دموکراسی (Democracy) واژۀ دموکراسی از واژۀ یونانی Demokratia گ | انجمن علمی علوم سیاسی شهید بهشتی
دموکراسی (Democracy) واژۀ دموکراسی از واژۀ یونانی Demokratia گرفته شده است که از دو قسمت دموس Demos (مردم) و کراتوس Kratos (حکومت) تشکیل شده و به معنای حکومت مردم است. دموکراسی بیش از ۲۴۰۰ سال پیش در یونان باستان شکل گرفت. از آن زمان تاکنون به گونه‌اى مداوم، بحث دربارۀ واژه‌ها و مفاهیمى همچون «دموکراسى»، «موبوکراسى»، «آریستوکراسى» و دیگر اشکال و انواع قدیم و جدید حاکمیت سیاسى نزد اندیشمندان، فلاسفه و مردم جریان داشته است. تاریخ‌نگاران "کلئیستنس" را به عنوان "پدر دموکراسی آتنی" نامگذاری کرده‌اند. بسیاری از صاحب‌نظران تردید دارند که آیا دموکراسی را اصلاً به عنوان یک ایدئولوژی مشخص رده‌بندی کنند و یا نه. زیرا دموکراسی فاقد پسوند ایسم همانند لیبرالیسم، فاشیسم، فمینیسم و ... است. ایدئولوژی‌های نام برده شده در قرون گذشته از زمان انقلاب فرانسه پیدا شده‌اند. ولی دموکراسی منتج از مباحثات سیاسی در دولت شهرهای یونان باستان، بخصوص آتن در سده‌های چهارم و پنجم قبل از میلاد و بیانگر نوعی خاص از شکل‌بندی سیاسی بود. در رابطه با تعریف دموکراسی دیدگاه‌ها و عقاید مختلفی در جوامع بشری وجود دارد. این تعریف اگرچه به ما می‌آموزد که این شهروندان دموکراسی هستند که گرداننده امور مربوط به کشور خود هستند. نکات مهمی را در رابطه با ایدۀ دموکراسی و چگونگی اعمال آن در کشورهای مختلف در چهار گوشه جهان نادیده می‌گیرد. هدف اصلی از برپا ساختن یک حکومت دموکراتیک از سوی مردم، ارتقا و پاسداری از حقوق، منافع و رفاه آن‌ها است. دموکراسی مستلزم آن است که هر فردی بتواند آزادانه در خودگردانی جامعه سیاسی خویش مشارکت داشته باشد. یک نظام دموکراتیک منسجم چهار عنصر یا رکن اصلی دارد: این چهار رکن عبارتند از: برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه، وجود دولت شفاف و پاسخگو، رعایت حقوق مدنی و سیاسی و وجود جامعۀ دموکراتیک یا مدنی. مفهوم جامعۀ مدنی نشان‌دهنده این واقعیت است که برای حفظ دموکراسی، جامعه باید دارای تشکل‌های گوناگونی باشد که بدون اتکا به دولت اداره شوند. مفهوم کلی دموکراسی به معنای مدرن آن از سه عنصر تشکیل شده است: دموکراسی، محوریت قانون اساسی و لیبرالیسم. برای اینکه بشود یک نظام سیاسی را به معنای اصیل کلمه دموکراسی نامید، باید هر یک از این سه عنصر در آن یافت بشود و به همین دلیل عدۀ زیادی از اندیشمندان عقیده دارند که هر گونه تلاشی برای استقرار دموکراسی بدون وجود لیبرالیسم محکوم به شکست است. شاخص جهانی دموکراسی هر ساله توسط واحد اطلاعات اکونومیست (Economist Intelligence Unit) گزارش می‌شود. این شاخص بر اساس ۶۰ شاخص دسته‌ای در پنج شاخص اصلی شامل شیوۀ انتخابات، تکثرگرایی(پلورالیسم)، آزادی‌های مدنی، مشارکت سیاسی و فرهنگ سیاسی می‌باشد. بر اساس آخرین گزارش در سال ۲۰۲۱، کشورهای نروژ، نیوزیلند و فنلاند به ترتیب در رتبه‌های اوّل تا سوّم دموکراسی قرار داشته‌اند. تحقیقات زیادی رابطۀ مثبت بین رشد اقتصادی و دموکراسی را گزارش کرده‌اند.
سینا مرادی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه ارومیه #چهارشنبه‌های_سیاسی #تعریف #دموکراسی
