دفتر «خراباتیان که بودند و چه می‌گفتند؟» یک رشته زشتیهایی | پاکدینی ـ احمد کسروی

دفتر «خراباتیان که بودند و چه می‌گفتند؟»
یک رشته زشتیهایی نیز با شعرسرایی توأم است (تکه‌ی 4)


در شماره‌ی دیروزی زشتکاریهایی را که با شعر توأم گردیده باختصار یاد کردیم. تنها آنها نیست. برخی زشتیهای بدتر دیگری نیز هست. این نیز هست که یک مرد بیناموسی از پستنهادی غزل بسراید و در روزنامه‌ها بچاپ رساند و بگوید :

هر کس که بکف باده به بر ساده ندارد
اسباب نشاط و طرب آماده ندارد

بسیاری از شعرای ایران باین پستی و بیغیرتی نیز آلوده بوده‌اند و هستند. این لکه‌ی ننگ را هم بدامن توده‌ی ایران زده‌اند. دیوان ایرج با آن زشتیش بیست و پنج هزار نسخه (1) چاپ شد و بخاندانها تقسیم یافت و بدست جوانان افتاد و کسی جلو نگرفت. بلکه از کوردرونی و نافهمی ، در برخی دبستانها آن را بعنوان جایزه بشاگردان دادند. ایرج از کسانیست که باید همیشه نامش با لعن و نفرین توأم برده شود. در کتابهای دبستانی نام او را با احترام برده و شعرهای پستش را برای خواندن کودکان نقل کرده‌اند.

این دیوان ایرج از کتابهاییست که بدست هر که افتاد باید بآتش اندازد و بسوزاند ، ما بارها این کار را کرده‌ایم ، ولی شما اگر بخانه‌ها روید در بسیاری از آنها این کتاب شوم را خواهید یافت که درمیان دیگر کتابها جا داده شده.



پابرگی (از ویراینده) :
1ـ اگر برای هر جلد دیوان او که امروز میانگین 40 هزار تومان بها دارد تنها 20 هزار تومان سرمایه نیاز باشد برای 25000 جلد به 500 میلیون تومان نیاز هست. آیا یک ناشری چنین سرمایه‌ی هنگفتی را به بیم می‌اندازد؟! چنین می‌نماید که چاپ این کتاب یا یکسره بدست وزارت فرهنگ بوده یا پشتیبانی پولی بیدریغ کرده بوده.
آمار و آگاهیهای زیر به روشنی این زمینه‌ یاری می‌کند :
باسوادان آن روز بیش از 10 در صد همه‌ی جمعیت برآورد نمی‌شود.
جمعیت ایران نزدیک به 17 میلیون تن بوده.
نسبت روستایی به شهری 80 به 20 بلکه بیشتر بوده.
در روستاها و عشایر باسواد بسیار کم و در شهر نیز کسان بسیاری بیسواد بودند.

باسوادان کشور را اکنون نزدیک به 80 در صد جمعیت یاد می‌کنند.
جمعیت کشور را نزدیک به 80 میلیون تن می‌شمارند.
جمعیت باسوادان امروزی کمابیش 30 برابر آن زمان برآورد می‌شود.
تیراژ میانگین چاپ کتاب امروز 1650 نسخه یاد می‌شود.

در آن زمان کتابی که در یک سال 1500 جلد از آن بفروش می‌رسید یکی از کتابهای پرفروش بشمار می‌آمد.
25000 جلد از یک کتاب پرفروش (با فرض آنکه از فروشش نیز کاسته نمی‌گردید) نزدیک به 17 سال می‌کشیده.
از روی آمار تورم بانک مرکزی (از سال 1316تا 1395) ، هر یک تومان آن زمان بیش از سی‌وپنج‌هزار برابر امروز ارزش داشته است.
.