روزنامه سازندگی

2022-02-25 17:36:01 کدام صیانت؟

احمد مسجد جامعی،وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی

دیروز کلیات طرح «نظام تنظیم مقررات فضای مجازی» در کمیسیون مربوط به این طرح در مجلس به تصویب رسید. این طرح به‌رغم عناوین مختلفش به نام «صیانت» شناخته می‌شود.

تقویت حضور زبان فارسی در فضای مجازی نیازمند زیرساخت‌هایی است که در آن سال‌ها پایه‌گذاری شد و بدون زیرساخت‌ها امکان تقویت جایگاه زبان فارسی در محیط مجازی فراهم نمی‌آمد و هر روز بیشتر در انزوای فرهنگی قرار می‌گرفتیم.
چندی پیش، فیلمی از شاعر جوان افغانستانی، غفران بدخشانی، یکبار در حضور غزلسرای بزرگ امروز، هوشنگ ابتهاج (سایه) و بار دیگر در حضور استاد محمدرضا شفیعی کدکنی به‌طور گسترده در فضای مجازی پخش شد که در آن به خراسان و شهرهای فارسی‌زبان در فراسوی ایران تأکید شده بود و شاعر در آخر گفت: «من از ایرانم!» که یعنی فارسی‌زبانم.

محتوای فارسی در وب، با توجه به افزایش سرعت و ضریب نفوذ اینترنت در کشور طی سال‌های اخیر رو به افزایش بوده است و می‌توان گفت که اتخاذ رویکرد مسدودسازی و محدودسازی مندرج در طرح جدید مجلس، این فرصت تاریخی را از زبان‌های حوزۀ تمدن ایران و به‌ویژه زبان فارسی خواهد گرفت و این به غیاب فرهنگی ایران در عرصۀ جهانی خواهد انجامید.

هرچند به احتمال فراوان زبان و فرهنگ ایرانی باز هم راه خود را خواهد گشود؛ چنانکه تجربه کنارگذاشتن برنامه چهارم این موضوع را به‌روشنی نشان داد که کنترل فضای مجازی با تضییق ممکن نیست. گیرم که چنین صیانت بازدارنده‌ای هم ممکن باشد؛ اگر بیاندیشیم آیا هیچ مطلوبیتی در آن می‌یابیم؟

آیا قرار است این بار به عنوان صیانت ما هم دیواری دور خود بکشیم و ارتباط چندسویه و شبکه‌ای با این‌وآن را با مشکل مواجه کنیم؟ این در حالی است که ما می‌توانیم برای میراث تمدنی، زبان، فرهنگ، هنر و اندیشه‌مان در جهان مولد و مؤثر باشیم و اتفاقاً میراث تمدنی، زبان و ارزش‌های خود را در این بستر گسترش دهیم.

صیانت از این هویت در گرو حضور هرچه گسترده‌تر در فضای مجازی و افزایش هرچه افزون‌تر تعداد کاربران و انتقال گسترده نوشته‌ها و آثار کتبی و شفاهی و تصویری و هنری در آن فضا است. و این کار جز در ارتباطی چند سویه ممکن نیست.

این امور گاهی چندان بدیهی است که از ذهن دور می‌ماند. در آن سال‌ها که این برنامه ارائه شد، هنوز جهان با واقعیتی همچون همه‌گیری بیماری کرونا دست‌به‌گریبان نبود.
تجربه یکی دو سال گذشته نشان می‌دهد که فضای مجازی نه تنها جایگزین موجود برای تداوم فعالیت و ارائه خدمات و حتی افزایش تولید در جامعه است بلکه هیچ جایگزینی برای آن وجود ندارد.
بر کسی پوشیده نیست که جهان کنونی و هرچه رو به آینده پیش می‌رود بر بستر فضای مجازی استوارتر شده؛ بنابراین محدودسازی و حذف اینترنت گریز از واقعیت‌های امروز جهان است.

اگر از منظر دغدغه‌های مدافعان این طرح بنگریم، موجب کمرنگ‌شدن سهم جامعه و کشور در صیانت همه‌جانبه از هویت ایرانی و اسلامی خواهد شد و عرصه فضای مجازی که هر روز گسترده‌تر از دیروز می‌شود، میدان را از نمایندگان و هم‌آوردان و دلسوزان کشورمان خالی خواهد گذاشت و آن را یکسره در اختیار بیگانگان و بدخواهان قرار خواهد داد./سازندگی
@saazandeginews باز کردن / نظر دهید

2022-02-25 17:21:59 پیامدهای خودفریبی طرح صیانت

عمادالدین باقی،پژوهشگر حقوق بشر

مدتی پیش که تلگرام را مجدد نصب کردم تعدادی گروه‌ها و کانال‌هایی که تا پیش از آن نه دیده بودم و نه می‌شناختم در صفحه ظاهر شدند. برای من اتفاق عجیبی بود. ده‌ها گروه و‌ کانال تلگرامی را دیدم که اعضا یا فالورهای آنها شصت، هفتاد هزار به بالا تا ۲۰۰ و ۳۰۰ هزار نفر از شهرهای مختلف بودند. دختر و‌ پسرهایی که غالبا هم جوان بودند قرار می‌گذاشتند، توصیفاتی از خود یا گزینه‌مطلوب خود ارایه می‌کردند و بدون هیچ نگرانی آدرس می‌دادند و کلماتی رد و بدل می‌شد که امکان گفتنش نیست.
این وضعیت فقط در گروه‌های باز است و گروه‌های بسته فراوانی از این قبیل هم وجود دارند و همه اینها فقط در تلگرام است و در فیس‌بوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی هم چنین گروه‌هایی وجود دارند اما واقعیتی که نباید از آن غفلت کرد این است که این گروه‌ها اول در فضای واقعی وجود داشتند و بعد در فضای مجازی دیده می‌شوند نباید نعل وارونه زد و تصور کرد که از فضای مجازی به واقعیت منتقل می‌شوند.

به قبل از انقلاب برگردیم. اگر پیش از انقلاب چنین اتفاقاتی می‌افتاد روحانیون و گروه‌های مذهبی چه غوغایی می‌کردند؟ و با حکومت چه می‌کردند؟ در برابر ماجرای جشن هنر شیراز چه واکنش‌هایی رخ داد؟ اساسا برخی آن را از جرقه‌های انقلاب می‌دانند.

آنچه در این گروه‌ها و کانال‌ها مشاهده کردم تنم را لرزاند. بدون شک بی‌درنگ همه چیز را به گردن ماهواره و فضای مجازی می‌اندازند اما پرسش این است که آمارها و اطلاعات محرمانه‌ای که دستگاه‌های مختلف قبل از فضای مجازی داشتند و به مقامات خاص ارائه می‌شد مگر چیزی غیر از این بود؟

پژوهش‌های فراوان میدانی و جامعه‌شناختی در طول ۲۰ سال گذشته که بسیاری از آنها امکان انتشار نداشتند مگر روندی جز این را نشان می‌داد؟ یکی دو بار هم که چند سال پیش گزارشگر یا روزنامه‌ای فقط گوشه بسیار کوچکی را انتشار دادند بلافاصله با اتهام ترویج فساد و فحشا روبه‌رو شدند و روزنامه و روزنامه‌نگار به خطر افتادند.

انداختن گناه این وضعیت به گردن فضای مجازی فرافکنی و خودفریبی است. مقصر اصلی را پیدا کنیم. مقصر اصلی نگاه غلط بر اداره کشور هستند، روش‌هایی که بدون شک اگر تغییر نکنند ابعاد فاجعه از این عظیم‌تر و غیرقابل کنترل خواهد شد البته اگر تاکنون چنین نشده باشد.

با اجرای طرح‌هایی مثل «صیانت فضای مجازی» فقط روند بازگشت به روش‌های علمی با تأخیر بیشتر مواجه و فرصت برای بازگشت‌ناپذیری وضعیت فراهم خواهد شد./سازندگی
@twitt_mashhad باز کردن / نظر دهید