2022-10-07 14:20:51
تاریخ را نباید تکرار کردمحمد فاضلی - جامعه‌شناس
ریشه نارضایتی اقتصادی جامعه ایران چیست؟ برای شناخت بخشی از پاسخ، به سؤال زیر فکر کنیم.
سؤال: کدام یک از شش پدیده‌ای که در ادامه نوشته‌ام در ایران دو دهه گذشته رخ نداده است؟
۱. افزایش سریع حجم پولی که در بازار ریخته شد به صورت مصارف دولتی و خصوصی و سرمایه‌گذاری های عمومی و خصوصی
۲. عدم توازن بین طرح‌های بلندمدت و غیرتولیدی با طرح‌های تولیدی و کوتاه‌مدت و میان‌مدت که موجب افزایش سریع قدرت خرید مردم گردید و در مقابل آن مواد مورد نیاز مصرفی به اندازه کافی موجود نبود و تولید نشد که حاصل منطقی آن تورم بی‌تناسب در اقتصاد بود.
۳. محدود بودن ظرفیت زیربنایی کشور و تنگناهای متعددی که به صورت کمبود مسکن، کمبود نیروی انسانی، کمبود نیرو و غیره ظاهر شد و عواقب آن سرخوردگی مردم و عدم رضایت بود.
۴. شکوفایی سریع و ناگهانی وضع اقتصادی موجب بهره‌گیری بی‌تناسب عده‌ای گردید که امکان و فرصت استفاده از وضع را داشتند.
۵. تقویت قابل توجهی که وضع ارزی کشور پیدا کرد موجب شد که نسبت به انتقال مبالغ قابل توجه ارز به خارج از کشور بی‌تفاوت شویم و در نتیجه موجب خشم مردم شویم که شاهد خرج کردن بی‌قاعده برخی از ایرانیان در خارج بودند یا خرید مستغلات و سهام کمپانی‌های خارجی.
۶. برخورد ناصحیح با پدیده تورم و راه نادرست مبارزه با آن.
مجید تهرانیان، این شش مورد را را به عنوان علل اقتصادی خشم و نارضایتی مردم ایران، در شهریور ۱۳۵۷ بعد از واقعه میدان شهدا نوشته بود. متن را عیناً در کتاب زیر خواهید یافت.
منبع:
اندیشه پیشرفت و تحولات جامعه ایران، بازخوانی مطالعات مجید تهرانیان، به همت هادی خانیکی، نشر نی، ۱۴۰۱.
نتیجهتاریخ کم و بیش تکرار شده است و ضروری است ساختارهای حکمرانی و اقتصاد ایران اصلاح شوند تا ریشه‌های اقتصادی نارضایتی رفع شود. بقیه ریشه‌های نارضایتی - سیاسی، اجتماعی و فرهنگی - به جای خود هستند و راهکارهای دیگری می‌طلبند.
@fazeli_mohammad
15.9K views11:20
د
