پوپولیسم (Populism) عوام‌گرایی یا پوپولیسم (Populism) در اصل ر | انجمن علمی علوم سیاسی شهید بهشتی
پوپولیسم (Populism) عوام‌گرایی یا پوپولیسم (Populism) در اصل راهبرد بسیج سیاسی با استفاده از سبک معمول لفاظی است که طی آن رهبران و احزاب پوپولیستی به منظور به چالش کشیدن نظم مستقر، به قدرت مردم عادی متوسل می‌شوند. رهیافت‌های دیگر پوپولیسم را به مثابه نوعی سازمان و سبک سیاست تحلیل می‌کنند که به توانایی بسیج مردم عادی بازمی‌گردد. مولفه‌های مختلفی را می‌توان برای پوپولیسم مطرح کرد. بعضی آن را به عنوان یک مدل رهبری یا حکومت، بعضی به مثابه یک ایدئولوژی و برخی به منزلۀ گفتمان به آن نگاه می‌کنند. معمولاً پوپولیسم به عنوان فلسفه‌ای فهمیده که عقل و فضیلت مردم عادی (اکثریت خاموش) را بیشتر ازحاکمان مستقر می‌داند. پوپولیسم خشم و بدبینی عمیقی نسبت به اتوریته‌های موجود مانند بانک‌های بزرگ، شرکت‌های چند ملیتی، صاحب نظران رسانه، سیاستمداران منتخب، نخبگان روشنفکر، مقامات دولتی، کارشناسان علمی و ثروتمندان برجسته ابراز می‌کند. در واقع پوپولیسم مردم عادی را ذاتاً خوب و معقول می‌داند و آنها را برتر از نخبگانی که در عرصه قدرت و سیاست می‌باشند، در نظر می‌گیرد. رهبران و احزاب پوپولیست شعارهای خود را به گونه‌ای ترسیم می‌کنند که تودۀ مردم را تحت تاثیر قرار دهند و در پی مهندسی افکار عمومی و قرار دادن آنها در برابر سیستم مستقر سیاسی‌اند. به منظور بیان درون مایه‌های اصلی پوپولیسم، می‌توان به مخالفت با وضعیت موجود، اقتدارگرای و بومی‌گرایی به عنوان سه عنصر اصلی پوپولیسم اشاره کرد. افزایش شکاف‌های اقتصادی و نابرابری‌های طبقاتی در کنار بحران‌های هویتی و فرهنگی می‌تواند به رشد احزاب و گروه‌های پوپولیستی بی‌انجامد. برخی صاحب نظران سیاسی معتقدند که موج جدید پوپولیسم در غرب، منعکس کنندۀ افزایش نابرابری اقتصادی و اجتماعی در جوامع مرفه است. در نتیجه، ویژگی این بسیج پوپولیستی سبک ارتباطات خاصی است و پوپولیست‌های راه‌حل‌های ساده انگارانه برای مسائل پیچیدۀ سیاسی به زبانی بسیار مستقیم، با توسل به عقل متعارف مردم و با رد خردگرایی نخبگان حاکم و مستقر، ارائه می‌دهند. بنابراین، بسیج سیاسی، رهبری کاریزماتیک و زبان ساده‌انگارانه ویژگی‌های معمول و مهم پوپولیسم می‌باشند.
میثم نظری مرکید دانشجوی کارشناسی علوم سیاسی دانشگاه تبریز #چهارشنبه‌های_سیاسی #تعریف #عوام‌گرایی
