2021-04-21 18:30:01
« ۱ اردیبهشت، روز بزرگداشت سعدی »
به مناسبت این روز به بررسی زبان سعدی، ″سهل ممتنع″ و همچنین وزن بوستان یعنی ″بحر متقارب″ به صورت مختصر می پردازیم:
یکی از پرسش‌های بنیادی که ذهن ناقدان ادبی را از روزگاران قدیم تا روزگار حاضر به خود مشغول داشته این پرسش است که: اصل، لفظ است یا معنا. به تعبیر امروز، اصل، «چگونه گفتن» است یا «چه گفتن».
برخی از ناقدان بر «چگونه گفتن» تأکید می‌ورزند و آن را اصل اساسی در هنر می‌شمارند. حافظ ادیب و متکلم معتزلی سده سوم هجری قمری ضمن تأکید بر «چگونه گفتن» می‌گوید: معنا امری پیش‌پا افتاده و عادی است که همگان از آگاهند و عاملی که هنر را، هنر می‌سازد و بر صدر می‌نشاند نحوه گفتن (سرودن یا نوشتن) یعنی «چگونه گفتن» است.
′سهل ممتنع جلوه‌ای از چگونه گفتن′
~ سهل ممتنع، قطعه‌ای شعر یا نثر است که در نگاه نخستین، سهل و آسان به نظر می‌رسد و گمان می‌رود سرودن یا نوشتن همانند آن کاری است که به آسانی صورت می‌گیرد، اما در عمل روشن می‌شود که سرودن یا نوشتن همانند آن ممکن نیست.
ویژگی‌های سخن سهل ممتنع عبارتند از:
۱. روانی و شیوایی که حاصل کاربرد واژه‌ها و معانی هموار و آشنا و تعبیرهای معمول و متداول است؛
۲. استواری و رسایی و دوری از ابهام؛
۳. بیان معنی بسیار با الفاظ اندک.
با چنین ویژگی‌هایی است که سخن، سهل، می‌نماید و تقلید از آن، ناممکن و بدین‌سان «سهل ممتنع» چهره می‌نماید و شعر و نثر موصوف بدین صفت را اثر هنری برجسته‌ای می‌سازد که مانند گلستان و بوستان قابل تقلید نبوده و نیست.
𖤜 #ادبیات
----------------------ꕥ----------------------
𝑰 𝑨𝑴 𝑨𝑵 𝑨𝑹𝑻𝑰𝑺𝑻
187 views-MßN, 15:30
I
