.....هرچه زمان از تاسیس اولین دولت سوسیالیستی جهان می گذشت این | موسی غنی‌نژاد

.....هرچه زمان از تاسیس اولین دولت سوسیالیستی جهان می گذشت این واقعیت که اقتصاد سوسیالیستی بدیل و رقیب نظام بازار نیست بلکه عامل ناکارآمدی آن است آشکارتر می شد. آبل آگانبگیان اقتصاددان برجسته روسی و مشاور اقتصادی میخائیل گورباچف، در کتابی که در گرماگرم اصلاحات اقتصادی و سیاسی شوروی (پرسترويكا)، در اواخر دهه ۱۹۸۰، تحت عنوان از جا کندن کوه ها، به سوی انقلاب اقتصاد شوروی»، نوشت صراحتا از ضرورت برقراری مکانیسم قیمت ها یعنی نظام بازار سخن گفت. به عقیده وی یکی از مهم ترین جنبه های اصلاحات از لحاظ اقتصادی مسأله تشکیل قيمت‌ها در بازار است که باید جایگزین قیمت های اداری و دستوری شود ودر ادامه تاکید می ورزد که تا زمانی که این کار صورت نگیرد، بنگاه های تولیدی کارایی لازم را به دست نخواهند آورد
.. اقتصاددان شوروی، پرستر ویکا را نه اصلاح، بلکه، همچنان عنوان فرعی کتاب وی بر آن دلالت دارد، از نظر وی تعیین قیمت از طریق برنامه ریزی متمرکز باید از میان برداشته شود و این وظیفه به عهده بازار گذاشته شود. او در توجيه ضرورت انقلاب اقتصادی می نویسد:
در سیستم مدیریت متکی بر منطق اقتصادی، قیمت عامل اساسی اتخاذ تصمیم است: تولید کننده با توجه به مقدار تقاضا و سوددهی تصمیم می گیرد که چه کالاهایی را چه مقدار تولید کند. اما تقاضا و سوددهی مستقیما به قیمت کالای مورد نظر بستگی دارد. اگر با توجه به قیمت، سودآوری کم باشد یا اصلا وجود نداشته باشد بنگاه اقدام به تولید نخواهد کرد.
. برعکس، اگر سودآوری با توجه به قیمت زیاد باشد بنگاه تصمیم به تولید و افزودن به حجم آن خواهد گرفت. « (آگانبگیان، ۳۹) به این ترتیب اقتصاد دان شوروی می پذیرد که قیمت تعیین شده در بازار بار اطلاعاتی مهمی دارد که مبنای تنظیم کننده زندگی اقتصادی انسانها است. تخصيص مطلوب منابع تنها با تکیه بر چنین اطلاعاتی می تواند صورت پذیرد، البته به شرط اینکه قیمت در سیستم بازار آزاد شکل گرفته باشد، وگرنه قیمت دستوری یا اداری دارای چنین بار اطلاعاتی نیست. به همین لحاظ او توصیه می کند که برای اصلاح اقتصاد شوروی لازم است که سیستم بازار آزاد برای کلیه کالاها اعم از مصرفی و سرمایه ای برقرار شود. از نظر وی آزادسازی قیمت ها از قیدو بند برنامه و دستور تنها راه حل برگرداندن عقلانیت به نظام اقتصادی است. تجربه سوسیالیسم در شوروی مصداقی از افراط در قیمت گذاری دستوری بود....
از کتاب آزادسازی و عملکرد اقتصادی
نوشته موسی غنی نژاد



@austrianschool