انقلاب درویشان رضا احمدی تصوف فرهنگ عمومی در قرن دوم، | مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
انقلاب درویشان رضا احمدی تصوف فرهنگ عمومی در قرن دوم، صوفی گری، در برخی از سرزمینهای اسلامی، بخصوص در بین‌النهرین، متداول گردید. در این دوره تشكیلات اجتماعی و فرهنگی صوفیان از یک نظام فکری برخوردار نبود. نظام زنجیره ای خانقایی و نظام ارتباطی مرید و مرادی و آداب و رسوم خاص صوفیانه، و همچنین نظام فكری و اعتقادی كه جنبه نظری تصوف را تشكیل می‌داد، متداول نبود. با هجوم مغولان، کشتار، تخریب و مردم مضطرب و بی پناه برای تسکین درد ها ورنج های بی پایان خود به آموزه های صوفیان رو آوردند تا هر آنچه بر آنها رفته است به فراموشی سپارند. شهر، روستا، فقیر و غنی به خانقاهها پناه بردند. شیوخ یا پیران طریقت از دانش آموخته گان حوزه های علوم دینی نبودند بلکه دست پروده های خانقاها بودند.
اقتدار اجتماعی روآوری عمومی به باورهای صوفیانه و پیوند مردم با خانقاهها، و در این رهگذر شیوخ و خلفای دراویش صوفیه از اعتبار و اقتدار نانوشته ای برخوردار شدند. مریدان با وقف املاک و منافع و پرداخت نذورات به شیوخ، آنها را به ملاکان بزرگ تبدیل کردند. مریدان همواره چشم به اشاره و دهان شیوخ داشتند. خوانین، امیران و سلاطین به دیدار شیوخ می آمدند و حتی دست و پای آنها را می بوسیدند.اقتدار اجتماعی و قدرت مالی گسترده اصحاب خانقاه ها را به پادشاهان بی تاج تبدیل کرده بود. اصحاب خانقاه به این جمع بندی رسیده بودند که در امور دنیوی مردم دخالت کنند. سربداران جنبشی ایرانی‌تبار از شیعیان خراسان، در سده هشتم به نام سربداران بوجود آمد. پس از یکصد و بیست سال حاکمیت مغول‌ها بر ایران، مردم خود را بازیافته بودند و دیگر حاضربه پذیرش مغولان نبودند و بلکه مغولان حاکم را تربیت یافته فرهنگ ایرانی و اسلامی می دانستند مردم ایران مغولان را از لحاظ ظاهری چشم ها، و چهره ء مغولی می دیدند اندیشه های شیخ خلیفه سبزوار یکی از کانون‌های اصلی تشیع در خراسان بود. شیخ خلیفه از صوفیان شیعه مذهب بود که برداشتهای خاصی از تصوف و جامعه ایران ارائه می کرد. مسجدی که شیخ خلیفه در آن ساکن بود کانون اندیشه های نو در خراسان شد. شیخ خلیفه، یاسای مغول را خلاف احکام شرع اعلام و شهادت در راه دین و انتظار منجی، برای برقراری عدالت را بیان و مردم و مریدان را آماده قیام می کرد و از بعضی از مریدان نیز بیعت می گرفت. اندیشه های عدالت خواهان شیخ خلیفه تأثیر عمیقی بر بخشی از منطقه خراسان گذاشت. این اندیشه ها مردم را آماده قیام کرده و منتظر جرقه¬ای بودند. در این شرایط شیخ را در مسجد به دار آویختند تا اندیشه های وی را محو نمایند. پس از شهادت شیخ، شاگرد نامی او شیخ حسن جوری به ترویج اندیشه شیخ پرداخت. شیخ حسن جوری شیخ خلیفه پس از چند سال حضور در سبزوار، نسلی از دراویش و مریدانی پرورش داد. و به فتوای فقها و تیغ مغولان شیخ در مسجد حلق‌آویز شد. شیخ می دانست از تیغ تکفیر فقهای درباری جان سالم بدر نخواهد برد، بدین خاطر او درویش حسن جوری را به جانشینی خود تعیین کرد تا کار نیمه تمام او را به پایان آورد. شیخ حسن جوری که جان خود را در خطر می دید پس از شهادت استادش، شبانه از سبزوار گریخت، و به نیشابوررفت و از آنجا به مشهد، ابی ورد، قوچان، عراق، بلخ، ترمز و ماوراءالنهر، هرات و کرمان رهسپار گردید . مغول¬ها در تعقیب او بودند ، در این مسافرت ها، شیخ حسن به سازماندهی پیروان طریقت پرداخت و به آنها بشارت منجی می داد. مغولان، شیخ حسن را به همراه درویشان در راه قهستان و نیشابور بازداشت و در قلعه ای زندانی کردند. انقلاب سبزوار شیخ حسن جوری که در راه سازماندهی مریدان شهر به شهر در حرکت بود. ولی اتفاق ها بگونه ای رقم خورد که قیام پیش موعد آغاز شد. بی آنکه شیخ حسن جوری فرمانی صادر کند. رفتارها زیادی خواهانه کارگزارن حکومت صبر روستاییان باشتین را لبریز و آتش انفجار و طغیانی را زودتر از موعد برافروخته گردید. جرقه قیام پنج تن از جمع آوری کنندگان مالیات، در باشتین شب در خانه حسین حمزه و حسن حمزه مهمان زوری بودند، آنها شراب می خواستند و سپس تقاضای وقیحانه¬ای از میزبانها داشتند که نوامیس خود را در اختیار آنها بگذارند. برادران گفتند دیگر نباید تحمل کرد و تن به ذلت نباید داد، آنها شمشیر از نیام کشیدند و هر پنج نفر مغول را کشتند. لشکری از خراسان به خونخواهی ایلچیان مغول راهی باشتین شد. پهلوان عبدالرزاق باشتینی از مریدان شیخ حسن جوری بود، در مقابلدچ لشکر اعزامی به باشتین که می خواستند، حسن حمزه و حسین حمزه را ببرند در شعبان ۷۳۷ اهالی باشتین سلاح بر کف گرفتند و عبدالرزاق را به فرماندهی برگزیدند و با شعار «سر به دار می‌دهیم تن به ذلت نمی‌دهیم» ایجاد شد.جنگی درگرفت مغولان شکست خوردند. #رضا_احمدی، شیخ_خلیفه#شیخ_حسن_جوری#عبدالرزاق# آدرس کانال تلگرامی نسیم تاریخ
