وبسایت فرهنگی صدانت

2023-01-10 11:04:09 چشم‌اندازی نظری درباره‌ی خیزش‌های اجتماعی‌ی ایران
#حسن_محدثی

نوشتن این بحث بلند و طولانی با عنوان «چشم‌اندازی نظری درباره‌ی خیزش‌های اجتماعی‌ی ایران» را در بحبوجه‌ی یک جنبش اجتماعی‌ی سراسری و از ۲۸ مهر ۱۴۰۱ آغاز کرده ام و در ۱۱ آذر به پایان رسانده ام. الان که این نوشته را برای بازنشر کامل آن ویرایش می‌کنم، ۱۷ آذر ۱۴۰۱ است و جنبش هم‌چنان ادامه دارد. نوشتن در بحبوحه‌ی یک جنبش هم‌راه با پی‌گیری‌ی اخبار هر روزه‌ی آن و نیز هم‌راه با مطالعه‌ی دیگر خیزش‌های اجتماعی و جنبش‌های اجتماعی در دهه‌های اخیر در ایران، به من این امکان را داده است که به زمینه‌‌ی اجتماعی‌ی بروز آن‌ها بیش‌تر توجّه کنم. کوشیدم تا جایی‌که ممکن است در عین مفهوم‌سازی‌ی لازم برای تبیین و توضیح این پدیده، مفاهیمی قابل فهم برای مخاطب عام را به‌کار بگیرم و تا جایی‌که ممکن است دقیق سخن بگویم و از کلّی‌گویی پرهیز کنم. امیدوار ام این نوشته مورد توجّه مخاطبان ارج‌مند قرار گیرد. انتشار عمومی‌ی آن به من فرصت دریافت نقدهای صاحب‌نظران ارج‌مند و آموختن بیش‌تر را می‌دهد.

دریافت فایل PDF مقاله به همراه صوت و فیلم جلسه نقد و بررسی

توضیح: جلسه نقد و بررسی مقاله‌ فوق در تاریخ ۱۵ دی ۱۴۰۱ به همت «مدرسه مطالعات هویت باشگاه اندیشه» با حضور حسن محدثی‌گیلوایی (مؤلف) و سیدجواد میری‌مینق (ناقد) برگزار شد که صوت و فیلم آن در لینک این مطلب در صدانت موجود است.

@Sedanet
@seyedjavadmiri
@bashgahandishe
@NewHasanMohaddesi باز کردن / نظر دهید

2023-01-07 08:57:06 خلأهای سیاسی-اجتماعی به‌واسطه حذف میان‌داران
گفت‌وگو با #محمد_فاضلی | دوشنبه, ۱۲ دی ۱۴۰۱
مصاحبه کنندگان: علی ورامینی و نرگس کیانی
انتشار اولیه در تحریریه گروه فرهنگ روزنامه هم‌میهن

محمد فاضلی، جامعه‌شناس ایرانی و استادیار سابق دانشگاه شهیدبهشتی در بخش نخست گفت‌وگو با روزنامه هم‌میهن اشاره کرد، تجربه زیسته‌اش در فضای جامعه و فضای شبکه‌های اجتماعی، در غیاب داده‌های پژوهش‌هایی اجتماعی‌ که برای سنجش میزان دوقطبی بودن فضای جامعه انجام شده باشد، این دوقطبی شدن را تایید می‌کند. وضعیتی که او پیدایش کلمه‌ای مانند «وسط‌باز» بدل از «میان‌دار» را حاصل آن دانست و افزود هرچند میان‌داری، ماهیت بسیاری از احزاب است، اما در حال حاضر و در وضعیت دوقطبی جامعه ایران تبدیل به ناسزا شده است. او ضمن تایید دوقطبی شدن جامعه تصریح کرد، طرفین این دو قطب، فارغ از هویت‌شان، دیگر ظرفیتی برای گفت‌وگو با هم و درک یکدیگر ندارند و این دوقطبی شدن، در درازمدت امکان مفاهمه، گفت‌وگو و صورت‌بندی کردن هر راهکار میانه و غیرخشونت‌آمیزی را ناممکن می‌کند و خطری برای جامعه محسوب می‌شود. فاضلی همچنین افزود، وقتی سخنی منتقل نمی‌شود و کاری صورت نمی‌گیرد، آن گروهی که نه سخنش منتقل، نه مسئله‌اش حل شده است، به‌شکل طبیعی به‌سوی اعمال‌خشونت می‌رود، تبدیل به معترض می‌شود سپس به معترض کف‌خیابان تغییروضعیت می‌دهد. جان کلامِ صحبت‌های فاضلی در بخش اول آنجا بود که گفت، لحظه‌ای که جامعه بین ویرانی محتمل، ناشی از خشونتی که خود اعمال می‌کند و ویرانی قطعی، ناشی از ادامه روند موجود تصمیم بگیرد، لحظه‌ای بسیار خطرناک است و فقدان میان‌داران «موثر» را یادآوری می‌کند. این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید...

مطالعه متن کامل

@Sedanet
@hammihanonline
@fazeli_mohammad
@zamaneyebarkhord باز کردن / نظر دهید

2023-01-06 10:33:35 فرادرمانی یا حلقه‌ی شبه‌علم و خرافات بر گردن عرفان
دکتر #کیارش_آرامش

این نوشتار برآن است که نشان دهد که ادعاهای مکتب «عرفان حلقه» در زمینه‌های علمی و پزشکی، در زمره‌ی شبه‌علم اند. یعنی به نادرست ادعا می‌کنند که علمی‌‌اند ولی در واقع بهره‌ای از اعتبارعلمی ندارند.

البته مکتب «عرفان حلقه» خود در حیطه‌ی خرافات جای می‌گیرد. یعنی مجموعه ادعاهای افسانه بافانه‌ای که هیچ دلیل یا مستند معتبری ندارند. ادعاهای پزشکی و درمانی این رشته نیز ریشه در همان باورهای خرافی دارند. اما آن‌جا که با ادعای انجام پژوهش و تولید مقاله سعی می‌کنند که برای مدعیات خود مستند پژوهشی عرضه کنند، وارد وادی شبه‌علم می‌شوند.

پیش از ادامه‌ی سخن، یادآوری دو نکته مناسب است:

نخست این که بی هیچ تردیدی، رفتار دستگاه قضایی جهموری اسلامی با بنیانگذار عرفان حلقه، محمدعلی طاهری، نادرست و طبق معیارهای حقوق بشری، محکوم است. پاسخ سخن – درست یا نادرست – را نباید با داغ و درفش و زندان داد. نیز شکنجه و رفتار غیر انسانی و حکم اعدام برای هر انسانی – خوب یا بد – ناروا و محکوم است. این نوشتار در نقد ادعاهای آقای طاهری نوشته شده است. اما به هیچ وجه متضمن تایید شیوه‌های غیرانسانی برخورد با ایشان در جهموری اسلامی نیست.

دو دیگر این که ادعاهای آقای طاهری به قدری خیال‌بافانه و افسانه‌پردازانه است که به خودی خود نیازی به نقد جدی و پاسخ‌گویی ندارد. لحن قدری مطایبه آمیز بخش‌هایی از این نوشتار هم به همین دلیل است. البته این مطایبه نه به وادی توهین نزدیک شده و نه چیزی از مایه و قوت استدلال کاسته است. اما دلیل نگارش و نشر این نوشتار، نه استحکام و اهمیت درونی ادعاهای عرفان حلقه‌، بلکه اقبال انبوهی از مردم به این مکتب است. یعنی وزنی که از حیث اجتماعی و البته اقتصادی پیدا کرده است و آسیب و خطری که متوجه بی‌شمار بیمارانی می‌کند که دل به درمان‌های ادعایی آن می‌بندند. بنابراین باید در این مورد روشن‌گری انجام گیرد.

عرفان حلقه، وقتی که شروع به طرح ادعاهای علمی می‌کند، به ویژه هنگامی که از درمان و سلامت سخن می‌گوید، نمونه‌ای تمام عیار و درسنامه‌ای از شبه‌علم را ارائه می‌کند...


مطالعه متن کامل

@Sedanet
@KiaAramesh باز کردن / نظر دهید

2022-12-23 20:47:41 برنامه معیار

برنامه معیار توسط جناب آقای دکتر حسین بیات وکیل پایه یک دادگستری و عضو هیات مدیره انجمن علمی حقوق اساسی ایران در سال ۱۴۰۰ با تمرکز بر موضوع حق‌ها و آزادی‌های بنیادین بشری در بستر حقوق اساسی به تهیه کنندگی انجمن علمی حقوق اساسی ایران تولید شد. و فصل نخست این برنامه در همان سال از طریق سایت انجمن و صفحه اینستاگرام انجمن و همچنین کانال تلگرامی مدرسه مجازی حقوق عمومی پخش شد.

با توجه به عدم حضور جناب آقای دکتر حسین بیات (گذراندن دوران حبس) فصل دوم برنامه معیار به پیشنهاد ریاست محترم انجمن علمی حقوق اساسی ایران جناب آقای دکتر علی اکبر گرجی ازندریانی دانشیار حقوق عمومی دانشگاه شهید بهشتی توسط مهدی یزدان‌پرست پیگیری و اجرا شد.


دولت بی‌طرف، شهروند روادار
قسمت اول از فصل دوم برنامه معیار

با حضور:
#ابوالقاسم_فنائی فیلسوف اخلاق و الهی‌دان و استاد دانشگاه
#محمدامیر_قدوسی پژوهشگر حوزه فلسفه حقوق، فلسفه اخلاق و فلسفه سیاست و استاد دانشگاه


اعتراضات اخیر
قسمت دوم از فصل دوم برنامه معیار

با حضور:
#بیژن_عبدالکریمی فیلسوف و استاد دانشگاه
#محمد_فاضلی جامعه‌شناس و استاد دانشگاه
#علی_اکبر_گرجی_ازندریانی حقوق‌دان و استاد دانشگاه

مشاهده و دریافت فیلم و صوت جلسات

@iacl_ir
@Sedanet
@public_law_school باز کردن / نظر دهید

2022-12-10 18:47:51 اعتراضات و دشواری­های ساختاریِ گفتگو
گفتگوی حسام اسلاملو با #مقصود_فراستخواه
روزنامه پیام ما، ۱۹ آذر ۱۴۰۱ صفحات ۱ و ۴ و ۵

روزهای خوبی برای ایران و ایرانی نیست. خبرهای بد و ناگواری که مسلسل‌وار به گوش‌مان شلیک می‌شوند. خشونتی که جاری می‌شود و سرمایه‌هایی که از این کشور هدر می‌رود و عمرهایی که تباه شده و می‌شوند. راستی چه شد که جامعه ایران به این نقطه رسید؟ گویی خشمی ناشی از ناامیدی پس از فوران آخرین امید بروز کرده است. گویی جامعه با دیوار بلند یک «نه» بزرگ برای اصلاح مواجه شده است.

از سال ۹۶ تاکنون در مواقع مختلف و با بهانه‌های متفاوت موجی از دریای متلاطم جامعه بلند شده است. این موج هربار به عقب رانده شده و سپس با امواج مضاعف برگشته است. جامعه‌شناسان پیش از این با استناد به نتایج پیمایش‌های ملی، درباره کوتاه شدن زمان بروز اعتراض‌های اجتماعی و تعدد آنها هشدار داده بودند اما گویی این هشدار جدی گرفته نشد. مدتی است که صدای ضعیفی در میان مسئولان و فعالان سیاسی به گوش می‌رسد که از لزوم «گفت‌وگو» سخن می‌گوید. اما گفت‌وگو درباره چه چیزی و با چه شرایطی؟

در این‌باره به سراغ مقصود فراستخواه، جامعه‌شناس و عضو هیئت علمی موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی رفتیم. او در گفت‌وگو با «پیام‌ ما» از بغرنج‌شدن شرایط و از دست رفتن فرصت‌های حل مسالمت‌آمیز و آشتی‌جویانه‌‌ مشکلات می‌گوید. هشدارهای دلسوزانه فراستخواه یکی از صداهایی است که باید در این فضای متلاطم شنیده شود تا شاید چراغ راهی شود برای عبور از این موقعیت خطیر.

مطالعۀ متن کامل

@Sedanet
@Mfarasatkhah باز کردن / نظر دهید

2022-10-18 18:57:03 در مورد حجاب
#احمد_قابل ۲۲/۴/۱۳۸۴

اکثر فقهای اهل اسلام (از شیعه و سنی) مبتنی بر روایات وارده از پیامبر خدا (ص) و ائمه ی هدی (ع) با مضمون « المرأة عورة » ، دچار اشتباه شده و تصور کرده‌اند که ؛ «تمامی بدن زن (غیر از صورت ، دست ها و پا ها تا مچ ) عورت است» و آن را مصداق حقیقی « عورت » دانسته اند . آنان بر این تصور نادرست ، ادعای «اجماع» هم کرده‌اند ...

«نه زن بودن و نه مسلمان بودن زن» دلیل وجوب پوشش سر و گردن نیست. چرا که « زنان برده ی مسلمان » هم « زن » و هم « مسلمان » بودند و پوشش سر و گردن ( وحتی برخی اجزای دیگر بدن ، بنا بر اظهارات صریح برخی فقها ء ) بر آنان واجب نبود . حتی برخی معتقد به کراهت یا حرمت پوشش سر برای زنان برده ی مسلمان بوده‌اند ...

مطالعه متن کامل

@Sedanet باز کردن / نظر دهید

2022-09-30 17:33:27 مناظرات تلویزیونی بعد از ناآرامی‌های شهریور ۱۴۰۱

پس از درگذشت «مهسا امینی» در شهریور ۱۴۰۱، مسئله‌ی «حجاب اجباری» به مساله‌‌ای مهم در جامعه ایران بدل گشت. موافقان و مخالفان حجاب اجباری از فضای مجازی تا خیابان رویاروی یکدیگر قرار گرفتند. رفته‌رفته خواسته‌ها و موضوعات دیگری که سابقاً کمتر مجال ابراز داشتند در سطح خیابان مطرح شد. برخی از برنامه‌های صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران کوشیدند با برگزاری جلسات گفتگو سطح نظری موضوعات را تا حدی پوشش دهند. به همین مناسبت تصمیم گرفتیم که محتوای این گفتگوها را در تارنمای صدانت با شما همراهان به اشتراک بگذاریم.

مناظره حجاب و گشت ارشاد در ایران
با حضور مسعود پزشکیان ، جلیل محبی و صادق کوشکی

مناظره مسئله گشت ارشاد
با حضور سعید شریعتی و جلیل محبی

مناظره موافقان و مخالفان گشت ارشاد
با حضور غلامحسین کرباسچی و عبدالله گنجی

نسبت قدرت و فرهنگ، گشت ارشاد و حجاب
مناظره علی مطهری با علیرضا شجاعی زند

آینده ایران؛ آغاز جهش تمدنی یا آغاز فروپاشی؟
مناظره بیژن عبدالکریمی و شهریار زرشناس

چرا جامعه ایران ناآرام است؟
مناظره ابراهیم فیاض و تقی آزاد ارمکی

رسانه و مدیریت بحران
مناظره کورش علیانی و فواد ایزدی

ریشه‌یابی بحران‌های ایران
مناظره محمد فاضلی و سعید حاجی‌ناصری

خیابان و سیاست
مناظره میثم مهدیار و مجید امامی

مسئولیت اجتماعی سلبریتی‌ها
مناظره محمدمهدی عسگرپور و شهاب اسفندیاری

برای مشاهده و دریافت کلیک کنید

@Sedanet باز کردن / نظر دهید

2022-09-15 08:20:48 مصاحبه انصاف‌نیوز با حسن محدثی
مردم را در یک وضعیت غیر انسانی قرار دادید/مردمِ قهرمان‌طلبِ فاقدِ مسئولیت در برابر حکومتِ غیرپاسخگویِ فربه!

انصاف نیوز: #حسن_محدثی ، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، با بیان اینکه «مردم ما عمدتا قهرمان‌طلبِ فاقد مسئولیت هستند»، گفت: این یک عیب بزرگ و جدی است و تا این را حل نکنیم، یک حکومت غیرپاسخگو و فربه و یک جامعه مدنی ضعیف و نحیف خواهیم داشت. این یک معضل جدی تاریخی است که باید یک روزی بالاخره آن را حل کنیم.

متن و فیلم این مصاحبه

@Sedanet
@ensafnews
@NewHasanMohaddesi باز کردن / نظر دهید

2022-09-14 08:48:14 درس‌گفتگوهای مدرسه آزادفکری با موضوع زن

مناظرات مدرسه آزادفکری با موضوع «زن» با حضور ۱۹ چهره برجسته ایرانی از سراسر جهان در دانشگاه شریف

توضیحات بیشتر و ثبت‌نام

@Sedanet
@AzadFekriSchool باز کردن / نظر دهید

2022-09-12 12:44:31 غیب­‌زدایی از جهان یا صورت زدایی از خدا
نقدِ نقدِ فنایی بر دین‌­شناسی عبدالکریم سروش
#اعظم_پویا (دانشیار دانشگاه تهران، علوم قرآن و حدیث)

ابوالقاسم فنایی در مقاله ای با عنوان «الهیات طبیعی شده، متافیزیک سبک و فیزیک سنگین: بررسی و نقد دین شناسی عبدالکریم سروش» (از این پس الهیات طبیعی شده) به نقد الهیات سروش می­پردازد که بنا به توضیح وی شامل آراء سروش در باب دین ، دین شناسی و دینداری است. او این الهیات را «الهیات طبیعی شده» می نامد. به نظر او مناسب ترین و دقیق ترین عنوان برای توصیف پروژه سروش « طبیعی کردن الهیات» است.

اما وصف « طبیعی شده» در «الهیات طبیعی شده» به چه معناست؟ او این وصف را معادل « مادی» و « فیزیکال» به کار برده است. یعنی سروش در پروژۀ خود درصدد «مادی کردن» الهیات بوده است. البته او می افزاید که می توان از تعبیرهای مشابهی همچون دنیوی کردن، بشری کردن، علمی کردن، انسانی کردن و تاریخی کردن هم برای «طبیعی کردن» استفاده کرد.

اما فنایی می­نویسد « به دلایلی که در این جا مجال طرح آن ها وجود ندارد تعبیر «طبیعی کردن» را ترجیح می دهم » ( همان، ۹) . بنابراین، فنایی دلایل استفاده از مهم ترین اصطلاح به کار رفته در این مقاله را که بار همه نوشته اش بر دوش آن است به خواننده ارائه نمی دهد و آن را مبهم می گذارد. البته در ادامه به تدریج معنای این اصطلاح (نه دلایل ترجیح آن) بر خواننده بیشتر آشکار می شود و در می­یابد که این اصطلاح در برابر « ماورای طبیعی کردن» و « الهیات ماورای طبیعی شده» قرار می­گیرد. و بالاخره در یک توضیح دیگر فنایی «الهیات طبیعی شده» را الهیاتی می داند که در تبیین پدیده های الهیاتی سویۀ ماورایی و غیبی را کم رنگ یا حذف کرده است.

چنان که او خود می گوید هدفش در مقالۀ مذکور آن است که نشان دهد « گوهر اصلی پروژه وی [سروش] طبیعی کردن دین، دین شناسی و دینداری است که طی فرایندی تدریجی از رهگذر کاستن یا کمرنگ کردن یا مغفول نهادن یا حذف کردن هر چه بیشتر سویه یا سویه های ماورایی ، رازالود، الهی، و غیبی این سه مقوله و تلاش برای ارائه تبیینی بیش از حد طبیعی از آن ها انجام گرفته است»....

مطالعه متن کامل به همراه PDF

@Sedanet باز کردن / نظر دهید