جامعه‌ی ما تاریخ بلندی از فرهنگ شفاهی دارد و گرچه چند دهه اس | پریسک زاگرس
 جامعه‌ی ما تاریخ بلندی از فرهنگ شفاهی دارد و گرچه چند دهه است وارد مرحله‌ی فرهنگ مکتوب شده و جمع‌آوری و ثبت و انتشار میراث شفاهی خود را شروع کرده ولی هنوز تا رسیدن به وضعیتی که این آثار به حد آستانه‌ای از غنا و انباشت علمی برسد و فرآیند ساخت مفاهیم و نظریه‌ها و ایده‌ها را عملیاتی کند و خود را به بدنه‌ي علمی و فرهنگی موجود پیوند دهد، فاصله بسیار دارد. اثری مانند کتاب عشایر لر و دیگر آثار این چنین مواد خام چنین رشد علمی را برای محققان و صاحب‌نظران و ورد به فرهنگ کتابت تسریع کنند. این کتاب را از این منظر می‌توان نگریست که موقعیت، لحظات و رخدادهایی را ثبت و مکتوب می‌کند که تکرارناپذیر بوده و بعدها می‌تواند ماده‌ی خام تفکر و اندیشه‌ورزی در مورد فرهنگ محلی باشد. البته از این نکته نیز نباید غافل شد که آثاری مانند عشایر لر با مولفان برجسته‌اش که در حوزه‌ی حرفه‌ای خود در تراز ملی مطرح هستند، می‌تواند برای این جامعه به مثابه‌ی یک شناسنامه‌ی قومی عمل کند. این آثار روایت‌گر تاریخ این قوم هستند و می‌توانند هویت قومی را در یک زمینه‌ی مدنی تقویت کنند و راهی برای گفت‌وگو با دیگر اقوام و جوامع باز کنند. این آثار به مردم این قوم اعتماد به نفس قومی بیش‌تری برای بیان هویت خود بدون لکنت زبان و شرمندگی می‌دهند. چیزی که اقوام ما به‌خاطر سال‌ها تحقیر در یک نظام مرکزگرا بدان سخت نیازمند هستند. ابراز هویت خود بدون شرمندگی و احساس تحقیر یک احساس سالم انسانی است که هر انسان بدان نیاز دارد. کتاب عشایر لر گوشه‌ای از تاریخ و فرهنگ و هویت مادران و پدران این دیار را نشان می‌دهد تا از لابه‌لای این سطور نقش مهم زنان در این فرهنگ را ببینیم و بدانیم چگونه وقتی در جوامع دیگر زنان در پستوی اندرونی‌ها پنهان بوده‌اند، زنان این سرزمین در متن اصلی زندگی پابه‌پای مردان در کوه‌ها و دشت‌ها در حال کوچ و پرورش دام و تربیت فرزندان و سامان زندگی خانوادگی حضور داشته‌اند. این کتاب به ما می‌آموزد که باید واقعیت فرهنگ خود را دید و شناخت و دوست داشت؛ گرچه باید از آن نیز گذر کرد و ذات تغییر را نیز پذیرفت. البته این کتاب نیز مانند هرکتاب دیگری مبرا از انتقاد نیست. شاید بشود گفت اگر نویسندگان بین متن‌ها و تصاویر ارتباط مناسبی برقرار می‌کردند و متن به صورت ارگانیک‌تری به عکس‌ها مرتبط می‌شد و یا عکس‌ها موضوع‌بندی می‌شدند و یا مانند یک دایره‌المعارف مصور از کارشناسان بیش‌تری برای توصیف و تفسیر عکس‌ها بهره می‌گرفت، حتماً کتاب غنای بیش‌تری داشت و یا اگر زمان ثبت عکس‌ها نوشته می‌شد برای کارهای مقایسه‌ای و یا تحلیلی در تاریخ و جامعه‌شناسی و تاریخ اجتماعی می‌توانست مفیدتر باشد ولی باید پذیرفت ما در اول راه هستیم و امیدواریم در چاپ‌های بعدی به این موضوعات توجه شود. در پایان لازم می‌دانیم از زحمات مولفین گران‌قدر کتاب به‌خصوص علی‌رضا فرزین که از سرمایه‌های بزرگ این دیار هستند، سپاس‌گزاری کنیم و از حمایت‌کنندگان فرهنگ دوستی که با مساعدت و حمایت مالی‌شان انتشار این اثر فرهنگی را تسهیل نمودند تشکر کرده و امیدوار باشیم شاهد انتشار آثار دیگری از بزرگان این دیار به همین شیوه باشیم و فرهنگ دوستان این دیار از دیگر مولفان نیز حمایت کنند. *دکترای جامعه‌شناسی
