2022-05-29 16:32:13
آیا بروکسل جایگزین موفقی به جای مینسک خواهد بود؟
بحران قره باغ و مذاکرات بروکسل
نویسنده: دکتر رسول اسماعیل زاده دوزال
دیپلماسی ایرانی: در حالی که روسیه وارث همه میراث شوروی کمونیست در زیر وزنه سنگین جنگ اوکراین و تحریم های غرب در وضعیت سختی قرار گرفته، غرب با استفاده از فرصت خودفراهم کرده درصدد بیرون راندن روسیه از حاکمیت بر قفقاز جنوبی است. هرچند پوتین خود را پیروز میدان اوکراین می داند و با به رخ کشیدن برترین سلاح های جنگی و نمایش قدرت به زعم او معجزه آسایش درصدد تفوق بر افکار عمومیست و با التیماتوم خود به واسطه قدیروف به غرب مبنی بر حمله برق آسا به لهستان و اشغال این کشور در کمترین زمان و همچنین علی رغم تلاش ها و احضار مقامات دو کشور قفقازی به مسکو و توپ و تشر رفتن به آنها، در مقابل جنب و جوش و رقص دیپلماتیک بروکسل نتوانسته دوام آورد و بازی را که قرار است در استادیوم بروکسل شکل بگیرد، به هم زند. قفقازیان نیز علی رغم وحشت و احتیاطی که نسبت به روسیه دارند، با حضور و ریش سفیدی غرب موافق بوده و از ته دل رضایت دارند.
بدین طریق مذاکرات بروکسل جلوی چشمان پوتین شکل گرفت و روسای متنازع قفقاز به قول ترکان خالا خاطیرین قالماسین گزارش مذاکرات را برای فروکش کردن عصبانیت پوتین و جلوگیری از خطرات احتمالی، به سمع ایشان رساندند.
اساسا غرب ول کن قفقاز نیست و شیطنت های غرب در قفقاز قصه دراز دارد و مذاکرات بروکسل نیز خارج از این شیطنت ها نیست. با این حال سران قفقاز جنوبی با شکل گیری این مذاکرات چندان مشکلی ندارند.
گرجستان اساساً از بدو استقلال، خود را به آغوش غرب انداخت تا بتواند همچون کودک بریده از شیر از پستان غرب ارتزاق کند.
آذربایجان هرچند با ایجاد توازن بین قدرت ها پیگیر سیاست های خود بود، لیکن با توجه به این که دست رد بر سینه گروه مینسک کوبیده و غربی ها را رنجانده و نوعی بی حرمتی و بی‌اعتنایی به غرب نشان داده بود، به دنبال فرصتی بود که این شکاف و جراحت را ترمیم کند. لذا طرح بروکسل فرصت مناسبی در این شرایط بود.
پاشینیانِ ارمنستان برخلاف تفکر افراط گرا و روسگرایان پیشرفت های کشورش را در ارتباط با غرب از طریق ترکیه ولو با اعطای هر نوع امتیازی به آذربایجان و ترکیه می داند.
با توجه به این شرایط، حرکت هماهنگ بروکسل برای طرفین بسیار خوش نمایانده شد. با درک شرایط کنونی و رفتار نرم افزارانه و سخت افزارانه پوتین، دو طرف نسبت به ریش سفیدی بروکسلی ها رضایت نشان دادند و حتی از آن استقبال کردند، به طوری که مناقشه قره‌باغ را که زمینه‌های آن از زمان نادرشاه افشار ایجاد شده و با شیطنت روس تزار و با حیلت و زور روس بلشویسم به اوج خود رسیده بود، این بار با وساطت غرب بر سر سفره بروکسل نه در قالب مینسک حل و فصل شود. لذا با کش و قوس های نسبتا طولانی، سرانجام از شرایط موجود و موانع مفقوده استفاده شد و دست توافق دو متنازع قفقازی (پاشینیان و علی اوف) به سوی یکدیگر دراز شد.
البته هر کشوری به زعم و نفع اش، خود را در مذاکرات می بیند، زیرا در صورت توافق بر سر صلح پایدار و امضای صلح نامه، آذربایجان به ثبات و تضمین تمامیت ارضی خواهد رسید و از این طریق خواهد توانست برنامه ها و سیاست های توسعه و بازسازی قره باغ را بدون هیچ مزاحمتی به انجام برساند.
ارمنستان نیز اهداف گوناگونی را در این مذاکرات دنبال می کند. پاشینیان از سویی با اپوزیسیون داخلی درگیر است و از سوی دیگر از فرسایشی بودن درگیری ها و قرار گرفتن کشورش در بن بست جغرافیایی و عدم دسترسی به بازار جهانی تجارت و اقتصاد غرب خسته، فرسوده و متنفر. او با پشتوانه اکثریت مردم خود که مخالف جنگ و خواستار صلح اند، به دنبال پیشرفت همه جانبه و ارتباط با جهان غرب است. این مذاکرات در شرایطی ست که روسیه درگیر جنگ با اوکراین است و برای وی اهمیت زیادی دارد. یعنی از این طریق هم خواسته حامیانش را برآورده خواهد کرد و هم اپوزسیون داخلی را زیرنظر خواهد کرد. مخالفان نیکول پاشینیان با تظاهرات مستمر، دولت را تحت فشار قرار داده و عقب‌نشینی از قره باغ را مذمت کرده و توافقات پاشینیان با رئیس جمهوری آذربایجان را رد و با صراحت اعلام می‌کنند که در صورت بازگشت به قدرت همه توافقات با آذربایجان را لغو خواهند کرد و نسبت به برگرداندن «شوشا» و «هادروت» تلاش خواهند کرد.
145 views13:32
د
