شامپانزه ها از حشرات برای تسکین زخم های یکدیگر استفاده می کنند | جهان چگونه کار می کند؟
شامپانزه ها از حشرات برای تسکین زخم های یکدیگر استفاده می کنند. رفتاری که قبلاً دیده نشده است.
در سال ۲۰۱۹، الساندرا ماسکارو، یک زیست شناس تکاملی داوطلب برای پروژه شامپانزه لوانگو، متوجه چیزی شد که هیچ نخستی شناس دیگری در آفریقا قبلاً گزارش نکرده بود.
در جنگلهای گابن، هنگام تعقیب و فیلمبرداری از یک شامپانزه ماده به نام سوزی و پسرش سیا، ماسکارو متوجه شد که سوزی چیزی کوچک را بین لبهایش میبندد، قبل از اینکه ماده نامرئی را روی زخم پای سیا اعمال کند.
با نگاهی به فیلمهای او، ماسکارو متوجه شد که سوزی درمان موضعی را از سطح زیرین برگ ربوده است. شبیه یک حشره کوچک و تیره به نظر می رسید.
ماسکارو میگوید: با بحث درباره این مشاهدات و عملکرد احتمالی رفتار با اعضای تیم، متوجه شدیم که هرگز چنین رفتاری را ندیدهایم و همچنین قبلاً مستند نشده بود.
یک هفته پس از مشاهده ماسکارو، لارا ساترن، دانشجوی دکترا در تیم تحقیقاتی، شاهد بود که یک شامپانزه نر بالغ برگی را به سمت دهانش میکشید، حشرهای را با لبهایش برداشت و موجود را با انگشت شست و سبابهاش گرفت. سپس آن را روی زخم بازوی خود قرار داد.
محققان رویداد مشابه دیگر را در سواحل غربی آفریقا به دقت ثبت کردند. بیشتر اوقات، شامپانزههای گابن، حشرات ناشناس را روی زخمهای خود قرار میدادند، اما موارد متعددی وجود داشت که در آنها به یکدیگر کمک میکردند.
ساترن به یاد می آورد: یک نر بالغ، گری، زخم عمیقی روی ساق پا داشت و کارول، یک ماده بالغ که او را نظافت می کرد، ناگهان دستش را دراز کرد تا حشره ای را بگیرد.
چیزی که بیش از همه مرا تحت تأثیر قرار داد این بود که آن را به گری داد، او آن را روی زخمش گذاشت و متعاقباً کارول و دو شامپانزه بالغ دیگر نیز زخم را لمس کردند و حشره را روی آن حرکت دادند. به نظر میرسید که سه شامپانزه غیرمرتبط این رفتارها را فقط برای به نفع اعضای گروهشان است.
رفتارهای اجتماعی که همدلی را در میان گروهی از حیوانات ترویج میکنند، در زیستشناسی تکاملی بحثبرانگیز هستند، زیرا به نظر میرسد که «خودخواهی» اساسی بقا را تضعیف میکنند.
خوددرمانی در قلمرو حیوانات بسیار رایج است و در پرندگان، زنبورها، مارمولکها، فیلها و شامپانزهها دیده میشود، اما رفتارهای فداکارانه در مورد دارو بسیار نادر است.
در حالی که مشاهده شده است شامپانزه ها و بونوبوها برای کمک به دفع عفونت های روده، برگ های گیاهان دارویی را می بلعند، استفاده موضعی از حشرات به عنوان دارو یک کشف جدید است.
توبیاس دشنر، نخستی شناس از دانشگاه ماساچوست، می گوید: مشاهدات ما اولین شواهدی را ارائه می دهد که شامپانزه ها به طور منظم حشرات را می گیرند و آنها را روی زخم های باز قرار می دهند.
هدف ما بررسی پیامدهای سودمند بالقوه چنین رفتار شگفتانگیزی است.
حشرات مورد استفاده شامپانزهها برای این درمان موضعی هنوز شناسایی نشدهاند، اما با قضاوت در مورد سرعت حرکت نخستیها برای ربودن بندپایان تیره رنگ از محیط اطرافشان، نویسندگان گمان میکنند که آنها احتمالاً بالدار هستند و نوعی خواص ضد التهابی یا ضد عفونی کنندگی دارند.
خود انسانها به روشی بسیار مشابه از حشرات استفاده میکنند، زیرا بدن کوچک برخی از بی مهرگان دارای خواص دارویی است. به عنوان مثال، سوابق مکتوب نشان میدهند که هزاران سال است که انسانها از «حشره درمانی» برای درمان زخمها در سراسر جهان استفاده کردهاند.
با وجود چندین دهه مشاهدات شامپانزه ها در آفریقا، این اولین بار است که ما متوجه رفتار مشابهی در میان نزدیکترین خویشاوندان زنده خود می شویم و نشان می دهد گونه ما تنها کسی نیست که نقش پزشک و بیمار را بازی می کند.
شامپانزهها رفتارهای متعددی را از خود نشان میدهند که ظاهراً اجتماعی به نظر میرسد، از جمله اشتراک غذا، فرزندخواندگی، گشتهای سرزمینی و شکار مشارکتی، اما معنا و اهداف این اعمال در میان زیستشناسان تکاملی مورد بحث است. برخی مطالعات دیگر نشان میدهند که شامپانزهها فقط به فکر سلامتی خود هستند.
استفاده موضعی از دارو برای زخم شامپانزه دیگر این ایده را تقویت می کند که انسان ها تنها گونه ای نیستند که می توانند به نفع دیگری عمل کنند. مطالعه بیشتر شامپانزه ها می تواند به ما کمک کند تا بفهمیم چگونه چنین رفتارهای اجتماعی برای اولین بار شروع به تکامل کردند و مزایای تکاملی آنها ممکن است چه باشد.
دشنر میگوید: پس از دههها تحقیق روی شامپانزههای وحشی، آنها هنوز هم ما را با رفتارهای جدید غیرمنتظره غافلگیر میکنند، جالب است.
مطالعات نشان می دهد که هنوز چیزهای زیادی برای کاوش و کشف در مورد نزدیکترین خویشاوندان زنده ما وجود دارد و ما باید تلاش بیشتری برای محافظت از آنها در زیستگاه طبیعی خود انجام دهیم.