نشانگان افراط‌گرایان ستیزه‌جو (بخش اول) (این نوشته برگرفته و | خرد منتقد
نشانگان افراط‌گرایان ستیزه‌جو (بخش اول)
(این نوشته برگرفته و برداشتی آزاد است از مقاله‌ی پژوهشی رون‌شناسی اجتماعی است با عنوان: "الگوهای تفکر در افراط‌گرایی ستیزه‌جو".)***
خشونت در دنیای معاصر منبع اصلی بی ثباتی اجتماعی و همچنین استرس و آسیب های فردی است. گرچه بسیاری از خشونت‌ها مبتنی بر انگیزه‌های شخصی و ابزاری است. اما گاهی اوقات، خشونت بر اساس ارزش‌های مقدس و بر مبنای ایدئولوژی سیاسی و/یا مذهبی رخ می‌دهد. خشونتِ الهام گرفته از ایدئولوژی، از جمله اعمالی است که توسط افراد ستیزه جو و افراطی انجام می‌شود. گرچه درک رفتار و تفکر افراطی دشوار است، اما شناخت طرز فکر ستیزه‌جوی افراطی به افزایش درک ما از تفکر و انگیزه گروه‌های افراطی ستیزه‌جو و پیشبینی اینکه کدام گروه را می‌توان از افراط‌گرایان ستیزه‌جو صورت‌بندی کنیم، کمک می‌کند. اگرچه بین افراط‌گرایی ستیزه‌جو و تروریسم همپوشانی وجود دارد، اما هر رفتار خشونت‌آمیز را نمی‌توان نشانه‌ای از تروریسم تلقی کرد. مثلاً، افراطیونی که به ساختمان‌ها آسیب می‌زنند و یا به علت باورهای مذهبی خود، نسبت به مردم عادی دست به خشونت می‌برند، مسلماً تروریست نیستند.
برخی از جنبه‌های ذهنیت افراط‌گرایان ستیزه‌جو و مشترکات رفتاری آنان چنین است:
۱. ضرورت اقدامات غیر متعارف فقط یک عمل قهرمانانه و قاطعانه، جهان را بهبود خواهد بخشید. وقتی نمی توان از طریق رفتارهای صلح‌آمیز کاری کرد، باید به اقدامات و تاکتیک‌هایی متوسل شد که ممکن است غیر متعارف و مفرط به نظر برسد. شاید بتوان از طریق خشونت، خشونت را مهار کرد. "تغییر" از طریق صلح‌آمیز ممکن نیست و انقلاب بسیار ساده‌تر است. به تعبیر مائو (در سخنان جشن چهلمین سالگرد انقلاب کمونیستی چین) : «فقط از طریق طوفان می‌توان دنیا را تغییر داد.»
۲. به کارگیری تکنیک‌های رفع مسئولیت از خود افراط‌گرا مسئولیت رفتار و عواقب ناشی از اقدام خود را نمی‌پذیرد. مبارزه مسلحانه را انتخاب خودش نمی‌داند، بلکه احساس می‌کند، خشونت، به نحو اجبار به او تحمیل شده است. افراط گرای ستیزه‌جو، این تصور را دارد که در تصمیم‌گیری‌ها هیچ صدایی ندارد، دیده نمی‌شود و او را به حساب نمی‌آورند. احساس محرومیت می‌کند و از سویی دیگر راهی برای بهبود وضعیت ناخوشایند و ناعادلانه‌ی خود را نمی‌یابد. از این رو مسئولیت رفتار خشونت‌آمیزش بر عهده برنمی‌گیرد.
۳. به‌کارگیری گسترده‌ی اصطلاحات نظامی در زندگی روزمره در زندگی روزمره‌ی افراط‌گرایی ستیزه‌جو، واژگان نظامی، با موضوعات مذهبی یا سیاسی یا مسائل شخصی و غیرنظامی در هم آمیخته است. زبان نظامی و استفاده از مفاهیم نظامی‌گری به نحو موثر در زندگی غیر نظامیان گسترش می‌یابد.
۴. تصور قربانی داشتن از خویش تصور اینکه گروهی مورد ظلم و ستم هستند. خود را قربانی بی‌عدالتی می‌دانند، احساس می‌کنند مورد بی‌احترامی قرار گرفته و از این رو به خود حق می‌دهند علیه منبع و عامل استثمار و ستم مقاومت کنند و بجنگند.
۵. تصور گذشته‌ای پر عظمت و پرشکوه افراط‌گرایان، گذشته‌ی خود را با شکوه و عظمت می‌بینند. عظمتی که از دست رفته و باید آن دوران طلایی بازسازی شود. اغلب افراط‌گرایان ستیزه‌جو، خود را به عنوان فرد و یا قوم برگزیده و برتر احساس می‌کنند. پیشینه‌ای افتخارآمیز که از دست‌شان رفته است که باید احیا شود.
۶. اتوپیایی کردن اتوپیایی‌اندیشی و این باور که بهشت، در آینده‌ای باشکوه و زرین، از آنان خواهد بود. تاریخ به نفع آنان ورق خواهد خورد. مدینه‌ی فاضله‌ای که وعده می‌دهند و همه را به آن متوجه می‌کنند.
۷. فاجعه‌آمیز بودن جهان این تصور که مصیبت های بزرگ یا رخ داده‌اند، در حال وقوع هستند یا رخ خواهند داد.در یک وضعیت "روانشناسی بحران" به سر می‌برند. احساس می‌کنند در عصری غم‌انگیز، مملو از ناپاکی و بی عدالتی زندگی می‌کنند. احساس می‌کنند همه چیز رو به نابودی است و «بشر امروز در لبه پرتگاه قرار دارد.
۸. مداخله فرا طبیعی پیشبینی می‌کنند قدرت‌ها و رویدادهای معجزه آسا به کمک آنان می‌آیند. قدرت‌های فرا طبیعی به نفع آن‌ها در تاریخ مداخله خواهند کرد و ورق را به نفع آن‌ها برمی‌گرداند. بر این باورند که "خدا در کنار آن‌هاست" و به کمک‌شان خواهد شتافت.
