چرا قراداد توتال با قطر برای مردم ایران جذاب است؟ کشوری که | Karkhoone | کارخونه
چرا قراداد توتال با قطر برای مردم ایران جذاب است؟ کشوری که ایران نیست
| محمد آزاد
در عنوان از کلمه جذاب استفاده شد؛ فعلا کلمه دیگری به ذهن نمی‌رسد اما توضیحات شاید بیشتر نشان بدهد احساس مردم، یا حداقل آن‌چه به نظر می‌رسد احساس مردم باشد درباره قطر و قرادادهای آن و البته فراتر از آن دقیقا چیست.
اولین دلیل آن مشخص است. یک طرف این قراداد می‌توانست ایران در بخش جنوبی همین میدان یعنی فاز ۱۱ پارس‌جنوبی باشد. از آمدن و رفتن توتال به ایران هنوز مدتی اندک گذشته است. این‌که چرا توتال آمد و چرا رفت و این درگیری‌ها واقعا منظور این متن نیست.
در نظر مردم، حتی اگر تصور دقیقی از ابعاد فنی ماجرا نداشته باشند، کار بزرگی مثل توسعه پارس‌جنوبی را لاجرم باید به اسم‌های بزرگ سپرد. توتال نمونه خوبی است، هرچند در همین قرارداد دو غول آمریکایی هم حضور دارند، اما تجربه نزدیک ما این است که قراداد بستن با توتال کار شاقی هم نیست. ثروت بی‌حصر قطر شاید در نظر عمده مردم محصول چنین همکاری‌هایی باشد، به واقع امر کاری نداریم که به چه علت است.
اما تصور مردم یا آن‌چه به نظر می‌رسد تصور مردم است ابعادی بزرگ‌تر دارد. انگار در کشوری مثل قطر "همه چیز در جای درست قرار دارد". در واقع امر چه بسا چنین نباشد. تبلیغات ماهرانه قطر درباره خود و تصویر تمیز و برق‌انداخته‌ای که از دوحه ترسیم می‌کند بنا به تجربه بشری احتمالا پوشاننده بسیاری از معایب آن است.
اما ذهن من ایرانی آن‌چه را مستحق ایران می‌داند در کشوری نظیر قطر متجسد می‌کند: قطر در واقع ایران است آن‌طور که ایرانی می‌خواهد که باشد. قراداد با عزت و بدون درد و خونریزی با توتال به نظر کاری هر روزه در این کشور است.
در ایران چنین نیست و در حالت کلی و با گذشتن از جزئیات در کارها گره هست و اگر نخواهیم به کلی‌بافی‌های هر روزه اکتفا کنیم واقعا معلوم نیست چرا. نه باید به فرهنگ ما مربوط باشد و نه دینمان که هیچ‌کدام چندان بعد و مسافتی از قطر ندارند: ما نیز ملتی خاورمیانه‌ای و مسلمان هستیم. نزدیک‌ترین چیزی که می‌شود دو ملت داشته باشند را مشترک داریم، جغرافیا و دین.
قطر کشوری غیرسیاسی هم نیست. کویت نیست. ما کباده‌کش مقاومت و غیرتیم اما به قطر هم نگاهی بکنید. برای مبانی سیاسی حکومتش هزینه می‌پردازد و وارد درگیری می‌شود، حتی تا رد کردن مرز قطع رابطه با همه کشورهای قدرتمند بسیار نزدیک به خود. از کارهای با ریسک بالا در سیاست ابایی ندارد. ارتباط با ایران در اوج درگیری با عربستان و میزبانی گفتگوهای حساس با طالبان دو نمونه، یعنی در این رفتار نیز بیشتر مشابه ایران است تا اعراب حاشیه خلیج‌فارس.
نمی‌شود علاقه بسیاری از مردم به قطر -نه خود کشور قطر، بلکه چیزها آن چنان که در کشور قطر رواج دارد فارغ از صحت آن- را کاملا منقطع از تصویر و البته در عین حال واقعیت لوکس زندگی دوحه در نظر گرفت اما این همه ماجرا نیست وگرنه چنین حساسیتی در ایران باید در مورد لوکزامبورگ هم وجود می‌داشت.
قطر کشوری است که ایران مدت‌ها است از آن فاصله گرفته؛ کشوری که همه چیز در آن سر جای خود قرار دارد و اضطراب در همه امور جاری نیست. کشوری که در آن قراداد بسته می‌شود، فوتبال بازی می‌شود، نمایشگاه مُد با کیفیت بالا برگزار می‌شود و سیاست و دین هم در بستر امور جریان طبیعی دارد. قطر این طور "به نظر می‌رسد"، ایران قطعا این طور نیست.
پ.ن : تصویر مربوط به پوستر رسمی جام جهانی از دیگر دستاورد های کشور امیر بلند است!
