دنیای سینما پُر است از جذابیت. جذابیتهایی که به لطف حس بینایی | ʜɪᴄʜᴋᴀᴅᴇʜ
دنیای سینما پُر است از جذابیت. جذابیتهایی که به لطف حس بینایی و شنوایی ما احساس میشوند و گاه این دو، حواس دیگر ما را هم درگیر میکنند. بخشی از دنیای سینما و جذابیتش، خارج از پرده نقرهای و تلوزیون و مانیتور شماست. روزانه بسیاری از فیلمدوستان، بعد از تماشای فیلم به گوگل مراجعه میکنند و امتیازهایش را میبینند، نقدهایش را میخوانند و یا اخبار و حواشی آن فیلم را از طریق سایت ها و مجلات اینترنتی دنبال میکنند. یکی از مشکلاتی که ممکن است برای این افراد پیش بیاید، عدم آشنایی دقیق با اصطلاحات سینماست. این مورد علاوه بر این که از لذت خواندن نقد میکاهد، باعث میشود افراد خیلی نتوانند با یکدیگر، بحث باکیفیتی داشته باشند. در این مجموعه، من شما را با اصطلاحات پرکاربرد سینما آشنا میکنم.
ژانرهای فیلم برای دستهبندی فیلمها بر اساس شباهتهای موضوعی و داستانی که فیلم بر آنها بنا شدهاست، به کار میروند. مفهوم ژانر، برگرفته از کلمهای فرانسوی به معنای «نوع»، «دسته» و برگرفته از واژهٔ لاتین genus است. باید گفت که ژانرهای سینمایی رابطهی به شدت تنگاتنگی دارند و نمیتوان هر فیلم را کاملاً در یک گروه قرار داد. اما میتوان به شناخت بهتری از خصوصیات هر ژانر دست یافت و بر اساس غلظت آن مولفهها، فیلمها را گروهبندی کرد.
درام - Drama
گستردهترین ژانر سینما درام است و وابستگی نزدیکی با احساس دارد. این احساس باید تبدیل به گره داستانی شود یا مشکلی که کاراکترهای فیلم را درگیر خودش میکند. از این رو، درام رابطه ی تنگاتنگی با ژانرهای دیگر دارد. بعضی از افراد، درام را با درام رمانتیک اشتباه میگیرند. هرچند که درگیرکنندهترین حس، عشق به نظر میرسد، در درام، احساسات محدود به عشق نمیشوند. به طور مثال در فیلم Fight Club اثر دیوید فینچر، حس اصلی، توهم و سپس خشم است. توهمی که پایه و اساس اصلی داستان میشود و با خشم روایت میشود. این فیلم یک درام روانشناختی است. بد نیست حال که کمی با درام آشنا شدیم به بعضی زیرژانرهای درام نیز نگاهی بیندازیم :
درام تراژیک (تراژدی کشمکش میان خدا ویا شاهان و شاهزادگان است. تم غالب در اینگونهٔ نمایشی تقدیر و ناتوانی انسان در مقابل ارادهٔ خدایان بوده و پایان تراژدی کلاسیک به مرگ قهرمان یا پایان ناخوشایند دیگری ختم میشود. مانند نمایشنامه هملت) درام جنایی درام جنگی درام روانشناختی درام اجتماعی ملودرام کمدی دراماتیک درام پزشکی درام مذهبی درام اکشن درام حقوقی درام رمانتیک (عاشقانه) درام تاریخی درام سانتیمانتال (احساساتی به شکلی اغراق آمیز) ملودرام - Melodrama : شاید بتوان ملودرام را گونهای اغراق شده از درام دانست. پیرنگ (ساختار، چارچوب و نظم و ترتیب منطقی حوادث در یک اثر ادبی یا هنری مانند داستان، نمایشنامه و شعر) ملودرام، احساسی و متقدم بر شخصیتپردازی آن است. در ملودرام، کاراکترها اغلب یا خیر و یا شر هستند و شخصیت خاکستری به ندرت یافت میشود. دیالوگ ها نیز مثل کاراکترها کلیشهای و ساده هستند. ملودرام اما دیگر به آن صورت در سینما یافت نمیشود و اگر بخواهیم به آخرین فیلم های این ژانر اشاره کنیم، باید از Closer اثر مایک نیکلاس و Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street اثر تیم برتون یاد کنیم. رمانتیک (عاشقانه) - Romance
شاید بتوان گفت رمانتیک در قرن گذشته، و قبل از ورود ابرقهرمان های مارول و فانتزیهای خیره کننده با پرده سبز، از پرطرفدارترین ژانرهای سینما بود. به طوری که فیلم بر باد رفته اثر ویکتور فلِمینگ، با احتساب نرخ تورم، هنوز هم پرفروشترین فیلم تاریخ است. اما رمانتیک دقیقاً چیست؟ فیلم رمانتیک یا فیلم عاشقانه فیلمی است که در آن مرکزیت فیلم بر روی جنبه عاشقانهی آن است. این جا واژهی «مرکزیت» است که بین رمانتیک و فیلمهای دیگر که در آن جنبه های عاشقانه وجود دارد تفاوت قائل میشود. در این ژانر، کیفیت، دستِ شخصیت پردازی درست و روابط بین آنهاست. رمانتیکها اغلب با پایانی خوش به پایان میرسند. از فیلمهای معروف دیگر این ژانر میتوان به تایتانیک از جیمزکامرون، کازابلانکا از مایکل کورتیز و درخشش ابدی یک ذهن پاک از میشل گوندری اشاره کرد.
موزیکال - Musical
در فیلم موزیکال شخصیتها در طول فیلم از خواندن ترانه استفاده میکنند. در این فیلمها از ترانهها و آوازها برای پیشبرد داستان فیلم و معرفی شخصیتها استفاده میشود. در بیشتر موارد همراه با خواندن ترانه از عناصر طنز، موسیقی و رقص نیز استفاده میشود.
با اینکه احساس میشود ژانر موزیکال مخصوص گروه سنی کودکان است، سینمای بالیوود به خوبی از این ژانر در رمانتیک های خود استفاده میکند. هالیوود نیز از این موضوع بیبهره نیست و فیلم La La Land اثر دیمن شزل، از موفق ترین فیلم های چند سال اخیر، اثری رمانتیک و موزیکال بود.