2022-07-31 19:37:48
پیشنهادی که بعد از پنج سال هنوز عملی نشده است نوحه ی شیرین شمامه، بعنوان
میراث فرهنگی کرمانشاه ثبت شود
یادداشتی از : رضا موزونی
شیرین شمامه ماندگارترین و تاثیرگذار ترین نوحه کردی است .این نوحه که از گذشته های دور درعزاداری محرم وجود داشته است همیشه مورد توجه خاص نوحه سرایان بوده و با استقبال ویژه ی مخاطبان عزادار مواجه گردیده و همچنان در ادبیات سوگواری محرم جایگاه ویژه خود را حفظ کرده است .
ابیات شعر این مرثیه با دقت و وسواس خاصی انتخاب شده اند.
شیرین شمامه ی نوبرم
شمامه نوعی میوه است که زیبایی ویژه ی بصری دارد و شمیم خوش آن از راه دور هم به مشام می رسد و معمولا بخاطر زیبایی وعطر خوشش مورد استفاده قرار می گیرد .
از دیگر ویژگی های آن کوچک بودن و ظریف بودن آن است و اگر نوبر هم باشد ،این ظرافت دوچندان به نظر می رسد .
ما در زبان کُردی وقتی روی فرزندمان به اصطلاح خونمان جوش می خورد اوراشیرین شمامه صدا می زنیم .شاید شیرینی آن نه از لحاظ طعم بلکه بیشتر ازلحاظ زیبایی وچشم نوازی آن است .
تشبیه علی اصغر (ع) طفل شش ماهه ی شهید کربلا به شمامه، به خوبی وظرافت انجام گرفته است .
غمد سزانیه جگرم
شیوَد نیه چو له نظرم
خاک عالم بی وه سرم
غم تو جگرم را سوزانده است
چهره ات از نظرم پاک‌نمی شود
خاک عالم بر سرم شده
روله لای ، علی لای
روله کلمه ای است به معنای فرزند، اما خود کردها می دانند که از لحاظ حس عاطفی هیچ واژه ای جای آن را نمی گیرد .
روله به معنای فرزند وبچه است اما فرزند وبچه از روله چیزی کم دارند .
در روله ناز و زیبایی ، ظرافت و دوست داشتن ، دلسوزی و عشق با هم جا گرفته اند .وقتی روله در سوگ وعزا مورد استفاده قرار می گیرد حتا اگر فرزند، بزرگسال هم باشد حال هوای خردسال می گیرد مادر با گفتن روله او را در آغوش خود حس می کند .
اوج زیبایی هنری و اوج حس عاطفی در این نوحه اینجا اتفاق می افتد که فرزند علی اصغر است ، روله ای که از فرط تشنگی گلویش خشک شده وهمان گلوی تشنه اش مورد اصابت تیر قرار می گیرد و اینجاست که روله در نوحه شیرین شمامه با همه روله ها فرق دارد .
اما این نوحه با این شعرهای ناب را، همه نوحه سرایان خوانده اند ولی هیچ کدام نتوانسته اند به اندازه زنده یاد حشمت اله لرنژاد این حس عاطفی را آنگونه که هست انتفال دهند .سوز صدای لرنژاد توانسته است این نوحه را برای همیشه ماندگار کند و جا دارد که میراث فرهنگی استان کرمانشاه این نوحه با صدای مرحوم لرنژاد را در مراسمی ضمن گرامیداشت یاد این هنرمند فقید ، بعنوان میراث معنوی محرم ثبت وضبط کند .باشد که این پیشنهاد همین امسال عملی شود و در حد یک یادداشت باقی نماند .
کرمانشاه ، هفتم
مهرماه ۹۶https://telegram.me/rezamouzooni
2.4K viewsedited 16:37
ر
