Get Mystery Box with random crypto!

دکتر سعید زیباکلام

لوگوی کانال تلگرام saeidzibakalam — دکتر سعید زیباکلام د
لوگوی کانال تلگرام saeidzibakalam — دکتر سعید زیباکلام
آدرس کانال: @saeidzibakalam
دسته بندی ها: دستهبندی نشده
زبان: فارسی
مشترکین: 6.81K
توضیحات از کانال

کانال خبری دکتر سعید زیباکلام(استاد فلسفه دانشگاه تهران)
صفحه رسمی سعید زیباکلام
در اینستاگرام:
instagram.com/saeidzibakalam
در توییتر:
twitter.com/saeidzibakalam

Ratings & Reviews

2.33

3 reviews

Reviews can be left only by registered users. All reviews are moderated by admins.

5 stars

0

4 stars

0

3 stars

2

2 stars

0

1 stars

1


آخرین پیام ها 2

2022-08-11 14:44:47 حکمرانی برای خلق در مقابل حکمرانی برای خدا (تأملی مصداقی‎تر)
سعید زیباکلام

در یادداشت مفهومی-نظری اخیرم با عنوان ”حکمرانی برای خلق در مقابل حکمرانی برای خدا“ گفته بودم که تغایر یا تعارض داشتن ”هدف از دینداری“ و ”هدف از حکمرانی“ بستگی تام دارد به اینکه تلقّی ما از دینداری و حکمرانی چه باشد. در آخر بحثم به اینجا رسیدم که هریک از ما تلقّی‎مان از دینداری و حکمرانی را از منبع یا منابعی اخذ می‎کنیم و یا از فضای اجتماعی‌ـ‌سیاسیِ غالب بر روزگارمان.
با توجه به اینکه فضای اجتماعی‌ـ‌سیاسیِ جامعهٔ امروز ما تحت تأثیر شدید شیوۀ حکمرانی روحانیونِ در حاکمیت به سرعت در حال سکولارشدن است ما امروزه برای تلقّی‎مان از دینداری و حکمرانی باید به کدام منابع متوسل شویم؟ آیا باید به محکم‎ترین و موثّق‎ترین منابع دینی‎مان توسّل جوییم یا تحت تأثیر جو غالب زمانه تلقّی‎مان از دو مقولۀ دینداری و حکمرانی را تقویم کنیم؟
در اینکه در سال‎های ۵۶ و ۵۷ به ندرت می‎شد رجلی سیاسی را یافت که نگاه سکولاریستی به حکمرانی داشته باشد (به استثنای فعّالان سیاسی مارکسیست) تردیدی ندارم. همچنین در اینکه امروزه به یمن و برکت حکمرانی روحانیان و نارضایتی و انزجار عمیق و وسیع میان تمام اقشار، کثیری اگر نه اکثریتی از رجال و فعّالان سیاسی نگرشی کاملاً سکولاریستی دارند هم تردیدی ندارم. اضافه کنم که ای‌کاش برکت حکمرانی روحانیان در سکولاریزه‌شدن جامعۀ سیاسی خلاصه می‎شد: امروزه روز، شاهد پدیدار فاجعه‌آفرین دین‎گریزی و حتی دین‌ستیزی روزافزون هستیم. امروزه در غرب کمتر ملّتی را می‎توان یافت که دین‎گریز باشد چه رسد به دین ستیز. و این به رغم اینکه در تمام این جوامع، اصول و اندیشه‎های دینی، قانوناً و رسماً نباید نقشی در حکمرانی داشته باشد.
روشن است که ما و جامعۀ نخبگانی و رجال سیاسی امروزه بر سر دوراهی بزرگ و سهمگینی قرار داریم:
اصلاح اساسی روابط و مناسبات سیاسی‌ـ‌اقتصادیِ به شدت آمیخته به مظالم و مفاسد، روابط و مناسباتی که بواسطۀ حضور و نقش فائق روحانیان در عرصۀ حکمرانی به پای دین خدا گذاشته شده است. و بازشناسی سیاست‎ها و تصمیماتی که هیچ ربط و نسبتی با میراث مسلّم دینی ندارد و مع‎ذلک با توجه به ادعای نابجا و گزاف حکومت اسلامی، تمام آن سیاست‎ها و تصمیمات به حساب دین خدا گذاشته شده است.
پذیرفتن اینکه آنچه روحانیان و پیروان روحانیان در این چهل و چهارسال انجام داده‎اند همان خودِ اسلام است و نتیجتاً، این فضای به شدت سکولاریستی و دین‎ستیزانه را یکجا سرکشیم و بنوشیم و چهار نعل به سمت فرهنگ و تمدن غربیان بتازیم.
آیا تردیدی وجود دارد مردم، نخبگان دانشگاهی و حوزوی، و رجال سیاسی با این دوراهی بسیار خطیر و سرنوشت ساز مواجهند؟
آیا روحانیان فعال و غیر فعّال در عرصۀ سیاست، این دوراهی را می‎بینند و نسبت به آن سکوت خواهند کرد؟ آیا دانشگاهیان و سایر نخبگان در قبال این دوراهی به سکوت بسنده خواهند کرد.؟
”ربّنا افتح بیننا و بین قومنا بالحق و انت خیرالفاتحین“
پنجشنبه ۱۴۰۱/۵/۲۰
@saeidzibakalam
3.2K viewssaeid zibakalam, edited  11:44
باز کردن / نظر دهید
2022-08-09 19:37:53 دیانت برخی از کوفیان آنروز و امروز!

در حج قطره خون پشه‌ای بر احرامی یکی از اهل کوفه افتاده بود، چون بر عبدالله بن عُمر وارد شد از او پرسید که آیا خون افتاده بر پیرهنم پاک است یا نجس؟ عبدالله گفت: از شما اهل کوفه در شگفتم، سال گذشته خون حسین بن علی فرزند پیغمبر را بر خاک ریختند و سکوت کردید و حالا از من می پرسی که احرامی ات با این خون نجس است یا پاک؟!

ابن اثیر، علی بن ابی الکریم، الکامل فی التاریخ، بیروت،‌ دار صادر، ۱۳۸۶ ه‍.ق.

@saeidzibakalam
2.5K viewssaeid zibakalam, 16:37
باز کردن / نظر دهید
2022-08-09 18:00:57 نقد اصولی فریدون عباسی به مذاکرات هسته‌ای

فریدون عباسی، عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به از سرگیری روند مذاکرات هسته‌ای در وین، بیان کرد: یکی از مسائلی که در حوزه مذاکرات هسته‌ای با آن مواجه هستیم و در ۸ سال دولت گذشته نیز وجود داشت این است که کسی نمی‌داند دقیقا در این مذاکرات چه گفته می‌شود؟ احتمالا به مقامات بلندپایهٔ کشور و اعضای شورای عالی امنیت ملی این اطلاعات داده می‌شود.

وی ادامه داد: در دولت قبل که اطلاعاتی به ما داده نشد و بعد به ما می‌گفتند نتوانستیم شروطی که برای اجرای برجام لازم است را در مذاکرات پیش ببریم.

عضو کمیسیون انرژی مجلس در ادامه گفت: اتفاقی که در کشور رخ داد، این است که عده‌ای به عنوان گروه مذاکره کننده انتخاب شدند، ولی وقتی به مذاکرات می‌رفتند گاف‌های زیادی داشتند، متنی را امضا می‌کردند که خودشان هم درست نخواندند، این رویه را ما در ۸ سال گذشته شاهد بودیم. اما امروز نیز ما هرچه می‌گوییم شما در این مذاکرات دربارهٔ چه چیزی صحبت می‌کنید پاسخ دقیقی نمی‌شنویم.

نمایندهٔ کازرون در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: اخبار آن طرف را نگاه می‌کنیم که می‌گوید مذاکرات در خصوص بازگشت به برجام در حال انجام است. اخبار ما نیز می‌گوید مذاکرات رفع تحریم صورت می‌گیرد. یعنی عنوان مذاکرات هم مشخص نیست. آیا مذاکرات رفع تحریم است یا مذاکرات بازگشت به برجام است؟ این موضوع خیلی بر روی متن مذاکرات تاثیر می‌گذارد. حداقل یکی باید در رسانه‌ها درباره این موضوع صحبت کند که ما به چه مذاکره‌ای می‌رویم و محتوای آن چه هست؟

عباسی در ادامه تاکید کرد: باید روشن شود ما به دنبال رفع کدام تحریم‌ها هستیم؟ تحریم‌های بانکی، نفتی، کشتیرانی یا سایر موارد؟ ما می‌خواهیم تحریم فروش نفت را برداریم یا تحریم بانک مرکزی را برداریم؟ باید مشخص شود اولویت ما در این مذاکرات چیست؟ اگر تیم مذاکره‌کنندهٔ ما در این حوزه مذاکرات را دنبال کند خیلی خوب است. حال سوال این است که طرف مقابل چه می‌گوید؟ طرف مقابل می‌گوید شما به برجام بازگردید یعنی قانون اقدام راهبردی مجلس را بگذارید کنار و بازگردید به برجامی که سال ۹۴ امضا کردید و چیزی گیر شما نیامد. قاعدتا این درخواست غیر منطقی است.

وی گفت: تیم مذاکره‌کنندهٔ ما نباید اصلا درخصوص بازگشت به برجام صحبت کند، ما در برجام بودیم، ولی عایدی نداشتیم. تکالیف متعددی برای ما نوشتند و ما نه تنها همهٔ آن تکالیف را اجرا کردیم بلکه اضافه بر آن هم اجرا کردیم.

عباسی خاطرنشان کرد: ولی آیا تحریم‌ها همان فردا امضای برجام برداشته شد؟ پاسخ خیر است. آن وقت رئیس‌جمهور آن دوره می‌گوید اگر در اسفند ۹۹ گذاشته بودند من مسئله را حل کرده بودم. یکی نیست با صدای بلند به ایشان بگوید اگر شما مسئله حل کن بودی ۸ سال کشور دستت بود و این همه یکه تازی کردی، اما هیچ عایدی برای کشور نداشتید. متاسفانه همین امروز نیز دقیق گفته نمی‌شود مذاکره در خصوص چیست؟

عضو کمیسیون انرژی مجلس افزود: اگر مذاکرات در خصوص رفع تحریم است واضح به مردم بگویید که این موضوع را مطرح کردیم و طرف مقابل چه جوابی داده است؟ مردم باید بدانند که طرف‌های مقابل بی منطق هستند. آنگاه مردم نمی‌روند از رسانه‌های خارجی اطلاعات بگیرند.

#مذاکرات_هسته‌ای
#فریدون_عباسی
#کمیسیون_انرژی_مجلس
#ابهام_در_موضوع_مذاکرات
#رفع_کدام_تحریمها
#برجام
#شفافیت_برای_اطلاع_مردم


@dolatebahar
@saeidzibakalam
2.5K viewssaeid zibakalam, edited  15:00
باز کردن / نظر دهید
2022-08-09 14:38:01
در آخرین مرحله از حملات رژیم صهیونیستی به سرزمین‌های اشغالی که از روز جمعه آغاز شد، دست‌کم 44 فلسطینی شهید و بیش از 360 نفر هم زخمی شده‌اند.

@peaplesdispatch
@saeidzibakalam
2.0K viewssaeid zibakalam, edited  11:38
باز کردن / نظر دهید
2022-08-05 19:54:14 حکمرانی برای خلق در مقابل حکمرانی برای خدا (تامّلی مفهومی‌ـ‌نظری)
سعید زیباکلام

اخیراً در یادداشت بسیار کوتاهی خواندم که «هدف دینداری تأمین رضایت خداوند و هدف حکومت‌داری هم جلب رضایت عموم مردم یک جامعه است.» اگر چه در آن نوشته هیچ‌گاه به صراحت حکمرانی برای خلق در مقابل حکمرانی برای خدا قرار داده نشده اما بعید به نظر می‎رسد که خوانندۀ آن یادداشت، این برداشت را نکند، به ویژه که در ابتدای آن این سئوال طرح شده که «جلب رضایت کدام؟».
بدون هیچ پیش‌فرضی دربارۀ سایر آرای نویسنده، از این اظهارات به روشنی برمی‎آید که از نظر وی “هدف از دینداری“ و ”هدف از حکومت‌داری“ دو مقوله یا دو امر جداگانه هستند. روشن است که نویسنده در اینجا تمایز یا دوگانه‎ای را ایجاد می‎کند که آثاری دارد و سئوالاتی را برمی‎انگیزد:
با فرض ”یکی نبودن“(همان تغایر داشتن) مقولۀ دینداری و حکومت‌داری، آیا این دو مقولۀ کثیرالاجزاء در تمام اهداف زیرمجموعۀ خود متغایرند یا تنها در بعضی؟
همچنین، آیا با وصف ”یکی نبودن“(تغایر) آن دو مقوله، آیا آنها در تمام یا بعضی از اهداف خود در تعارض هستند یا نه؟
آیا اعمال و افعال دینداری تماماً با اعمال و افعال حکومت‌داری متغایرند یا تنها در بعضی؟
ایضاً، آیا اعمال و افعال دینداری تماماً با اعمال و افعال حکومت‌داری متعارض‎اند یا تنها در بعضی؟
امیدوارم روشن باشد که این سئوالات را نمی‎توان در وضعیت مفهوم‌سازی‌نشدۀ فعلیِ مفاهیم ”دینداری“ و ”حکومت‌داری“ پاسخ داد. و این، یعنی تا مراد و مقصود خود از مقوله یا امر ”دینداری“ و مقوله یا امر ”حکومت‌داری“ را به طور مشخص تعریف یا تحدید نکرده باشیم نمی‎توانیم به آن سئوالات پاسخ دهیم.
امیدوارم همچنین روشن باشد که نمی‎توان در اینجا به آن خام‌اندیشی ِعامیانۀ مرسوم متوسل شد که هر فرد بالغِ عاقلی دارای آن تلقّی واحدِ ثابتِ جهانشمولِ فراتاریخی و فرااجتماعی از امر دینداری و امر حکمرانی است.
با این مقدمات ابتدایی‎، اما بسیار بنیانی در پاسخ به سئوال: آیا ”هدف از دینداری“ و ”هدف از حکومت‌داری“ یکی نیست و متغایرند؟ باید گفت: بستگی دارد که تلقی یا تعریف فرد از دینداری و حکومت‌داری چه باشد. بدین ترتیب، متغایر، متعارض، یا متطابق بودن ”هدف از دینداری“ و ”هدف از حکومت‌داری“ متکی یا مبتنی بر ذات، ماهیت، سرشت، و طبیعت آن دو مقولةَ اساسی نیست که در اینجا همچون در موارد عدیدۀ دیگر، ذاتی و ماهیتی وجود ندارد. و یا اگر هم از سر مماشات بپذیریم که وجود دارد تازه وارد میدان بیکران منازعات و مناقشات فرجام‌ناپذیر بر سر چیستی آن ماهیات می‎شدیم.
در این صورت، چه باید کرد؟ خیلی ساده، ناگزیریم که به تلقّی/ تعریف افراد از آن دو مقوله رجوع کنیم. یعنی اگر فردی قائل به تغایر و تعارض هدف از دینداری و هدف از حکومت‎داری می‎شود باید پرسید تلقّی‎اش از این دو مقوله چیست؟ و ثانیاً منبع یا منابعش چیست؟ آیا اساساً منابعی مورد توسل قرار گرفته و یا این تلقی صرفاً مولود تجارب فضای اجتماعی و سیاسی روزگاری است که فرد در آن دوره زیسته است.
به راستی چقدر می‎توان بدین تلقی‎های بلامنبعِ محصول روزگار اعتماد کرد؟
”لقد کان لکم فی رسول الله اسوة حسنه.... “
جمعه 14/5/1401


#حکمرانی
#حکمرانی_برای_خدا
#حکمرانی_برای_خلق
#هدف_از_دینداری
#هدف_از_حکمرانی
@saeidzibakalam
3.0K viewssaeid zibakalam, 16:54
باز کردن / نظر دهید
2022-08-05 13:24:44
در ارزیابی حادثه‌ای که در کربلا روی داد که حادثه نبود موجی از رودخانۀ عظیم تاریخ بود که از آغاز تاریخ بشری بر عمق زمان جاریست.
تا آنجا که ستم هست این جریان پیوسته هست و این پرچم سرخی است که در طول تاریخ نسل به نسل و قرن به قرن در همۀ سرزمین‌ها دست به دست میان انسان‌های مسئول و وارث تاریخ می‌گردد.
و حسین فرماندۀ یکی از صحنه‌های پرشکوه این جنگ بشری است.

علی شریعتی، مجموعه آثار شمارۀ ۱۹، حسین وارث آدم.


#امام_حسین
#حادثه_کربلا
#شهادت_امام_حسین
#امر_به_معروف_و_نهی_از_منکر
#حسین_وارث_آدم
#پرچم_سرخ_طول_تاریخ
#جنگ_بزرگ_بشری

@doctoralishariati
@saeidzibakalam
2.6K viewssaeid zibakalam, edited  10:24
باز کردن / نظر دهید
2022-08-04 20:30:43
جهت اطلاع مردم و آقای وزیر شهرسازی


@dolatebahar
@saeidzibakalam
2.4K viewssaeid zibakalam, 17:30
باز کردن / نظر دهید
2022-08-04 14:37:59
.
کدام امر به معروف و نهی از منکر؟

آن «امر‌ به معروف و نهی از منکر»ای که امام حسین(ع) می‌فرمایند که «ما قیام کردیم برای اصلاح جامعهٔ اسلامی، و اقامهٔ امر به‌ معروف و نهی از منکر»، مقصود چسبیدن به یقهٔ چهار تا محروم و بدبخت، یا چهار تا جوان بی‌پناه، یا چند تا دختر بدحجاب نیست، بلکه حرکت امر به معروف و نهی از منکر، در صورت اصلی خود، قیام در برابر ظلم و ستم است، و خروش برداشتن در برابر سران حاکم و سروران اقتصادی و دیکتاتورهای مال (که جامعهٔ ما امروز در چنگ ایشان گرفتار است!) و در برابر هر حاکمیتی که مجری عدالت نباشد!

علامه محمدرضا حکیمی، عاشورا و عدالت، صفحهٔ ۳۲


https://t.me/allamehhakimi
@saeidzibakalam
2.7K viewssaeid zibakalam, edited  11:37
باز کردن / نظر دهید
2022-08-03 14:55:35 بهرۀ ما از شهادت حسین

حسین(ع) سه گروه دشمن دارد؛
دستۀ اول آنان که او را کشتند. این دسته کم‌خطرترین دشمنان هستند، چون تنها جسم امام را که محدود بود، کشتند.
دستۀ دوم آنان که تلاش کردند آثار امام را محو کنند؛ قبر امام را ویران کردند و از آمدن زائران جلوگیری کردند و کسانی را که در اطراف قبر آن حضرت زندگی می‌کنند مورد آزار و اذیت قرار دادند. خطر این دسته بیش‌تر از دسته اول است، ولی نتوانستند کاری از پیش ببرند.
ولی دستۀ سوم که خطرناک‌ترین دشمنان آن حضرت هستند، آنانند که کوشیدند اهداف امام حسین(ع) و ابعاد انقلاب حسینی را تحریف کنند و آن را ابزار کسب و درآمد قرار دهند و بهره‌برداری‌های بی‌ارزش از آن کنند و یا آن را مورد سوء‌استفاده برای منافع شخصی قرار دهند. اینان تلاش کردند بالاترین بُعد حسینی یعنی هدف نهضت حسینی را از بین ببرند.

من از خودم و شما سؤال می‌کنم: ما از روز عاشورا چه بهره‌ای برده‌ایم؟ چه سودی به‌دست آورده‌ایم؟ چه استفاده‌ای در عرصۀ عمومی و چه استفاده‌ای در زمینۀ فردی برده‌ایم؟

اگر استفاده نبرده باشیم و تنها گریه کرده باشیم من به‌شما خبر می‌دهم که این کار سودی ندارد؛ ما از کدام دسته هستیم؟ از کسانی که گریه می‌کنند و حسین را می‌کشند؟

روشن است که امام حسین(ع) الآن نیست تا کسی او را بکشد، ولی چیزی گران‌بهاتر و مهم‌تر از خود امام حسین(ع) در دستان ماست؛ کرامت امت حسین، مقدّسات حسین.

اگر ما گریه کنیم، ولی در عین حال برای تضعیف اهداف امام حسین(ع) تلاش کنیم؛ اگر گریه کنیم و در صف باطل باشیم؛ اگر گریه کنیم، ولی گواهی دروغ بدهیم؛ اگر گریه کنیم، ولی به‌دشمنان کمک کنیم و به‌اختلاف و تفرقه در جامعۀ خود دامن بزنیم؛ اگر گریه کنیم، ولی گناهانمان بیش‌تر شود، در این صورت ما گریه می‌کنیم، ولی در عین حال حسین را نیز می‌کشیم؛ زیرا تلاش می‌کنیم هدف حسین را از بین ببریم که گران‌بهاتر از خود اوست. ان‌شاء‌الله که ما از این دسته نیستیم.

منبع: امام موسی صدر، در قلمرو اندیشۀ امام موسی صدر ـ 7، کتاب سفر شهادت.

@saeidzibakalam
3.3K viewssaeid zibakalam, edited  11:55
باز کردن / نظر دهید
2022-08-01 14:27:09 چهرۀ دیگری از ”حکمرانی حاج‌آقائی“ (2)
سعید زیباکلام

بدین ترتیب است که مجموعۀ بسیار بزرگی از نهادها، شخصیت‎ها، روندها، هنجارها به نحو نانوشته‎ و نامرئی دست به دست هم می‎دهند تا ”حکمرانی حاج‌آقائی“ را جهت تمهید و ایجاد فجایع و مصائب متعدد هر سالۀ این مرز و بوم تقویم و تحکیم ‎کنند.
و این یعنی، تصور اینکه با تعویض ولی فقیه، رئیس جمهور، شورای ملکوتی نگهبان، وزراء، چندین ده شورای عالی غیر قانونی ریز و درشت، مجمع مصلحت نظام، شورای ضد دموکراتیک سران سه قوه، و نمایندگان ولی فقیه در تعداد بسیار زیادی از نهادهای سراسر کشور، مملکت و حکمرانی و سیاست‌گزاری ما روندی جمهوریتی و پاسخگو و قاعده‎مند خواهد یافت، توهمی و بلکه سرابی بیش نیست.
لازم است عجالتاً به اجمال اضافه کنم که اگر تصور می‎کنیم با حذف مقولۀ ولایت فقیه، ”حکمرانی حاج‌آقائی“ جای خود را به سهولت به حکمرانی قاعده‎مندِ پاسخگویِ جمهوریتی خواهد داد سخت در اشتباهیم. و اگر چه نهاد ولایت فقیه آب قابل توجهی به آسیاب ”حکمرانی حاج‌آقائی“ می‎ریزد لیکن به نظر بنده به خودی خود، عمود خیمۀ ”حکمرانی حاج‌آقائی“ نیست. می‎توان به راحتی تصور کرد که چند سال دیگر این نهاد بالکل از صحنۀ سیاست‎ورزی ایران حذف شده باشد و معذلک مشکلات و مصائب مردم و غارت بیت‎المال و تضییع حقوق عموم مردم و طبقات زحمتکش و مستضعف کماکان بر همان پاشنۀ سابق بچرخد.
به عوض هتک حرمت و ارعاب و بعضا تهدید، که چرا از امکان حذف ولایت فقیه سخن بمیان آورده‌ام و یا چرا حذف آن را حلّال جمیع مشکلات و مصائب خرد و کلان حکمرانی جاری ندانسته‌ام، توصیه می‌کنم کسانی که عشق و عرق و شفقتی نسبت به ملّت ایران در قلبشان جاری است تلاش کنند لایه‌های ژرف‌تر و زیرین ”حکمرانی حاج‌آقائی“ را صبورانه‌تر و بصیرتمندانه‌تر ببینند و به فکر ترمیم و تصحیح بسیار تدریجی و گام به گام این انبوه هنجارها و رویه‌ها و عادات حکمرانیِ ویرانگرِ ضداسلامیِ ضدجمهوریتیِ ضد مردمی بیافتند.
والسّلام علی‌الحسین و علی‌ علی‌ابن‌الحسین و علی اولادالحسین و علی اصحاب‌الحسین
دوشنبه 1401/5/10

#حکمرانی_حاج_آقایی
#حکمرانی
#حکمرانی_پاسخگو
#حکمرانی_جمهوریتی
#حکمرانی_مردمی
#ولی_فقیه
#نهاد_ولایت_فقیه
#نقش_رسانه_ها_در_حکمرانی
#نقش_تشکل_ها_در_حکمرانی
#اصلاح_گام_به_گام_حکمرانی
@saeidzibakalam
3.4K viewssaeid zibakalam, edited  11:27
باز کردن / نظر دهید