم آلمان را طلسم کرده بود و به خونریزی دعوت می‌کرد که البته یک نظریۀ ساده است.
