ابتکار عمل بورل مهدی ذاکریان واقعیت امر آن است که آنچه مو | سیاست شناسی
ابتکار عمل بورل
مهدی ذاکریان
واقعیت امر آن است که آنچه موتور مرگ برجام را روشن کرده، نه عوامل بیرونی، بلکه فشارهای داخلی است
برخلاف ادعاهای برخی مدیران اجرایی هیچ اراده و تمایل جدی و عملی برای احیای برجام در داخل کشور وجود ندارد
همه چیز صرفا در حد توییت‌زدن، کلی‌گویی و ادعا برای احیای برجام است، نه چیزی بیش از آن
به‌صراحت می‌گویم این گفته‌ها و مواضع برخی مسئولین اجرائی پس از طرح بورل صرفا به این معناست که احیانا جمهوری اسلامی ایران دیگر تمایلی برای احیای برجام ندارد
طرح غایی و نهایی تهران پیشرفت هسته‌ای در چارچوب مواضعی است که این روزها از جانب برخی نیروهای سیاسی مطرح شده است. رسیدن به نقطه گریز هسته‌ای؟ بله. وقتی کسانی مانند کمال خرازی و محمد‌جواد لاریجانی در این زمینه، آن‌هم در چنین مقطع حساسی این مواضع را مطرح می‌کنند، فقط یک نتیجه دارد و آن هم آماده‌کردن جامعه جهانی برای پذیرش ایرانی است که در مسیر پیشرفت‌های هسته‌ای گام برداشته و سعی دارد برنامه‌های خود را بدون برجام و محدودیتی پیش ببرد
برجام از طرف دو طیف نابود شد؛ نخست طیف تندرو ضدبرجام داخل کشور که پیش از به قدرت رسیدن ترامپ عملا برجام را از درون تهی کردند و دوم طیفی بود که بعد از روی کار آمدن ترامپ از هیچ تلاشی برای نابود‌کردن برجام دریغ نکردند و اتفاقا در‌این‌بین جمهوری اسلامی ایران یک فرصت طلایی به دست آورد تا هدف نهایی یعنی رسیدن به نقطه گریز هسته‌ای را محقق کند. پیش از آنکه ترامپ و طیف مخالف برجام در آمریکا به دنبال نابودی برجام باشند، طیف تندرو داخلی خیلی زودتر از آنها نابودی برجام را کلید زدند
جمهوری اسلامی ایران بعد از تحقق پروژه یکدست‌سازی قدرت در پی انتخابات ریاست‌جمهوری خرداد 1400، سعی دارد «برجام 1، 2 و 3 را آن هم به صورت یک‌جانبه پیش ببرد». ایران، سعی دارد در حوزه توان هسته‌ای یعنی برجام 1 و نیز توان موشکی و دفاعی و نفوذ منطقه‌ای یعنی برجام‌های 2 و 3 کوچک‌ترین امتیازی به هیچ کشور منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ندهد و اتفاقا به دنبال تقویت توان و نفوذ خود در همه این حوزه‌ها‌ست. به همین دلیل سعی می‌کند با تأخیر در احیای برجام، فضای کافی برای رسیدن به نقطه گریز هسته‌ای را به‌عنوان اهرم فشار در جهت تحقق برجام‌های 1، 2 و3 یک‌جانبه شکل دهد.
چرا این تصور و این هجمه در کشور از زبان مدیران سیاسی و رسانه‌های همسو شکل گرفته که هرکس طرفدار احیای برجام است، غرب‌گرا‌ست و به آمریکا اعتماد دارد؟ خیر چنین نیست. اتفاقا وقتی بحث مذاکره مطرح می‌شود، یعنی ما به طرف مقابل اطمینان نداریم و باید بر سر اختلاف‌ها گفت‌وگو کنیم. نکته مهم‌تر آن است که اهرم دیپلماسی یک مسیر کوتاه، عقلانی و در عین حال کارآمد و مؤثر برای تحقق منافع ملی است
چرا باید در شرایطی که فضا برای مذاکره وجود دارد، حتی در ازسرگیری مذاکرات تأخیر کنیم؟! چرا دولت رئیسی در این 10 ماه یک خط گزارش از متن مذاکراتی که انجام داده‌اند، به مردم نداده است؟
چون احتمال احیای برجام کمتر از هر زمان دیگری است. به همین دلیل اروپایی‌ها با درک این نگرانی سعی می‌کنند از نهایت توان دیپلماتیک خود برای احیای برجام استفاده کنند
مذاکرات و عدم احیای برجام به عنوان ابزاری برای خرید زمان از سوی ایران با هدف رسیدن به نقطه گریز نگرانی‌های جدی‌ای را در اروپایی‌ها ایجاد کرده است
قاره سبز پاییز و زمستان سردی را در پیش‌رو دارد، بورل سعی می‌کند با احیای برجام و واردکردن ظرفیت و توان تولید و صادرات انرژی ایران به اروپا مشکل انرژی پس از جنگ روسیه و اوکراین را حتی‌المقدور رفع کند.
عدم توافق یا جنگ، خود عامل مضاعفی برای بالارفتن قیمت‌ها در بازار جهانی انرژی است که تأثیر مخربی بر وضعیت اقتصادی اروپا می‌گذارد؛ بنابراین به دلایل متعدد اتحادیه اروپا به شکل جدی وارد گود احیای برجام شده است. هرگونه اقدامی از سوی اسرائیلی‌ها برای حمله وضعیت را برای کل منطقه و جهان دچار چالش و بحران جدی می‌کند، چراکه با وجود تمام انتقادم در طول مصاحبه نمی‌توان این واقعیت را نادیده گرفت که ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای طبیعتا هر اقدامی برای حمله و تعرض به مرزهایش را با پاسخ گسترده همراه می‌کند که بی‌شک امنیت منطقه و جهان را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد
معتقدم مسئله‌ای به نام حمله گسترده نظامی تا پایان تابستان مطرح نیست، بلکه همان دستور کار سابق یعنی ترور، خراب‌کاری، جاسوسی، حمله سایبری در دستور کار اسرائیلی‌ها قرار می‌گیرد، اما با شدت عمل بیشتر...
