■ می‌توانیم به تأثیر، به عنوانِ شکلی از حس‌یافتِ پیشاشخصی بی | فلسفه و ادبیات
■ می‌توانیم به تأثیر، به عنوانِ شکلی از حس‌یافتِ پیشاشخصی بیاندیشیم. من صحنه‌ای از یک فیلم را می‌بینم و قلب‌ام تند می‌زند؛ چشمان‌ام از دیدن سر باز می‌زند و شروع به عرق ریختن می‌کنم. پیش از آن‌که بیاندیشم یا مفهوم‌سازی کنم، مؤلفه‌ای واکنشی وجود دارد که نسبت به هر تصمیمی تقدم دارد. تأثیر بیش از آن‌که برون‌گستر (extensive) باشد، درون‌گستر (intensive) است. برون‌گستری یا امتداد، یک جهان را به لحاظِ مکانی در قطعاتِ توزیع‌شده سازماندهی می‌کند. حس‌یافت‌هایِ نظم‌یافته و ترکیب‌شده به ما جهانی خارجی شاملِ ابژه‌هایِ متغیر و برون‌گسترده می‌دهد که همه‌ی آن‌ها با فضایی مشترک انطباق داده شده و تنها از حیثِ درجه و پایگاه با هم تفاوت دارند. دیدِ روزمره این شکلِ برون‌گستر را به خود می‌گیرد. ما جهانِ رنگ‌ها، مایه‌ها، و بافتارهایی را که هر لحظه در نوسان‌اند نمی‌بینیم. ما ابژه‌ها را به گونه‌ای جدا از هم، ثابت در زمان، و در یک فضایِ برون‌گسترده، منفرد، و هماهنگ می‌بینیم. برون‌گستری جهان را بر حسبِ نیات و مقاصدِ از پیش مفروض ترسیم و ترکیب می‌کند (من به دفترم می‌روم و کتاب‌هایی را می‌بینم که باید بخوانم، صندلی‌ای را می‌بینم که بر آن خواهم نشست، و غیره؛ من جهان را همچون جهانِ کارکرد‌هایِ متمایزی «می‌بینم» که در زمان استمرار می‌یابد). تاثیر، درون‌گستر است چراکه بر ما و در واقع، در ما واقع می‌شود. تأثیر، به منزله‌ی چیزی که آن را حس‌یافت می‌کنیم و از آن آگاه‌ایم، عینیت‌پذیر و قابلِ اندازه‌گیری نیست. تأثیر در ما به شیوه‌هایِ مختلف و به انحایِ متفاوت عمل می‌کند – نوری که سبب می‌شود چشمِ ما نبیند، صدایی که ما را شوکه می‌کند، تصویری از خشونت که دمایِ بدنِ ما را افزایش می‌دهد. بدین ترتیب #دلوز به «درون‌گستری‌ها» (intensity) اشاره می‌کند. به عقیده‌ی دلوز، این موضوع پیامد‌هایی سیاسی دارد. به همین سبب این امر به توضیحِ این مسأله کمک می‌کند که ما چگونه به مثابهِ بدن‌ها به اشکالی (نظیرِ فاشیسم) واکنش نشان می‌دهیم و حتی هنگامی که این اشکال در راستایِ منافعِ ما نیستند، به آن‌ها میل می‌کنیم. دلوز استدلال می‌کند که ما نه به سبب ارتکابِ اشتباه، بل به خاطرِ میل کردن به برخی سرکوب‌ها است که به نظام‌های سرکوب‌گر، تن می‌دهیم. برایِ مثال به درون‌گستری‌هایِ حسیِ گرد‌همایی‌هایی سیاسی بیاندیشید: سرودها، ضرب‌آهنگِ کلام، مارش‌ها، و رنگ‌آمیزی‌ها؛ این نیروهایِ تأثیری برایِ فریب دادنِ ما استفاده نشده‌اند، این‌جا تبلیغات نیست که ما را گمراه می‌کند، بلکه بدن‌های ما به گونه‌ای ایجابی (پوزیتیو) به این «مایه‌گذاری‌هایِ» پیشاشخصی واکنش نشان می‌دهند.
#کلر_کولبروک #ژیل_دلوز #سینما: حس‌یافت، زمان و صیرورت برگردان #رضا_سیروان
