*بررسی حمله روسیه به اوکراین از دیدگاه حقوق بین‌الملل* | حقوق به زبان ساده 🇮🇷
*بررسی حمله روسیه به اوکراین از دیدگاه حقوق بین‌الملل*
وجود اختلاف بین کشورها ناگزیر است. قبل از میثاق جامعه ملل، حل و فصل این اختلافات اغلب از طریق زور انجام می‌پذیرفت و به همین دلیل کشورهای ضعیف معمولا بازنده این نوع از حل و فصل اختلافات بودند، در سال ۱۸۹۹ اولین اقدام برای حل و فصل اختلافات تحت عنوان کنفرانس لاهه برداشته شد. در این کنفرانس که به پیشنهاد تزار روسیه انجام شد، قرار شد که کشورها اختلافات خود را ابتدا در کمسیون تحقیق مطرح و سپس به حل و فصل آن اقدام نمایند ولی این کنفرانس نیز نتوانست جلوی جنگهای متعدد را از جمله جنگ جهانی اول بگیرد و بعدها وجود پیمان‌های مختلف و قطب بندیها حل اختلافات را از دایره جنگ بیرون نکرد. بعدها در میثاق جامعه ملل (۱۹۲۰) حل و فصل اختلاف از طریق مسالمت آمیز در مواد مستقلی مورد تاکید قرار گرفت (مواد ۱۲_۱۵) ولی استفاده از زور ممنوع نشد. گرچه جامعه ملل نتوانست نقش پایداری در جهت حل و فصل اختلافات ایفا نماید، ولی بصورت موردی برای حل و فصل اختلافات، اقداماتی صورت داد که نقش اراده جمعی کشورها را در جلوگیری از جنگ نشان می‌دهد.
سابقه تاریخی سازمان‌های بین‌المللی نشان داده است که آمریکا و کشورهای غربی با رفتار منافقانه خود در بسیاری از مواقع یک پای تاسیس سازمان‌های بین‌المللی هستند ولی در کارشکنی و در عقیم ماندن اهداف همین سازمانها نقش فعالی ایفا می کنند.
در فاصله بین انحلال جامعه ملل (۱۹۴۶) تا تاسیس سازمان ملل متحد و تدوین منشور ملل متحد (۱۹۴۵) بحث حل و فصل اختلافات در پروتکل ژنو (۱۹۲۴) و کنفرانس بریان کلوک (۱۹۲۸) هم از طریق مسالمت آمیز مورد تاکید قرار گرفت و بعدها در منشور سازمان ملل متحد (بندهای ۳و۴ ماده ۲) براین موضوع تاکید گردید و توسل به زور را در حل و فصل اختلافات ممنوع اعلام نمود. ماده ۳۳ منشور سازمان ملل متحد به کشورهای طرف هر اختلاف توصیه نمود که اختلافات خود را در چارچوب میکانیسم مذاکره و تحقیق و میانجیگری ... حل و فصل نماید. اما در ماده ۵۱ منشور ملل متحد به نکته مهمی اشاره و استناد نموده است. و آن حق دفاع مشروع در حل و فصل اختلافات بین المللی است.
وفق ماده ۵۱ منشور ملل متحد کشوری که مورد حمله قریب‌الوقوع قرار بگیرد، می‌تواند از دولتهای دیگر کمک گرفته تا بتواند این حمله را دفع نماید و یا خود به این کار همت گماشته و با ارتش خود جلوی این حمله قریب‌الوقوع را بگیرد البته در این بین شرط متناسب بودن حمله با تهدید نیز آمده است این دولتها حق ندارند بیشتر از آنچه برای رفع تهدید لازم است، انجام بدهند.
سازمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در ۴ آوریل ۱۹۴۹ (۱۵ فروردین ۱۳۲۸) توسط آمریکا و چند کشور غربی پایه‌گذاری شد. از اهداف این سازمان اینگونه یاد می‌کنند ((آمریکا باشد))((روسیه نباشد)) و ((آلمان متوقف شود)). هدف محدودیت ِ روسیه و هجمه به امنیت ِ روسیه همچنان در سرلوحه اهداف ناتو قرار دارد و آمریکا و کشورهای غربی در طول این سالها سعی نمودند به این هدف وفادار بمانند. موسسان سازمان در توقف آلمان موفق شدند و عملا آلمان را در سیطره غرب درآورده و امروزه از آلمان به عنوان یکی از اقمار بلوک غرب یاد می‌شود ولی این کشور وابستگی امنیتی خود را با روسیه همچنان حفظ نموده و معمولا در تصمیمات غربی‌ها علیه روسیه شرکت نمی‌کند و یا با اکراه همراهی می‌نماید.
با فروپاشی شوروی در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱، سازمان آتلانتیک شمالی زمان را برای تنگنای امنیتی روسیه مناسب دید و کم کم داشت دایره محاصره خود را در اطراف روسیه تنگ‌تر و تنگ‌تر می‌نمود تا سال ۱۹۹۸ که یلتسین در اوج ذلت و خواری استعفا داد، بیش از پنج کشور از ایالات ِ جدا شده از شوروی سابق، به عضویت ناتو درآمده بودند و ظهور فردی به نام ((پوتین )) در روسیه این روند را متوقف نمود و سیاست پوتین برای مهار آمریکا و ناتو در سرلوحه برنامه حفظ امنیت روسیه قرار گرفت. پوتین سالها همین سیاست مهارِ پیشرویِ ناتو را مورد توجه قرار داد.
اکراین درمیان کشورهای مختلف ِ همسایه‌ی روسیه، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این کشور که همسایه شرقی روسیه محسوب می‌شود، به صورت سنتی در زمره خاک روسیه محسوب می‌شود و بیش از ۱۵ درصد از مردم این کشور روسی تبار هستند و وجود اقلیت یهودیان موثر در این کشور و نقش اسراییل در سیاستگذاری دولتهای اکراین بعد از فروپاشی شوروی، اهمیت اکراین را از لحاظ امنیتی دو چندان می‌کند.
بعد از فروپاشی شوروی، اوکراین یکی از کشورهای مهم نظامی محسوب می‌گردید.
