تحلیلی خواندنی: تغيير قدرت در ۲۰۱۸، فقط برای حل مسئله آرتساخ ن | موسسه ترجمه و تحقیق هور
تحلیلی خواندنی: تغيير قدرت در ۲۰۱۸، فقط برای حل مسئله آرتساخ نبود بلکه هدف ارمنستان است
داويت مکردچيان/تحلیلگر سیاسی
جهت ارزیابی آنچه پیرامون آرتساخ و ارمنستان اتفاق می افتد باید به اين نکات توجه کنيم که بلافاصله پس از تغيير قدرت در سال ۲۰۱۸، نيکول پاشينيان و هم تیمی هایش، وظيفه به بنبست کشاندن روند مذاکرات تعیین وضعیت جمهوری آرتساخ را برعهده داشتند. اول از همه، اين تئوری عوام فريبانه مطرح شد که «فرايند مذاکره بدون حضور آرتساخ امکان پذير نيست». يکی ديگر از نقشه ها این بود که نقش گروه مينسک سازمان امنيت و همکاری اروپا از این روند کاسته شود. پاشينيان اعلام کرد که مسأله آرتساخ را با طرفين مورد بحث قرار می دهد.
پس از آن، در پاييز سال ۲۰۱۸، جان بولتون، مشاور ارشد دونالد ترامپ، از منطقه بازديد و اظهار داشت که ارمنستان و آذربايجان بايد به طور قابل توجهی ايده های خود را تغيير دهند. وی از ارمنستان خواست تا روابط شمال – جنوب را کنار بگذارد و به احيای روابط شرق وغرب بپردازد.در واقع جان بولتون از پاشينيان خواست به نفع برقراری روابط با آذربايجان و ترکيه از روابط با محور روسيه-ايران صرف نظر کند.پيشنهاد بولتون تصادفی نبود، بلکه از قبل برنامه ريزی شده بود. جای تعجب نيست که المار ممدياروف، وزير امور خارجه وقت آذربايجان با خوشحالی در اوايل سال ۲۰۱۹ اعلام کرد که طرفين به آشتی و صلح بسيار نزديک هستند. اين که منظور ممدياروف چه بود، پس از تغيير کامل قدرت در ارمنستان مشخص می شود.
يادآوری می شود که پاشينيان درست در همان زمان اعلام کرد که «مسئله آرتساخ بدون رفراندوم حل نمی شود وی از این گفته چه منظوری داشت؟
سپس به نظر رسيد که همه چيز تغيير کرده و پاشينيان به يک «ميهن پرست فوق العاده» تبديل شده است وی نه تنها روند مذاکره را رد کرد، بلکه ناگهان اعلام کرد «آرتساخ ارمنستان است و بس». بسياری متوجه تغيير اين شعارهای عوام فريبانه نشدند و فکر می کردند که اين تغيير به دليل ماهيت پوپوليستی پاشينيان است.
با اين حال، با مطالعه جدی تر رفتار او در عمل می‌توان نتيجه گرفت که اين يک دستورالعمل برنامه‌ريزی شده بود که نه تنها با هدف ايجاد اختلال در روند مذاکرات، بلکه برای بی‌اعتبار کردن اعضای کليدی گروه مينسک و به سخره گرفتن کل روند انجام شد، يعنی چيزی که ترکيه و آذربايجان سال ها می خواستند به آن برسند.علاوه بر اين، در تابستان ۲۰۲۰، زمانی که حمله آذربایجان به منطقه تاووش ارمنستان صورت گرفت پاشينيان وارد يک ماجراجويی جدید شد و در همان زمان و به طور غيرمنتظره تعدادی از مفاهیم امنيتی ارمنستان را تغيير داد. در همین زمان بود که اصطلاح «جمهوری آرتساخ» با عبارت «آرتساخ» جايگزين شد.در نگاه اول اين تغيير معنايی نداشت، اما تحولات بعدی، جنگ و تبعات آن نشان داد که آن هم يک اقدام حساب شده بود. هدف حذف ايده دولتی بودن آرتساخ حتی در مفهوم امنيتی ارمنستان و جايگزينی آن با يک اصطلاح جغرافيايی گويای چيزی نبود. واضح است که چنين تغييری را فقط از بيرون می توان ديکته کرد.
و امروز که پاشينيان و هم‌تيمی‌هايش در تمام پلتفرم‌های بين‌المللی در حال مذاکره برای باقی ماندن آرتساخ در تمامیت ارضی آذربايجان هستند، مشخص می‌شود که در بهار ۲۰۱۸ چه برنامه ای عليه ارمنستان اجرا شد. هدف آن نه تنها «حل» مسئله قراباغ، بلکه انجام تغييرات ژئوپليتيکی راديکال در منطقه بود.
اکنون مشخص شده است که طرح نابودی ارمنستان هنوز به طور منطقی تکميل نشده است. اين یک طرح برای نابودی آرتساخ نيست، بلکه نابودی ارمنستان است که به دست «ارمنيان جوان» (واژه ای مترادف با ترکان جوان) فعلی اجرا می شود.
اينکه اين برنامه چگونه به پايان می رسد به همه ملت ارمنی بستگی دارد، همه افرادی که آينده خود را در ارمنستان می بينند. و اين بدان معنی است که حل اين برنامه تنها با شعارها و قدم های بدوی امکان پذیر نخواهد بود. برای اين کار، لازم است ابزار اساسی‌تر شکل دهيم، زيرا حريف ما پاشينيان و هم‌تيمی‌هايش نيستند؛ آنها فقط مجری هستند که برای آنها «پاداش‌های» ژئوپليتيکی خود را دريافت خواهند کرد يا قبلاً دريافت کرده‌اند. بنابراين مبارزه امروز ما برای نجات آرتساخ نیست بلکه برای نجات ارمنستان است.
