دیپلماسی ایرانی

2022-05-29 16:22:18 چون تاریخ افغانستان مملو از استبداد و استعمال قوه قهریه برای کسب قدرت سیاسی بوده و هیچ زمانی، قدرت از دستی برای دیگری به گونه مسالمت‌آمیز انتقال نیافته است. در این صورت، تمرین دموکراسی و بهره‌بردن از مولفه‌های آن، در شرایط کنونی، اندک دشوار به نظر می‌رسد. اما در این شکی نیست که مردم افغانستان بعد از این همه شکست‌وریخت و قربانی‌ها در جریان چهار دهه، به وفور علاقه‌مند تغییر بودند و این آرزوی تغییر بود که آماده‌گی برای قربانی دادن را نمایان می‌ساخت. در ضمن، تنها آرزوی مردم این کشور، امنیت و ثبات بود و نظام سیاسی‌ای که قرار بود در آینده به اساس انتخاب مردم روی کار بیاید، آن را تضمین، تعمیم و حفظ کند. زیرا مردم افغانستان بعد از این همه دردها و آلام، از رهبرانی که برای‌شان رأی داده‌اند، انتظار داشتند تا سرنوشت مختوم مسیر دموکراسی در این کشور به صلح، ثبات، آرامش و پیش‌رفت منتهی شود. در واقع این اعتبار شهروندان در یک دموکراسی است که به رهبران سیاسی قدرت می‌دهد و اعتماد می‌کند تا قدرت دوباره به مردم برگردانده شود. اما متأسفانه در افغانستان، قضیه وارونه بود و هر بار اعتماد و اطمینان مردم بنا بر نبود فرهنگ سیاسی مناسب و فقدان سیستم سیاسی متناسب به نیاز‌های کشور، به رهبرانی که برای آنها رأی داده و قدرت بخشیده‌اند، خلاء اعتماد و اطمینان به وجود آمده و رهبران سیاسی با چسبیدن به مسائل قومی و گروهی، در انجام مسوولیت‌های‌شان به عنوان مسوولان امور، ناکام مانده و کشور هم‌چنان در ورطه بحران فرورفته است.
علاوه بر آن، از مولفه‌های بسیار حائز اهمیت یک نظام دموکراتیک، موجودیت یک اپوزسیون اصلاح‌گر و ممد اصلاحات در بدنه‌ سیاسی جامعه است. این یک واقعیت است که پیش‌نیاز اساسی یک دموکراسی، موجودیت یک اپوزسیون قوی در درون یک نظام سیاسی است که برخلاف تصور افغان‌ها، نه به عنوان رقیب و دشمن و عنصر مخرب، بل به عنوان اصلاح‌گر قاعده‌مند لغزش‌های نظام فعالیت کرده و در چهارچوب صلاحیت‌های قانونی به انتقاد اصولی و کارساز در عرصه امور می‌پردازند. در ضمن، حق اظهار نظر در چهارچوب آزادی بیان، حق رأی، حق رقابت سالم در محدوده قانون و حق تأسیس و سهم‌گیری در فعالیت‌های سیاسی به عنوان یک جریان سیاسی، حق مشروع و مسلم شهروندان جامعه‌ای دموکراتیک است که بدون شک باید از آن مستفید شوند و از مزایای آن بهره ببرند. که به طور عمده شماری از این مولفه‌ها در نظام دموکراتیک افغانستان موجود است اما این روند تا الحال با شکست و ریخت‌های فراوانی مواجه بوده است.
عوامل زیاد دیگری در ناکامی روند دموکراتیک در افغانستان دخیل بودند، من‌جمله نبود تعادل در اندیشه‌های سیاست‌مداران و جریان‌های سیاسی که بدون بهره‌گیری از ایدیولوژی خاصی، به انجام فعالیت سیاسی می‌پردازند و برنامه و عمل خاصی مبنی بر حصول منافع ملی را در توشه نداشتند. بیش‌تر این جریان‌های سیاسی، بنا بر نبود برنامه عمل و ایدیولوژی خاص سیاسی، به تکتیک‌های ائتلاف‌سازی و جریان‌سازی متوسل می‌شدند و تمام موقف‌گیری‌های‌شان شکل و شمایل موسمی و مقطعی داشت. پس هر دو قوه سیاسی سکان‌داران قدرت و جریان اپوزسیونی از نبود تعادل در امر استفاده از منابع قدرت مانند دانش، سازمان، ثروت… رنج می‌بردند.
دست‌رسی متصدیان قدرت سیاسی به درآمدهای ملی، ثروت بی‌حدوحصر، قدرت نظامی به گفته تیوریسن معروف امریکایی رابرت دال، موازی است به عدم تساوی در منابع قدرت سیاسی. که این خود موجب لطمه‌دار شدن روند دموکراتیک در کشور شده و برآیند آن جز ناکامی روند مردم‌سالاری چیز دیگری نبود.
در ادامه عواملی چون فقر، بی‌کاری، ناامنی، فقدان فرهنگ سیاسی مناسب، نبود دانش لازم سیاسی، فساد اداری گسترده، تکنوکراسی لجام‌گسیخته، نبود حکومت‌داری خوب و ده‌ها مسائل دیگر موجب شده تا نظام دموکراتیک نوپا در افغانستان با چالش‌های عدیده‌ای مواجه شود و نتواند به گونه طبیعی فرایند تکامل و پخته‌گی‌اش را طی کند. نبود حکومت‌داری خوب و فساد در نظام افغانستان، سدهایی در برابر پیش‌رفت و ترقی روند سیاسی‌ای زیر نام مردم‌سالاری می‌شود. زیرا به خوبی می‌دانیم که دموکراسی یک واژه مغلق و مورد منازعه است و تمرین آن تنها با رفتن به پای صندوق‌های رأی خلاصه نمی‌شود.
یکی از عمده‌ترین الزامات دموکراسی مدرن، میزان پاسخ‌گویی دولت در برابر خواست‌ها و مطالبات قانونی شهروندانش است که متأسفانه این موضوع مهم در افغانستان نادیده گرفته می‌شود و بیش‌تر تحمیل قدرت به شکل عمودی در جامعه صورت می‌گیرد نه شکل افقی و قانون‌مند آن که بتوان با توسل به آن، از استحکام نظام مردم‌سالار و مورد حمایت جامعه سیاسی اطمینان حاصل کرد. باز کردن / نظر دهید

2022-05-29 16:22:18 سرنوشت نگون بخت لیبرال‌سازی امریکایی در افغانستان

جایی که دموکراسی‌ به گند کشیده شد!

نویسنده: عبدالناصر نورزاد، استاد پیشین دانشگاه کابل

دیپلماسی ایرانی: بعد از شکست رژیم طالبان و حضور گسترده جامعه بین‌المللی در رأس امریکا در سال 2001، افغانستان مسیر متحولی زیر بافت دموکراسی را به تجربه گرفت. با وجود نوپا بودن تمرین دموکراسی در این کشور، سه دور انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی، علی‌رغم چالش‌ها شکست‌وریخت‌های موجود، که به عنوان مولفه‌ های مرحله‌ گذار به دموکراسی در افغانستان شناخته می‌شوند که در تمام این مراحل، افغان‌ها با به خطر انداختن جان‌های‌شان، به پای صندوق رأی رفتند و دموکراسی را تمرین کردند. اما رهبران سیاسی افغانستان با همکاران بین‌المللی‌شان، تمام این قربانی‌ها را نادیده گرفتند و متاسفانه امروز این دموکراسی در مسیر شکست در حرکت است بدون این که کسی یا جانبی در برابر آن احساس مسوولیت کند و پاسخ قناعت‌بخشی در زمنیه ارائه کرده باشد، تا جایی که بعداز بیست سال حضور امریکا و متحدانش در افغانستان، این دموکراسی شکست خورد و طالبان دوباره بر مسند قدرت تکیه زدند.
این روند علاوه بر آن، هزینه های زیادی را نیز از مردم افغانستان گرفت. اما از جمله مولفه‌های مهم یک دموکراسی در یک جامعه‌ متمدن، اصالت قرارداد و حق انتخاب زعیم است که شهروندان با اراده‌ اکثریتی در مورد آن تصمیم می‌گیرند و اعمال قدرت شهروندی می‌کنند. از دیگر مولفه‌های یک دموکراسی اصیل در کنار پراگماتیسم، نسبی‌گرایی، اصالت رضایت و مقبولیت عامه، اصالت برابری، قانون و قانون‌گرایی، خودمختاری فردی و… است. اما سوال این‌جا است که کدامِ این مولفه‌ها بدون کم و کاست به عنوان جز حتمی در جهت تطبیق و تعمیم دموکراسی در افغانستان به کار رفته و نتایج مطلوب را در پی داشته است؟
نگاه نخست ما به این مولفه‌ها، به انتخابات و اصالت رضایت و مقبولیت عامه است که در نتیجه یک تعامل به اساس قرارداد اجتماعی و سپس کسب مشروعیت سیاسی از طریق آرای اکثریتی به آن پرداخته می‌شود. بحث اصلی این‌جا است که آیا اصل رضایت و مقبولیت در روندهای انتخاباتی افغانستان در 20 سال گذشته مدنظر گرفته شده است؟ آیا واقعاً رأی یک شهروند در جهت تغییر مسیر زنده‌گی‌اش نقش داشته است؟ آیا بحث مقبولیت و رضایت عامه در نتیجه‌ی انتخاب گزینه درست و واقع‌بینانه صورت گرفته است؟
متأسفانه پاسخِ تمام سوال‌های مطروح منفی است و این جز ناکامی یک روند دموکراتیک چیز دیگری نمی‌تواند باشد. در ضمن، اعمال قدرت سیاسی در جهت تغییر مسیر زنده‌گی مردم با شیوه‌های دموکراتیک نه، بل به واسطه جبر و خشونت صورت گرفته است.
از جمله چالش‌های دیگر تعمیم دموکراسی به عنوان یک روند ملی و همه‌پذیر، نبود حاکمیت قانون در کشور است. در این صورت، جامعه‌ سیاسی و طیف وسیعی مردمی که نماینده‌گی اکثریت را در بدنه‌ سیاسی جامعه می‌کنند، به دور از بهره‌گیری‌ای از فرهنگ سیاسی که میزان شناخت مردم را در مورد نظام سیاسی مشخص می‌سازد، برای اعمال به اصطلاح دموکراسی، متوسل به ابزار‌های خشونت‌بار و غیر دموکراتیک شده‌اند. این خود آسیب‌پذیری روند دموکراتیک را در کشور نشان می‌داد و متاسفانه سیر نزولی دموکراسی در یک جامعه، زمانی اوج می‌گیرد که چنین نابسامانی‌های ساختارشکن، جای پا باز کرده و جامعه‌ای را که در مسیر دموکراسی قدم بر می‌دارد، داغان کرده و اراده اکثریتی به استبداد اقلیتی جا خالی کند.
از سوی دیگر، روند رأی اکثریتی هم به دور از فساد نبوده است. در انتخابات چندی قبل پارلمانی، تنها ۱۳ هزار واقعه‌ تخطی و تقلب ثبت شده و میزان تلفات هم بالا تر از ۲۷۰ تن به شمول ۱۰ کاندیدای پارلمانی بوده که این خود شکننده‌گی این روند را نشان می‌داد و تمام امیدهای مردم را به باد می‌سپرد. باز کردن / نظر دهید

2022-05-29 16:19:55 موضوع دوم این است که هر دو کشور صادر کننده نفت هستند که این مساله نیز منجر به گسترش اختلافات دو کشور شده است اما در عین حال می تواند حکم یک شمشیر دو لبه را داشته باشد و هر دو کشور برای تامین منافع خود اختلافات و جنگ های نیاباتی را در خاورمیانه کنار بگذارند. در تایید این موضوع باید اشاره کرد که عامل اقتصاد در هر کجای جهان بتواند عرض اندام کند سایر تعارضات را می تواند به حاشیه براند، به طور مثال ایالات متحده در جریان جنگ جهانی دوم دو بمب اتمی را بر سر هیروشیما و ناکازاکی خراب کرد که با احتساب بمباران های آمریکا صدها هزار ژاپنی کشته شدند، یا آلمان و فرانسه در جنگ جهانی دوم در تعارض با همدیگر بوده اند و یا آلمان و روسیه در جنگ جهانی دوم میلیون ها نفر از همدیگر را کشته اند، اما هم اکنون دارای بهترین روابط اقتصادی با همدیگرند.
در جهان امروز هر کجا عامل اقتصاد توانسته عرض اندام کند از بسط تجارب تلخ تاریخی به زمان حال ممانعت کرده است. این مساله نیز می تواند در صورت اصلاح رفتار عربستان به عنوان سرمشق مطلوبی برای روابط آتی ایران و عربستان باشد.
موضوع دیگری که باید اشاره کرد این است که جنایات عربستان سعودی در جنگ یمن دارای ابعاد گسترده ای بوده است اما در صورتی که کشورهای منطقه به سمت بهبود روابط با ایران بروند با کاهش شکاف ها و جنگ های نیابتی در سطح منطقه و افزایش قدرت دیپلوماسی ایران حداقلا در آینده می توان از بروز فجایعی مانند جنگ یمن و بحران سوریه ممانعت کرد.
همان طور که جنگ عربستان و یمن برنده ای نداشت و هر دو طرف در طول سال های اخیر دچار ویرانی شدند، ادامه جدال غیرمستقیم ایران و عربستان سعودی هم نتیجه مقبولی به حال دو طرف ندارد و تنها موضع رژیم صهیونیستی را قوی تر می کند و منجر به تحلیل رفتن انرژی ایران و عربستان برای مهار همدیگر می شود.
موضوع آخر این است که در جاهایی از خاورمیانه که ایران حضور نداشته باشد، اسرائیل حضور پیدا خواهد کرد پس گزینه دیپلماسی در قبال عربستان نیز برای ایران یک گزینه برد است زیرا بهبود روابط ایران و عربستان از گسترش بیشتر نفوذ اسرائیل در عربستان و نزدیک شدن اسرائیل و عربستان و تکرار تجربه های اقلیم کردستان و جمهوری آذربایجان ممانعت خواهد کرد.
اما همه شرایط و مسائل فوق زمانی صدق می کند که نیت خوانی بن سلمان نیز در این راستا باشد که در آینده و بعد از بهبود شرایط و عبور از شرایط خطیر فعلی به دنبال افزایش رقابت های منطقه ای با ایران و تکرار تاریخ نباشد و باید یک خواست دو جانبه برای برقراری یک صلح دراز مدت بین دو کشور شکل بگیرد.

http://irdiplomacy.ir/fa/news/2012177

@Irdiplomacy_ir
Irdiplomacy.ir باز کردن / نظر دهید

2022-05-29 16:19:55 اسرائیل در کمین است

بهبودی روابط ایران با عربستان و جلوگیری از سناریوهای آذربایجان و کردستان

نویسنده خبر: رامین فخاری

دیپلماسی ایرانی: در ماه ها و هفته های اخیر اخبار مختلفی مبنی بر تلاش های دیپلماتیک عربستان سعودی برای سازش با ایران منتشر شده است. صرف نظر از جزئیات این مساله، دلایل تلاش عربستان برای بهبود روابط با ایران می توان به این موارد اشاره کرد که برخی از موارد جزئی تر اما مورد آخر کلی تر است:
1- احتمال درگذشت پادشاه عربستان سعودی در ماهای آتی و خلاء قدرت در عربستان و ضعف بن سلمان در برابر رقبای داخلی اش؛ با درگذشت پادشاه عربستان سعودی که در نهایت در ماه ها و سال های آینده رخ خواهد داد کشمکش ها بر سر اشغال قدرت در عربستان سعودی بالا خواهد گرفت و بن سلمان در موضع ضعف قرار خواهد گرفت، حال باید این مساله را افزود که در صورتی که پس از درگذشت پادشاه فعلی، ایران از یکی از بدیل های بن سلمان حمایت کند حکومت نوپا و ضعیف وی را می تواند با چالش های جدی مواجه کند. البته باید این مساله را نیز افزود که در صورتی که ایران بخواهد در قبال پادشاهی بن سلمان موضع تهاجمی نگیرد، باید تضمین هایی در رابطه با عدم تغیر بن سلمان پس از تکیه دادن بر مسند قدرت بگیرد.
2- شکست های پی در پی عربستان در یمن و سایر نقاط منطقه و شکست های نیروهای نیابتی عربستان در سوریه این کشور را عملا در سطح منطقه در موضوع ضعف قرار داده است و بنا به دلیلی که در مورد بعدی اشاره خواهد شد عربستان سعودی ناگزیر است ایران را به عنوان یک قدرت منطقه ای به رسمیت بشناسد.
3- خروج آمریکا از منطقه و خالی کردن پشت عربستان سعودی نیز یکی از دلایلی است که عربستان سعودی را به سمت بهبود با روابط با ایران سوق داده، در شرایطی که بنا به اعتراف مقامات عربستان سعودی آمریکا پشت عربستان را خالی کرده، عربستان سعودی حامی در منطقه ندارد و ناگزیر است از در صلح و دوستی با ایران درآید.
4- احتمال همه گیر شدن جنگ در سطح جهانی: باید این مساله را آینده پژوهی کرد که چشم انداز بحران اوکراین می تواند جهان را به یک شرایط آنارشی همانند جنگ جهانی دوم سوق بدهد. در این شرایط با توجه به احتمال درگیر بودن آمریکا در جبهه اروپای شرقی و دریایی چین جنوبی بدیهی است که توجه آمریکا از خاور میانه به سمت نواحی فوق الذکر منعطف خواهد شد. در نتیجه عربستان سعودی این هراس را دارد که در این شرایط ایران یا محور مقاومت یک جبهه علیه عربستان سعودی باز کند. در نتیجه برای حفظ قدرت آل سعود سعی در دراز کردن دست دوستی به سمت ایران را دارد.
5- پدید آمدن یک شریک و یک متحد مشترک بنام چین؛ طی سال های اخیر چین تبدیل به بزرگترین خریدار نفت ایران و عربستان شده است که عملا منافع ایران و عربستان را بطور غیر مستقیم به هم گره زده است. چین به عنوان یک عامل غیر مستقیم برای کاهش تعارضات بین ایران و عربستان عمل کرده، زیرا به منابع انرژی هر دو کشور نیازمند است و هیچ سودی از افزایش تعارضات بین ایران و عربستان نمی برد.
اما موضع ما در قبال عربستان چگونه می تواند باشد؟
یک موضع می تواند به این شکل باشد که تعارض ایران و عربستان قابل حل نیست و همیشه ادامه دارد که تتیجه این موضع تداوم وضعیت آنارشی موجود در منطقه است. برخی از تحلیلگران (مخصوصا تحلیلگران دارای انگیزه های شدید نژادی و یا وطن پرستی و یا برخی از نیروهای تندرو) جنگ ایران و عربستان را یک جنگ تمدنی و حل ناپذیر می دانند که این مساله هم شاید از یک دیدگاه صحیح باشد؛ تعارض تمدنی ایران و عربستان ممکن است برای قرن های زیادی ادامه داشته باشد، اما این مساله را نیز باید مورد برسی قرار داد که اگرچه شیعه و سنی و یا ایرانیت و عربیت در حکم چند عامل متضاد تمدنی بین ایران و عربستان عمل می کنند در عین حال زمینه های زیادی برای دوستی بین دو کشور وجود دارد؛ مثلا هر دو کشور عضو جامعه بزرگتری به نام جهان اسلام هستند که زمینه ایجاد تفاهم در این باره نیز این مساله است که هر دو کشور جریان های تندرو را که بین شیعه و سنی شکاف ایجاد می کنند را به حاشیه برانند. باز کردن / نظر دهید

2022-05-29 16:17:08 http://irdiplomacy.ir/fa/news/2012151

@Irdiplomacy_ir
Irdiplomacy.ir باز کردن / نظر دهید

2022-05-25 12:30:23 واکنش آمریکا به ترور شهید خدایی در تهران: ما نقشی در ترور نداشتیم/ برجام در راستای منافع آمریکاست

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا:
لغو تحریم ها با بازگشت به پایبندی به برجام محقق خواهد شد و این موضوع با همتایان ایرانی از طریق متحدان اروپایی درحال بررسی است.

می خواهیم شاهد بازگشت متقابل به پایبندی به برجام باشیم زیرا این امر در راستای منافع ملی آمریکا است.

اگر ایران بخواهد در مورد موضوعاتی که خارج از برجام هستند گفتگو کند ما آماده ایم در این گفتگوها شرکت کنیم البته ایران باید آماده باشد به نوبه خود امتیاز بدهد.

ند پرایس درباره ترور شهید مدافع حرم حسن صیاد خدایی در تهران در مقابل منزلش گفت: ما گزارش ها را مشاهده کرده ایم. ما هیچ نقش و دخالتی در کشتن (ترور) این فرد نداشته ایم./ایرنا
@Irdiplomacy_ir
Irdiplomacy.ir باز کردن / نظر دهید

2022-05-18 17:37:20 http://irdiplomacy.ir/fa/news/2011978

@irdiplomacy_ir
Irdiplomacy.ir باز کردن / نظر دهید

2022-05-18 17:37:07 http://irdiplomacy.ir/fa/news/2011977

@irdiplomacy_ir
Irdiplomacy.ir باز کردن / نظر دهید

2022-05-18 17:36:54 http://irdiplomacy.ir/fa/news/2011975

@irdiplomacy_ir
Irdiplomacy.ir باز کردن / نظر دهید

2022-05-18 17:36:38 http://irdiplomacy.ir/fa/news/2011973

@irdiplomacy_ir
Irdiplomacy.ir باز کردن / نظر دهید