2022-12-30 20:57:20
در هفتۀ گذشته جلد "
عصر ایدئالیسم آلمانی" مجموعۀ
تاریخ فلسفۀ راتلج را بازخوانی کردم، چند نکتۀ زیر نظرم آمد. به نظرم برای دانشجویی که برای درس کانت یا کنکور به خواندن یا خریدناش فکر میکند ممکن است مفید باشد:
-گاهشماریِ ابتدای کتاب و فصل نخست مقدمۀ بسیار خوبی برای ورود به فضای آن روزگار است (و تا جایی که من خواندهام این ویژگیِ ثابت تمام جلدهای این مجموعه است).
-فصل "
انقلاب کوپرنیکیِ کانت" هم در طرح مسائل و هم در تشریح آنها ناقص است. برای مثال
شماتیسم به کلی از قلم افتاده، دیالکتیک استعلایی (یا "جدل استعلایی") با کسری دارد (برای مثال، بنظرم کاپلستون بسیار بهتر ظاهر شده). در عوض، مقدمات این مفصل و به نظرم زیادی است. در قیاس با (مثلن) جلد نخست ("
از آغاز تا افلاطون") یک پسرفت به شمار میرود.
-فصل "
هگل، روح و سیاست" افتضاح است. نویسنده پس از اشاره به بدگمانیهای عام و خاص به فلسفۀ هگل، و بطور دقیقتر فلسفۀ سیاسیِ او، و بطور دقیقتر فرض "روح"/ "ذهن" [ Geist] در بخش بزرگی از این فصل در دفاع از موجه بودن فرض روح میکوشد اما استدلالهای سستش تنها به قوت گرفتن بدگمانیِ خواننده منجر میشود بدگمانییی که خود نویسنده شجاعانه به آنها دامن میزند اما در برطرف کردن آنها شکست میخورد. از طرح دیگر در بسط سایر موضوعات ذیل فلسفۀ حق هگل بازمیماند.
-شرح بحث هگل از تحقق روح در دوره های مختلف تاریخ سیاست و هنر و مذهب به کلی غایب است.
-شرح فصل عقل از
پدیدارشناسیِ روح نامفهوم است (بله این فصل از کتاب به دشواری مشهور است اما مگر نه اینکه وظیفۀ شارح آسان کردن دشواریهاست). از قضا نویسندۀ این فصل توسط یکی از دو ویراستار این جلد نوشته شده.
-فصل پایانی ("
یأس فلسفیِ کیرکرگور") از بیشتر نقصهایی که پیشتر یاد کردم عاری است و بنظرم به خوبی نوشته شده؛ از مقدمات و حواشی (که پیرامون کیرکگور بسیار است) و پرهیز شده و کوشیده شده حول چند مفهوم (یأس و ایمان) تصویری کلی از فیلسوف ارائه کند و جایگاه آن را در جریان سنت پساهگلی روشن سازد.
-سطح مطالب فصلها با هم تناسب ندارد. یادآوری میکنم که من دربارۀ کیرکگور بیشتر از کانت و هگل مطالعه کرده بودم و از این بابت، رویکرد نویسندۀ این فصل به کارم آمد. با این همه، به نظرم متن خوبی در مقام مدخل کیرکگور نیست. در مقابل، بیشتر مطالب پیرامون کانت و هگل بیشتر مقدماتیاند.
در نهایت اینکه اگر به عقب بازمیگشتم از خریدن این کتاب صرف نظر میکردم و به امانت گرفتناش راضی میشدم (با این فرض که اولویت خرید با کتابهایی است که شانس بازخوانیِ چندبارهشان بیشتر است، همچون متون کلاسیک و شرحهای کلاسیک آنها.)
114 viewsedited 17:57