ضرورت بازخوانی و نقّادی تاریخ (نقد و نظری بر دیدگاه دکتر محدثی | زیر سقف آسمان
ضرورت بازخوانی و نقّادی تاریخ (نقد و نظری بر دیدگاه دکتر محدثی دربارۀ احتمال جعلی بودن منشور حقوق بشر کوروش) /۱
دکتر محمدباقر تاج‌الدین ۱۴ دی ۱۴۰۰
دوست فرهیخته ام جناب دکتر محدثی بحثی را تحت عنوان "احتمال جعلی بودن منشور حقوق بشر کوروش" مطرح کرده اند که طی آن برخی واکنش های مثبت و منفی را برانگیخته است. این که اندیشمندی به واکاوی و نقد این موضوع بپردازد در جای خود بسیار ارزشمند است و ضرورت دارد که سایر موضوعات تاریخی که محل ابهام اَند نیز مورد بازخوانی دوباره و البته دقیق و پژوهش گرانه قرار گیرند تا اصل ماجرا کم و بیش برای همگان روشن شود. برخلاف برخی افراد که گمان می کنند روی دادها، حوادث و امور تاریخی از روشنی و شفافیت لازم برخورداراَند باید گفت که چنین نبوده و بالعکس امور تاریخی دارای ابهام، پیچیدگی، ناروشنی و عدم شفافیت به نسبت زیادی اَند. بخش قابل توجهی از امور تاریخی ای که ما آن ها را قطعی و مسلّم می پنداریم وقتی مورد واکاوی و پژوهش دقیق قرار گیرند روشن می شود که آن قدرها هم مسلّم و قطعی نیستند.
واقعیت این است که مسلّم و قطعی انگاشتن امور تاریخی برخی خسارت های جبران ناپذیری به بود و باش ما ایرانیان زده است، چرا که سبب ساز بروز برخی سوء فهم ها و سوء برداشت ها شده و نتیجه نیز چیزی جز کنش گری های غیر عقلانی و فرصت سوزانه نبوده است. بازخوانی و نقادی امور تاریخی کشورمان از ضرورت های اساسی ای است که شوربختانه تاکنون به جز کوشش های نادر و کم یاب چندان جدی گرفته نشد. تا آن جا که بنده دربارۀ تاریخ کشورمان دست به پژوهش و واکاوی زده ام نشان از این موضوع مهم دارد که بخش عمده ای از تاریخ نگاری ها و روایت های تاریخی ای که به دست ما رسیده است سست و بی پایه و دارای سوگیری های شدیدی اَند به گونه ای که چندان قابل اتکاء نیستند. با وجود چنین وضع ناگواری ضرورتِ هرگونه بازخوانی و نقادی روایت های تاریخی به طور قطع و یقین امری پسندیده و ارزشمند است. کسانی که با هیاهو و مخالف خوانی های غیر منطقی نوعی رعب و نگرانی در دلِ منتقدان و پژوهشگران ایجاد می کنند البته حساب شان روشن است.
جای تأسف فراوان است که عده ای به نام ایران دوستی یا هر نام دیگری این اندیشمند کوشا و پرتلاش را به باد ناسزا گرفته اند و از این طریق تو گویی که دِینِ خود را نسبت به ایران باستان و کوروش اَدا کرده اند. چنین برخوردهای ناروایی از جانب هر کس و گروهی که باشد فقط و فقط نشان دهندۀ کوته بینی، عقده گشایی، سیاه و سفید دیدن امور، نابرخورداری از روحیّۀ پژوهشگری و نقّادی، عدم رواداری در برابر نظرات مخالف، مطلق انگاری امور، عدم فهم تاریخ، عدم درک قانونمندی های تاریخی، انسانی و اجتماعی است. آقای دکتر محدثی "احتمال" داده اند که چنین منشوری جعلی است و این اصلا نیازمند نزاع و ناسزا نبوده بلکه اگر کسی نظر دیگری دارد با اسناد و مدارک معتبر این دیدگاه جناب دکتر محدثی را نقد و حتی ردّ کند و از این طریق زمینه را برای تضارب آراء فراهم سازد. گفت و گوهای انتقادی اصلی ترین ضرورت دنیای دانش و پژوهش است و تا زمانی که چنین امر بنیادینی را پیشۀ خویش نسازیم بسیار دور از ذهن است که بتوانیم نسبت به سامان بخشی همراه با موفقیت امور گوناگون خویش نائل شویم. (ادامه دارد....)
