2022-01-31 22:53:21
معرفی جامع و کامل طایفه زینلخانی کلهر
به قلم دکتر علیرضا زینعلی، دکتری رشته تاریخ عمومی، ساکن تهران
طایفه زینلخانی، از نوادگان زینل خان، فرزند خدایار خان کلهر بانسرینی ایوانغرب میباشند.
خدایارخان کلهر، فرزندان ذکور بسیاری داشته از جمله؛ زینل خان، عینل خان، شهبازخان، کاظم خان، داراب بگ، منصور بگ، الهی خان، اقبال خان، اسماعیل خان، ذوالفقار خان، الهیارخان، فتاح خان، علی خان و.... که هفت تن از این براداران، بنیان گذار هفت طایفه اصیل و قدیمی ایل کلهر بوده اند که این هفت طایفه عبارتند از؛
زینلخانی، کاظمخانی، شیانی، گیلانی، منصوری، آجودانی و قوچمی
ما بین سالهای ۱۲۲۳ تا ۱۲۲۵ هجری قمری (تاریخ دقیق مشخص نیست)، سه تن از پسران خدایار خان کلهر، به نام های زینل خان ، عینل خان و علی خان به همراه خانواده به منطقه ای در چله گیلانغرب رفته و در نزدیکی چشمه ای سکنی میگزینند.
بعدها به احترام برادر بزرگتر(زینل خان)، این چشمه و روستایی که متشکل از فرزندان سه برادر شکل میگیرد، به روستای چشمه زینلخان معروف میشود. و در واقع طایفه زینلخانی همگی از نوادگان این سه برادر هستند ؛ زینلخان، عینل خان و علی خان
با گسترش جمعیت این روستا و به دلیل هم جواری مراتع و املاک طایفه زینلخانی با طوایف عبدالمحمدی و شاخه های از طایفه ایوانی کلهر، درگیری هایی بین طایفه زینلخانی و طوایف مذکور در دامنه کوه سرکش رخ میدهد که سه تن از سران طوایف مقابل، به دست یارعلی، فرزند بزرگ علی خان، به ضرب تپانچه به قتل میرسند.طی مراسم خون بست و صلح عشایری، جهت خون بها، یک سوم املاک و زمین های طایفه زینلخانی به طوایف عبدالمحمدی و ایوانی واگذار شده و فرد قاتل که یارعلی فرزند علی خان، برادرزاده زینلخان میباشد هم باید طایفه زینلخانی را ترک کند که او به میان طایفه زراموشی(زرگوش) رفته و در آنجا ازدواج میکند و صاحب فرزندی به نام محمدعلی (امامعلی) میشود که بعدها نیای یکی از تیره های طایفه زینلخانی میشود که در ادامه ذکر خواهد شد. لازم به ذکر است که علی خان چندسال قبل از این درگیری ها، به علت بیماری سل، از دنیا میرود و اکنون فرزندش یارعلی نیز از طایفه زینلخانی جدا میشود.
با مرگ زینلخان و سپس عینل خان در سالهای ۱۲۵۳ تا ۱۲۵۵ هجری قمری و با شدت گرفتن درگیری ها بین طوایف مختلف کلهر و ازطرفی با سکنی گزیدن نوادگان فتاح خان و سایر بزرگان حاجی زادگان در منطقه شیان، طایفه زینلخانی نیز با مهاجرتی گسترده به منطقه زیوری (دشت حسن آباد امروزی) و در مجاورت سراب شیان سکنی میگزینند که در این مهاجرت، امامعلی(محمدعلی) فرزند یارعلی، برادرزاده زینل خان، با مرگ پدر و به همراه مادرش خاتون، طایفه مادری خود ( زراموشی) را ترک کرده و با عموزادگان خود، راهی دشت زیوری میشوند و روستای بزرگی به نام روستای زینلخانی در دشت زیوری و در مجاورت سراب شیان شکل میگیرد که املاک و زمین های کشاورزی مرغوبی را نیز تصاحب کرده و سواران نظامی زیادی، جهت دفاع از روستا و املاک و مراتع، به رهبری فردی به نام قاسم خان آزادی تشکیل میدهند.
بعدها با رشد دوچندان جمعیت این طایفه و مهاجرت و شهرنشینی، جمعیت زیادی از آنها در شهرهای اسلام آبادغرب، کرمانشاه و بصورت محدودتر در منطقه گیلانغرب و گواور و روستاهای پایین دست گیلانغرب از جمله گرازان سفلی ساکن شدند.
تیره های مهم طایفه زینلخانی که عمدتا نوادگان زینل خان، عینل خان و علی خان هستند عبارتند از ؛
تیره حاجی زینلخان: نوادگان محمدشفیع، محمدرحیم، ولی، سلیم، نظر و رمضان که شامل خاندان زینلی، زینعلی، دارابی، امینی، الفتی و.... میباشد.
تیره امامعلی(ایمگه): نوادگان چراغعلی، نادعلی، درویشعلی، وسین علی، فتحعلی، سیدمحمد و سیدعلی که شامل خاندان درساره، درد دل، صفری، درویشی، سیدی، چراغی و... میباشد.
لازم به ذکر است که امامعلی(یا همان محمدعلی)، فرزند یارعلی بوده و یارعلی فرزند علیخان، برادر زینلخان میباشد که به دلیل درگیری مذکور و ازدواج یارعلی در میان طایفه زراموشی و متولد شدن فرزندش امامعلی در میان این طایفه، تیره ایمگه از طایفه زینلخانی، نیای مشترکی نیز با طایفه زراموشی دارند.
تیره عینل خان(فیضی): نوادگان فیض الله خان، اسد، رحمان، نعمت و فتح اله که عمدتا از نوادگان فیض الله بوده و شامل خاندان فیضی هستند.
تیره آزادی: که نوادگان قاسم خان آزادی از سرداران طایفه زینلخانی میباشد که شامل خاندان آزادی هستند.
منابع و مآخذ:
۱.کتاب ایل کلهر از نگاهی دیگر، نوشته علی اشرف باقری فرد و ناهید فرامرزی
۲.کتاب تاریخ سیاسی اجتماعی بزرگ ایل کلهر تالیف ولی فولادی منصوری
۳. کتاب ایل کلهر در دوران مشروطیت نوشته علیرضا گودرزی
۴. کتاب تاریخ ایل کلهر نوشته علی اکبر علیزاده گیلانی
۵. و در نهایت گفتگو و مکاتبه با بزرگان و معمرین طایفه زینلخانی ساکن استان کرمانشاه
@kalhor_family_orginal
202 views19:53
ک
