تاریخ نگاری کوروش،ابهام ها و اغراق ها/ بخش دوم محمد رضا | جامعه شناسی مردم
تاریخ نگاری کوروش،ابهام ها و اغراق ها/ بخش دوم
محمد رضا کائینی
برخی در فرآیند کوروش پژوهی ، حفاری‌های دو سده اخیر و یافت شدن پاره‌ای سنگ‌نبشته‌ها را ، شاهدی بر وجود سرسلسله هخامنشیان گرفته‌اند.هرچند که در ترجمه همین موارد ازجمله منشور کوروش نیز ، اختلاف وجود دارد و عده‌ای مدلول این لوحه را با آنچه تبلیغ شده متفاوت می‌دانند ، اما پرسش اینجاست که ظرفیت اثبات تاریخ از این طریق ، بدون وجود دیگر شواهد متقن تاریخی تا چه میزان است؟ به عبارت دیگر وجود چند سنگ‌نبشته-که مفهوم آن مورد مناقشه است-تا چه حد می‌تواند امری پر ابهام را قطعی کند؟ وجود مزار کوروش در مکانی که هم‌اینک تصور آن می‌رود نیز ، ازجمله پر چالش ترین مقولات درباره اوست.بسیاری از قائلان به وجود او ، از محل دفن وی اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند.بسیاری نیز دوری محلی که وی در آن کشته شده با عمارت کنونی را ، شاهدی بر بی اعتباری این مزار گرفته اند. اسناد نیز نشان می‌دهد که تا دو سده قبل ، از عمارتی که امروزه در پاسارگاد به نام اوست ، به "مقبره مادر حضرت سلیمان " تعبیر می‌شده است.
برحسب آنچه کوروش گرایان ادعا می‌کنند ، بسا کشورهای عربی از قبیل: عربستان ، یمن ، سوریه ، لبنان و...الخ ، در قلمرو فرمانروایی کوروش بوده است ، یعنی کوروش همان‌قدر که به قلمرو امروزین فارس‌ها تعلق دارد ، از آنِ اعراب نیز هست ، بنابراین از چه روی عده‌ای کوروش را به مثابه حربه ای برای حمله به اعراب برگزیده‌اند؟
پاره‌ای پژوهشگران با گرایش‌های مذهبی نیز ، در پی تطبیق علائم کوروش با برخی اشارات مندرج در کتب آسمانی برآمده‌اند.مثلاً برخی مدعی وجود سرگذشت کوروش در تورات شده‌اند! در این صورت پرسش اینجاست: اینان از توراتی سخن می‌گویند که خدا ساخته است یا خاخام ساخته؟ به‌علاوه بنای کتب آسمانی ، عمدتا روایت تفصیلی داستان‌ها نیست که اشاراتی گذرا و مصداقی است.عده‌ای ازجمله "ابوالکلام آزاد "نیز درصدد چنین تطبیقی با قرآن برآمده‌اند که ادعایی است در حد یک احتمال و غیر قابل قبول از سوی جمله مفسران.
نکته جالب درباره کوروش نگاری‌های صدسال اخیر-که زنده‌یاد جلال آل احمد نیز بدان اذعان دارد-پرش مضحک و به یک‌باره تاریخ از کوروش به رضاخان است! گو اینکه تمامی پادشاهان زیسته در این بازه زمانی مطول ، حشرات الارض بوده‌اند! شاید بتوان ریشه بسا تاریخ‌سازی‌ها در این فقره را ، در همین واپسین نکته جست ، از قبیل کارهای سفارشی "حسین پیرنیا "و دیگران.القاء اینکه تن دادن به پادشاهی در این مرز و بوم ، سرنوشت ازلی و ابدی مردمان آن است و هر گرایش دیگری جز آن، بیهوده دست و پا می‌زند! مباد که به باور چنین سخافتی تن در دهیم.
پ ن : این همه نگفتیم تا وجود کوروش را منکر شویم،بل در پی آن بودیم تا شماری از چالش های این طریق صعب را یادآور شویم.
نشانی ما در اینستاگرام https://instagram.com/Popular_Sociology/
