انواع اقتدار از نظر ماکس وبر ۱-اقتدار خردورزانه ی ابزاری، عق | 📶درسگفتارهای جامعه شناسی
انواع اقتدار از نظر ماکس وبر
۱-اقتدار خردورزانه ی ابزاری، عقلانی و حقوقی: این اقتدار، به این باور استوار است که مقبولیت و منبع قدرت کارگزاران حاکم و کسانی که به چنین حقوقی دست پیدا می کنند بر پايگاه های به دست آورده و نظام مدون حقوقی و ناشخص گرای قرار گرفته است. بر زمينه های عقلانی استوار است و متکی به قواعدی غیر شخصی است. این نوع اقتدار محصول قوانین مشخص و مدون است. در اقتدار قانونی یا عقلانی سلسله مراتب کاملاً مشخص و مبتنی بر روابط غیرشخصی است.مثل اقتدار موجود در نظام بوروکراتیک. این نوع اقتدار خاص جوامع مدرن است. بوروکراسی جامعه آمریکا یکی از مصادیق این نوع اقتداراست. این اقتدار در فرد وجود ندارد بلکه در موقعیتی قرار دارد که فرد صاحب آن است. رابطه استاد و دانشجو این نوع از اقتدار را به خوبی نشان می‌دهد. استاد اقتدار کامل بر دانشجویان را دارد ،اما در سایر بخش‌های اجتماعی، مثل باشگاه، سالن های ورزشی و غيره صاحب چنین اقتداری نیست. به طور کلی سلطه ی قانونی
۲- اقتدار سنتی، در جوامع پیشامدرن و ماقبل سرمایه داری وجود دارد. براین باور است که مقبولیت حکومتیان بر سنت های دیرین و مقدس قرار گرفته است و سرچشمه و منبع قدرت آنها بر پایگاه های به دست آمده قرار دارد. این نوع اقتدار ناشی از تقدس سنت و گذشته ازلی است. معمولاً موروثی و مبتنی بر روابط شخصی است. این اقتدار فاقد نظام اداری مدون و مشخص است. افراد به شخص رهبر وفادار می مانند. بر پایه وفاداری فردی است. اشکال مختلف پدرسالاری ،در قلمرو اقتدار سنتی قرار میگیرند. این نوع اقتدار محافظه کارانه است. البته وبر نوع خاصی از اقتدار سنتی را در این مورد استثنا میداند و آن اقتدار پاتریمونیالیسم است.به نظر وبر اقتدار پاتریمونیالیزم تلفیقی از اقتدار سنتی در سطح سیاسی و اقتدار عقلانی در سطح دیوان سالاری است. به طور کلی سیادت سنتی
۳-اقتدار فره مند یا کاریزماتیک یا جاذبه و عاطفی: بر تسلیم و سرسپردگی غیر عادی و استثنایی مردم به ویژگیهای مقدسانه، پهلوانانه یا رهبرانه ی یک شخصیت و الگوهای هنجاری ای که وی آشکار یا مقرر می کند ،متکی است. این نوع اقتدار مبتنی بر ویژگیهای منحصربه فرد شخصی است. مثلا سرمشق قرار دادن و یا قهرمان بودن یک نفر و از نظامی که وی ایجاد کرده است یا به صورت وحی بر او نازل شده است. این اقتدار وابسته به جاذبه رهبرانی است از فضل خارق العاده برخوردارند. این اقتدار معمولا ناپایدار است و تازمانی ادامه می یابد که رهبر زنده است او فره ایزدی اش را حفظ می کند و مردم به تفضل او اعتقاد دارند. منشأ قانونی و عقلانی و ثابت ندارد. به طور کلی سیادت کاریزمایی
ماکس وبر هیچ گاه به روشنی کاریزما را تعریف نکرد ،اما رویکرد جامعه شناختی وی به این مقوله برای فهم چرایی رفتار افراد شایسته توجه کرده است.
