بمناسبت مرگ گورباچف گورباچف اولین رهبر حزب کمونیست و اتحاد ج | موسی غنی‌نژاد
بمناسبت مرگ گورباچف
گورباچف اولین رهبر حزب کمونیست و اتحاد جماهیر شوروی بود که نیاز به اصلاحات اقتصادی و سیاسی را برای نجات شوروی حیاتی خواند و اگرچه تغییر ساختار یا پروسترویکای وی به ارتقای وضعیت و بهبود سوسیالیسم محدود می شد، اما اقدامات شجاعانه وی سرآغاز تحولاتی شد که در سال ۱۹۹۱ به فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و سقوط قدرت بلامنازع حزب کمونیست و در سالهای بعد به تغییرات اقتصادی و سیاسی گسترده منجر شد.
نهضت اصلاحی روسیه در آخرین سال های حیات اتحاد جماهیر شوروی در یازدهم مارس ۱۹۸۵ هنگامی که میخائیل گورباچف به دبیرکلی حزب کمونیست این کشور رسید آغاز شد. بیزار از تحجر و عقب ماندگی و سکون شوروی، او بلافاصله تلاش های بی وقفه ای را برای اصلاح نظام کمونیستی آغاز کرد. رهبری گورباچف را می توان آغاز تحولات سیاسی و اقتصادی اتحاد جماهیر شوروی وسپس روسیه دانست اما ثبت زمانی برای پایان آن آسان نیست. به تعبیری شاید زمان پایان روند اصلاحات، حداقل با تعاریف رایج و غربی آن را به سال ۲۰۰۷ و ماه های آخر رهبری (ریاست جمهوری) ولادیمیر پوتین نسبت داد که در دو دوره ریاست جمهوری وی برخی نهادهای دمکراتیک تازه تاسیس به حالت تعلیق درآمد، برخی فعالیت های اقتصادی و بنگاه های بزرگ مجددا متمرکز شد و اگر چه استبداد به شکل سابق احیا نشد، نفوذ و قدرت رهبران سیاسی افزایش یافت.
دو دهه اصلاحات شوروی و سپس روسیه سه رهبر سیاسی به خود دید:میخائیل گورباچف، بوريس يلتسين و ولادیمیر پوتین. نگرش و توانایی های هر یک از آنان تاثیرات عمیق بر تحولات این کشور گذاشت. رانت خواری گسترده مشخصه و همزاد فروپاشی نظام کمونیستی شوروی و اوایل دوره بعد از فروپاشی بود. گورباچف، به طور ناخواسته و با اصلاحات کند و تدریجی، این ماشین رانت خواری را ساخت، زیرا مدیران بنگاههای دولتی که به طور همزمان تصمیم گیری های سیاسی را نیز در اختیار داشتند، به غیر از آن رضایت نمی‌دادند.....
دکتر موسی غنی نژاد
@austrianschool
